Γιαούρτι ή Υγείαρτος των Αρχαίων Ελλήνων.
<< Γιαούρτι το θαυματουργό>> !!!
Γράφει η κα Τσαμπούρη Περιστέρα Συνταξιούχος Καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας-Πρώην Διαιτολόγος του Νοσοκομείου Κοζάνης
Το γιαούρτι είναι ένα σημαντικό γαλακτοκομικό προϊόν της χώρας μας. Εύπεπτη, ελαφριά και θρεπτική τροφή, ιδανική για όλες τις ηλικίες. Ένα φυσικό αντιβιοτικό για μακροζωία!! Το γιαούρτι, τροφή εκπληκτικά ωφέλιμη για το πεπτικό σύστημα, βελτιώνει την υγεία και χαρίζει μακροζωία, όταν καταναλώνεται τακτικά.
Η ιστορία του γιαουρτιού: Χωρίς αμφιβολία, το γιαούρτι, υπήρχε πολλά χρόνια πριν οι άνθρωποι γράψουν γι? αυτό. Είναι πολύ πιθανό ότι η ανακάλυψη του έγινε τυχαία. Γενικά πιστεύεται ότι πρωτοεμφανίστηκε στη Μέση Ανατολή, κάπου στην περιοχή της σημερινής Τουρκίας, ή ίσως στη γειτονική Περσία. Περιλαμβάνεται στο διαιτολόγιο των Ελλήνων από τους αρχαίους χρόνους, γιατί το θεωρούσαν τροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. Για το λόγο αυτό το ονόμαζαν και υγείαρτο.
Οι εκπληκτικές αυτές ιδιότητες ανακαλύφθηκαν ξανά στις αρχές της δεκαετίας του 1900 από το Ρώσο Νομπελίστα επιστήμονα, φυσιολογίας και ιατρικής, DrEliasMetchinikoff. Ο γιατρός-βακτηριολόγος Μέτσινκοφ ανακάλυψε ότι τα λιπαρά του γάλακτος γίνονται πιο εύπεπτα εξουδετερώνοντας τα παθογόνα μικρόβια του γαστρεντερικού σωλήνα και μελέτησε τη συσχέτιση με τα πρώιμα γηρατειά στουςανθρώπους. Το συμπέρασμα της μελέτης ήταν, ότι η μακροβιότητα του ανθρώπου οφείλονται στο γιαούρτι.
Είναι τρόφιμο πολύ Θρεπτικό και πολύ Εύπεπτο, γι? αυτό ονομάζεται και θαυματουργό!!! Στην αγορά το βρίσκουμε σε πολλούς τύπους, όμως όταν λέμε γιαούρτι εννοούμε το παραδοσιακό. Το γιαούρτι φτιάχνεται από γάλα φρέσκο, κυρίως αγελαδινό (παλιότερα χρησιμοποιούνταν το πρόβειο γάλα), στο οποίο έχουν προσθέσει ειδικές καλλιέργειες που το πήζουν, ζυμώνεται δε με τη βοήθεια δύο βακτηρίων, του βακίλου του γάλακτος (λακτομπάκιλους μπουλκάρικους) και του στρεπτόκοκκου (στρεπτόκοκκους τερμόφυλους). Δηλαδή, μέσω της δράσης των βακτηρίων αυτών και κάτω από ορισμένες συνθήκες, το γάλα, που νωρίτερα παστεριώθηκε, μετατρέπεται σε ένα άλλο προϊόν, που έχει παχύρρευστη υφή και χαρακτηριστικήυπόξινη γεύση. Η ένδειξη <ζωντανό> σημαίνει ότι εκτός από την παστερίωση του γάλακτος δεν ακολουθήθηκε άλλη παστερίωσης στο τελικό προϊόν, το οποίο διατηρεί όλα τα γαλακτικά του ένζυμα ζωντανά, μπορεί δε να χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή γιαουρτιού στο σπίτι (σαν μαγιά). Το πραγματικό γιαούρτι πρέπει να αναγράφει στην ετικέτα <ζωντανό> ή με <ζωντανά γαλακτικά ένζυμα> ή να γράφει την επιστημονική τους ονομασία. Το νόστιμο αυτό τυροκομικό προϊόν που φημίζεται για τα θρεπτικά συστατικά του, είναι ένα από τα πιο εύχρηστα υλικά της ελληνικής κουζίνας. Τα διαδεδομένα πιάτα με γιαούρτι, όπως το τζατζίκι και το γιαούρτι με μέλι και καρύδια διαδέχονται νέες προτάσεις για το καθημερινό τραπέζι, αλλά και τους επαγγελματίες εστιάτορες.
Θρεπτικά συστατικά: Το γιαούρτι περιέχει όλα τα συστατικά του γάλακτος και σχετικά λίγες θερμίδες. Επειδή είναι συμπυκνωμένο περιέχει περισσότερες πρωτεΐνες και ασβέστιο. Πιο αναλυτικά το γιαούρτι περιέχει:
¨Πρωτεΐνες: Είναι πλούσια πηγή Πρωτεϊνών μεγάλης βιολογικής αξίας.
¨Μέταλλα και Ιχνοστοιχεία: Αποτελεί πλούσια πηγή Ασβεστίου και, Μαγνησίου, Καλίου, Φωσφόρου. Το ασβέστιο είναι περισσότερο (γιατί και τα υπόλοιπα συστατικά περιέχονται σε συμπυκνωμένη μορφή). Επίσης περιέχει μεγάλη ποσότητα ψευδαργύρου.
¨Βιταμίνες: Περιέχει βιταμίνες, όπως Βιταμίνη Β12 και Β2. Περιέχει δε και αρκετή ποσότητα βιταμινών Α και D. Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β αυξάνονται με την επίδραση των βακτηριδίων και έτσι, η σχέση με το γάλα, διευκολύνειτην εντερική απορρόφηση του ασβεστίου, φωσφόρου και μαγνησίου.
¨Υδατάνθρακες: Το γιαούρτι περιέχει μόνο λίγους Υδατάνθρακες.
¨Γαλακτικό οξύ: Η λακτόζη του γάλακτος με το ξίνισμα μετατρέπεται σε γαλακτικό οξύ γι? αυτό τα άτομα, που έχουν δυσανεξία στο γάλα έχουν τη δυνατότητα να τρώνε γιαούρτι. Το γαλακτικό οξύ που περιέχει έχει αντισηπτικές ιδιότητες για το πεπτικό σύστημα, εμποδίζοντας την ανάπτυξη επιβλαβών μικροοργανισμών.
¨Ζωντανούς μικροοργανισμούς: Περιέχει ζωντανούς μικροοργανισμούς (οι οποίοι προκύπτουν μετά τηζύμωση του γάλακτος),η επίδραση των οποίων είναι σημαντική, γιατί: βελτιώνουν τις γαστρικές εκκρίσεις, ρυθμίζουν την ισορροπία της εντερικής χλωρίδας, εμποδίζουν την απορρόφηση τοξινών, παράγουν ουσίες και φυσικά αντιβιοτικά ικανά να καταστρέψουν βακτηρίδια που προκαλούν ασθένειες όπως τη φυματίωση.
Θεραπευτικές Ιδιότητες : Γιαούρτι το απαραίτητο και θαυματουργό. Πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά το γιαούρτι πρέπει να βρίσκεται στο καθημερινό τραπέζι όλων μας, αφού συμβάλλει στη διατήρηση της καλής μας υγείας. Εκτός της μεγάλης του Θρεπτικής αξίας είναι τρόφιμο και με Θεραπευτικές ιδιότητες, κατάλληλο για όλες τις ηλικίες και όλες τις φάσεις της ζωής μας. Η πλούσια διατροφική αξία του γιαουρτιού το καθιστά σαν την απαραίτητη, αναντικατάστατη, καθημερινή τροφή που συνδυάζει απόλυτα το τερπνό με το ωφέλιμο. Η αξία του είναι ανεκτίμητηγιατί:
- Τονώνει της κινητικότητα του εντέρου και γενικά δρα ευεργετικά στο πεπτικό σύστημα. Ανακουφίζει τα αέρια, τον πόνο των εντέρων, τη δυσκοιλιότητα και το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Ρυθμίζει τη λειτουργία των εντέρων και καταστέλλει τις μολύνσεις, όπως το Ε. coli. Βοηθά στην πρόληψη της προσβολής των ταξιδιωτών από τα ξένα μικρόβια. Περιέχει προσταγλανδίνες που προστατεύουν τα τοιχώματα του στομάχου από ερεθιστικές ουσίες, όπως το αλκοόλ και ο καπνός, ενώ μειώνει τη συχνότητα του έλκους στομάχου. Η οξίνιση και τα ένζυμα του γιαουρτιού διευκολύνουν την πέψη και βελτιώνουν την αφομοίωση των συστατικών. Διευκολύνει την πέψη, σε άτομα που έχουν δυσκολία απορρόφησης ασβεστίου.
- Επίσης, προλαμβάνει τις μολύνσεις της ουροδόχου κύστης και την κυστίτιδα. Οι γυναίκεςπου πίνουν τακτικά φρέσκο χυμό φρούτων, τρώνε γιαούρτι και τυρί συχνά διατρέχουν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν λοίμωξη του ουροποιητικού τους συστήματος.
- Είναι τροφή που αφομοιώνεται εύκολα. Το γάλα χρειάζεται 4 ώρες για να χωνευτεί ενώ το γιαούρτι μόνο 1 ώρα, στο γιαούρτι δε γίνονται αρκετές ζυμώσεις, με αποτέλεσμα να αφομοιώνεται κατά 93% από το έντερο πολύ πιο εύκολα από το γάλα.
- Σκοτώνει διάφορους επιβλαβείςμικροοργανισμούς του εντέρου. Τα πολυάριθμα ζωντανά και ενεργά βακτήρια (γαλακτοβάκιλους) ασκούν θετική δράση στη μικρό-χλωρίδα του εντέρου και στην παραγωγή εντερικών αντισωμάτων. Ισοδυναμεί με ένα φυσικό αντιβιοτικό. Οι δυο μικροοργανισμοί, οι οποίοι καταλύουν τη ζύμωση της λακτόζης και είναι οι Lactobacillusbulgaricusκαι StreprococcusthermophilisΌταν φτάσουν στο έντερο, αποκαθιστούν τη φυσιολογική μικροβιακή χλωρίδα και καταπολεμούν τον υπερπληθυσμό των βλαβερών βακτηρίων, που μπορεί να οφείλεται σε κακή διατροφή, την εξάντληση ή τη χρήση αντιβιοτικών.
- Καταπολεμά τις διάρροιες, που προέρχονται από λοιμώξεις του γαστρεντερικού σωλήνα, γιατί οι βάκιλοι του, εξουδετερώνουν τα μικρόβια που τις προκαλούν.
- Καταπολεμά την χρόνια δυσκοιλιότητα, γιατί η υφή του είναι μαλακή και υδαρή ώστε να ενθαρρύνει τις συσπάσεις ενός <τεμπέλικου> εντέρου και οι βάκιλοί του εξυγιαίνουν τη χλωρίδα του εντέρου, απομακρύνοντας τις τοξίνες που συγκεντρώνονται.
- Βοηθάει στην αναγέννηση της χλωρίδας του παχύ εντέρου, σε περιπτώσεις θεραπείας με αντιβιοτικά. Είναι απαραίτητη η κατανάλωσή του σε περιπτώσεις θεραπείας με αντιβιοτικά ή ακτινοβολίες, για να καταστρέψει την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών στο εντερικό τους σύστημα, ενισχύοντας τους καλούς μικροοργανισμούς σε αυτό. Επιπλέον παράγει ουσίες και φυσικά αντιβιοτικά, ικανά να καταστρέψουν βακτηρίδια που προκαλούν ασθένειες, όπως η φυματίωση.Είναι σε όλους γνωστή η συμβουλή των ιατρών να καταναλώνεται γιαούρτι μαζί με την λήψη αντιβιοτικών. Τα αντιβιοτικά καταστρέφουν τη φυσική χλωρίδα του εντέρου. Το γιαούρτι εφοδιάζει το έντερο με μικροοργανισμούς που διατηρούν την ισορροπία του και αναπληρώνουν τις καταστροφές που έχει υποστεί η χλωρίδα του.
- Οι ζωντανοί μικροοργανισμοί που περιέχει (προκύπτουν μετά τη ζύμωση του γάλακτος) ρυθμίζουν την ισορροπία της εντερικής χλωρίδας, που είναι σημαντική για τη σωστή λειτουργία του εντέρου και την αποφυγή γαστρεντερικών προβλημάτων. Σε περιπτώσεις δε γαστρεντερίτιδας μπορεί να αντικαταστήσει το γάλα προσφέροντας όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
- Είναι ιδανικό τρόφιμο για τα παιδιά που έχουν πρόβλημα με τη λακτόζη, γιατί μπορούν να το φάνε άφοβα και να πάρουν από αυτό το ασβέστιο και τα υπόλοιπα απαραίτητα συστατικά. Όταν υπάρχει δυσανεξία στη λακτόζη, που περιέχει το γάλα, το γιαούρτι αποτελεί την εναλλακτική λύση για τη λήψη του απαραίτητου ασβεστίου.
- Τα πλούσια θρεπτικά συστατικά που περιέχει, ιδιαίτερα το ασβέστιο, και οι σχετικά λίγες θερμίδες του συμβάλλουν στην καταπολέμηση της Παχυσαρκίας και τη διατήρηση του κανονικού βάρους του σώματος: Λόγω της ιδιότητας του ασβεστίου να οδηγεί σε αύξηση τη χρήση των λιπών από τα κύτταρα και τη μείωση σύνθεσης νέου λίπους (το χαμηλό ασβέστιο ευνοεί την ανάπτυξη περισσοτέρων και μεγαλύτερων λιπωδών κυττάρων) τα άτομα που χρησιμοποιούν το γιαούρτι σε μεγάλες ποσότητες καθημερινά χάνουν μεγάλη ποσότητα λίπους από το σώμα τους. Επίσης μειώνεται το κοιλιακό λίπος, που θεωρείται περισσότερο επικίνδυνο για την υγεία και χάνεται περισσότερος λιπώδης ιστόςπαρά μυϊκός ιστός. Αντίθετα, σε δίαιτες που λείπειτο γιαούρτι χάνεται λίπος αλλά και μυϊκός ιστός. Σε παιδιά και έφηβους που καταναλώνουν γάλα, τυρί και γιαούρτι (σε ποσότητα που συστήνεται για την ηλικία τους) το βάρος του σώματός τους είναι πιο συχνά φυσιολογικό σε σύγκριση με τους συνομιλήκους τους που αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά.
- Είναι αντί-χοληστερινικό, δηλαδή κατεβάζει την χοληστερίνητου αίματος. Προστατεύει από τις καρδιοπάθειες αυξάνοντας την λιποπρωτεϊνική χοληστερόλη υψηλής πυκνότητας και μειώνοντας την κακή χοληστερόλη.
- Παρουσιάζει Αντικαρκινικήδραστηριότητα. Έρευνες έδειξαν ότι το ασβέστιο παίζει ρόλο στους μηχανισμούς γένεσης καρκίνου, ιδιαίτερα δε βρέθηκε πως μπορεί να μειώσει τον καρκίνο του παχύ εντέρου και του ορθού. Ένα από τα βακτήρια του γιαουρτιού, το λακτομπάκιλους, αποδείχτηκε πως καταστέλλει την παραγωγή ένζυμων που ευνοούν τους όγκους στο παχύ έντερο.
- Παράγει ουσίες και φυσικά αντιβιοτικά, ικανά να καταστρέψουν βακτηρίδια που προκαλούν ασθένειες, όπως η φυματίωση.
- Προλαβαίνει τον εκφυλισμό του Συκωτιού.
- Είναι ευεργετικό για τους ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ και για όσους καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες από οινοπνευματώδη ποτά, γιατί προστατεύει το βλεννογόνο του στομάχου.
- Έχει διαπιστωθεί ότι οι πρωτεΐνεςτου χωνεύονται πιο εύκολα.
- Το γιαούρτι περιέχει προβιοτικούς παράγοντες, που διασπούν τα ξένα οιστρογόνα- χημικές ουσίες (τοξικές ουσίες που συμπεριφέρονται σαν ορμόνες μέσα στον οργανισμό) και οι οποίοι είναι καρκινογόνοι.
- Το ασβέστιο που περιέχει το γιαούρτι έχει μια ακόμη πολύτιμη ιδιότητα: Προστατεύει την Ακοή, γιατί προφυλάγει τα μικρά οστά του αυτιού, που δρουν προστατευτικά στην συγκεκριμένη αίσθηση. Αν δηλαδή τον τελευταίο καιρό παρατηρήσατε ότι η ακοή σας μειώθηκε ελαφρά εφαρμόστε μια απλή οικιακή αγωγή που θα σας βοηθήσει: Φάτε ένα γιαούρτι. Για να πάρετε τα 700 mg ασβεστίου που χρειάζεστε είναι αρκετό 1 ποτήρι γάλα, 1 γιαούρτι πλήρες και ένα κομμάτι τυρί (φέτα), ενώ στην εγκυμοσύνη αυξάνουμε την ποσότητα κατά 500mg.
- Οι πρωτεΐνες του είναι υψηλής βιολογικής αξίας, ενώ η ποιότητά τους είναι ανώτερη από αυτές του γάλακτος, η ποσότητά τους δε είναι αρκετά μεγαλύτερη (από την αντίστοιχη του γάλακτος) γιατί όλα τα συστατικά περιέχονται σε συμπυκνωμένη μορφή. Οι πρωτεΐνες αυτές χωνεύονται πιο εύκολα, γιατί είναι περισσότερο <τρωτές> στα ένζυμα της πέψης. Πράγματι στο γιαούρτι γίνονται αρκετές ζυμώσεις, με αποτέλεσμα να αφομοιώνεται κατά 93% από το έντερο πολύ πιο εύκολα από ότι το γάλα.
- Βοηθά αποφασιστικά στην ανάπτυξη και τη σωματική διάπλαση των παιδιών λόγω της περιεκτικότητάς του σε ασβέστιο, φώσφορο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Η περιεκτικότητα του σε ασβέστιο το καθιστά πολύτιμο για όλα τα παιδιά άνω των 7 μηνών, τις έγκυες και θηλάζουσες μητέρες, για όσους αντιμετωπίζουν (ή θέλουν να προλάβουν) προβλήματα.
- Λόγω του γαλακτικού οξέος που περιέχει παρουσιάζει αντισηπτικές ιδιότητες που εμποδίζει τη ζύμωση και την απορρόφηση των τοξινών.
- Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και είναι ευεργετικό σε περιόδους ανάρρωσης των αρρώστων. Ανάλογα με την περιεκτικότητα του γιαουρτιού σε μικροοργανισμούς το γιαούρτι μπορεί να έχει αντί-μικροβιακή δράση και να βοηθήσει στην ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Αποτελεί μία από τις ελαφρότερες και πλουσιότερες τροφές, την οποία μπορεί να καταναλώσει κάποιος όταν υποφέρει από γρίπη, ακόμη και με υψηλό πυρετό.
- Το παραδοσιακό γιαούρτι χωρίς ζάχαρη μπορεί να μειώσει την κακοσμία του στόματος και τα επιβλαβή βακτηρίδια που ζουν στη γλώσσα και το σάλιο. Η άσχημη αναπνοή είναι από τα πιο δυσάρεστα και δυσεπίλυτα προβλήματα. Συχνά οφείλεται στην παρουσία βακτηριδίων, που προκαλούν την αποσύνθεση των μη χωνεμένων τροφών στο στομάχι. Αποτέλεσμα αυτής της αποσύνθεσης είναι διάφορα δύσοσμα αέρια που διαφεύγουν από το στόμα, προκαλώντας έτσι το σύμπτωμα της κακοσμίας. Για να καταπολεμηθεί αυτό το δυσάρεστο πρόβλημα είναι αρκετό να φάει κάποιος γιαούρτι. Οι λακτοβάκιλοι, που περιέχει καταστρέφουν τα βακτήρια που γεννούν το πρόβλημα, λύνοντάς το άμεσα.
- Σαν τροφή βοηθά στην καλύτερη αξιοποίηση του ασβεστίου, του φωσφόρου του γάλακτος.
- Δυναμώνει τα εύθραυστα οστά των ηλικιωμένων ανδρών και βοηθάει τις γυναίκες στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.
- Προφυλάξτε την υγεία των δοντιών σας εντάσσοντας το γιαούρτι στην καθημερινή σας διατροφή μια και, σύμφωνα με τους ειδικούς, προστατεύει και από την τερηδόνα.
- Συμβάλει στην αντιμετώπιση ορισμένων τύπων δερματοπαθειών, που οφείλεται σε έλλειψη ή κακή απορρόφηση από το έντερο των συμπλέγματος Β. Ενισχύει τη φυσιολογική διαδικασία ανανέωσης των κυττάρων της επιδερμίδας, καθώς επίσης ενισχύει και την ανάπτυξη των μαλλιών και των νυχιών.
- Το γιαούρτι δεν προκαλεί εύκολα αλλεργία όπως το γάλα, γιατί με τη ζύμωση η λακτόζη (το σάκχαρο του γάλακτος, που είναιτο κύριο αλλεργιογόνο συστατικό του) διασπάται σε γαλακτικό οξύ, με αποτέλεσμα να γίνεται καλύτερα ανεκτό στο άτομο με αλλεργικό πρόβλημα. Μερικοί άνθρωποι δεν μπορούν να καταναλώσουν γάλα γιατί τους προκαλεί πόνους στην κοιλιά, διάρροια και φούσκωμα Αυτά τα συμπτώματα οφείλονται στην αδυναμία τους να πέψουν τη λακτόζη. το φυσικό ζάχαρο που περιέχει το γάλα. Στο γιαούρτι η λακτόζη μειώνεται κατά 20-30% με αποτέλεσμα το γιαούρτι να αποτελεί τροφή εύπεπτη ακόμα και για αυτούς τους ανθρώπους. Και
- Βοηθάει στη διατήρηση της υγείας σε καλή κατάσταση και, όπως ισχυρίζονται πολλοί, χαρίζειμακροζωία.Φημίζεται ότι διατηρεί το νου σε εγρήγορση και αποτρέπει το γήρας.
Δεν είναι μόνο τρόφιμο των ηλικιωμένων αλλά όλων των ανθρώπων.
Γιαούρτι και Δίαιτα: Το γιαούρτι αποτελεί ένα από τα καλύτερα διαιτητικά βοηθήματα. Ανάμεσα στις άλλες διαιτητικές τροφές, ενδεικτικά αναφέρεται ότι το αποβουτυρωμένο γιαούρτι περιέχει 38 θερμίδες περίπου έναντι 80 που περιέχει ένα αυγό, 132 θερμίδες ένα μέτριο μήλο, 100 μία πατάτα βραστή, 230 μία μερίδα κοτόπουλο ψητό, 126 τα 100 γραμμάρια τόνου σε νερό. Ενώ είναι αλήθεια ότι τόσο το σκέτο γιαούρτι, όσο και το γάλα έχουν την ίδια θρεπτική αξία και την ίδια ποσότητα θερμίδων, είναι γεγονός ότι το γιαούρτι είναι περισσότερο χορταστική τροφή. Επιπλέον, το γιαούρτι μπορεί να υποκαταστήσει άριστα τροφές, όπως είναι η κρέμα γάλακτος, η μαγιονέζα, η ξινή κρέμα (αφρόγαλα) που περιέχουν πολύ υψηλότερο ποσοστό θερμίδων με αποτέλεσμα να γίνεται πιο δυνατή η διατήρηση του βάρους υπό έλεγχο.
Παιδί και Γιαούρτι: Το γιαούρτι είναι ο καλύτερος φίλος και των παιδιών. Συστήνεται από τους παιδίατρους σαν βασικό στοιχείο του καθημερινού διαιτολογίου για όλες τις ηλικίες γιατί μια τροφή υψηλής βιολογικής αξίας, εύγευστη και εύπεπτη. Μετά τον 18ομήνα είναι ιδανικό σαν δεύτερο πρωινό ή απογευματινό γεύμα μόνο του ή σε συνδυασμό με φρούτα, μέλι, ψωμί ή μπισκότα. Σε περιπτώσεις γαστρεντερίτιδας το γιαούρτι μπορεί να αντικαταστήσει το γάλα προσφέροντας τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες. Μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του παιδιού σε νερό εφόσον θεωρείται μια ημι-στέρεα τροφή με μεγάλη περιεκτικότητα νερού. Ακόμα το γιαούρτι είναι δημοφιλές στη παιδική και εφηβική ηλικία γιατί προσφέρεται σαν επιδόρπιο, ενώ δεν περιέχει ζάχαρη, λιπαρά και πολλές θερμίδες. Μπορεί επίσης και να εμπλουτιστεί με ελκυστικά πρόσθετα όπως φρούτα, σοκολάτα, δημητριακά, μούσλι, ξερά δαμάσκηνα, μπισκότα, μέλι, καρύδια, γλυκά του κουταλιού.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για το υγιεινό γιαούρτι: Πολλοί αναρωτιούνται: <<ποια πρέπει να είναι όμως η όψη ενός γιαουρτιού ώστε να το καταναλώσουμε άφοβα και με τη σιγουριά ότι ναι, τρώμε κάτι που είναι όντως υγιεινό>; Έτσι για να είμαστε σίγουροι, πρέπει: Η Όψη του πρέπει να είναι αλαβάστρινη, δηλαδή λευκό, λείο και λαμπερό. Η γεύση του να είναι υπόξινη και να έχει χαρακτηριστικό και ευχάριστο άρωμα. Αν καλύπτεται από υμένιο (πέτσα) αυτό να είναι συμπαγές και λευκό έως υποκίτρινο.Στο ολόφρεσκο γιαούρτι η επιφανειακή πέτσα είναι λεπτή, λεία, λευκό-κίτρινη και εύθραυστη. Στο περισσότερων ημερών η πέτσα είναι χονδρή, ρυτιδωμένη, κιτρινωπή και ανθεκτική.Η φυσική του κατάσταση να είναι συμπαγής, χωρίς πόρουςκαι να μην εμφανίζει ίζημα.Να μην περιέχει χρωστικές ουσίες, ζελατίνη, ζάχαρη ή συντηρητικά. Το γιαούρτι με φρούτα δεν πρέπει να περιέχει προσθετικά ή συντηρητικά, όπως σορβικό κάλιο (που χρησιμοποιείται στα φρούτα).Το διάστημα ανάμεσα στην ημερομηνία παραγωγής και την ημερομηνία λήξης δεν πρέπει να ξεπερνά τον ένα μήνα (σε θερμοκρασία 2-6ο C). Το καλύτερο γιαούρτι και αυτό που περιέχει τις περισσότερες βιταμίνες είναι το ΠΛΗΡΕΣ. ηποσότητα ασβεστίου όμως είναι ίδια σε όλα τα είδη.
Γιαούρτι με ή χωρίς πέτσα; Εάν μπορείτε να προμηθευτείτε παραδοσιακό γιαούρτι με πέτσα (το οποίο έχει πήξει μόνο με την πυτιά), τότε προτιμήστε το, γιατί είναι αγνό και φυσικό προϊόν. Το γιαούρτι με πέτσα του εμπορίου, ωστόσο, είναι αποτέλεσμα βιομηχανικής επεξεργασίας. H πέτσα σχηματίζεται όταν το γάλα δεν είναι ομογενοποιημένο. Αυτό σημαίνει ότι το λίπος δεν διαχέεται στο γάλα, αλλά συγκεντρώνεται στην επιφάνεια. Ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στο αγελαδινό γιαούρτι με πέτσα και χωρίς πέτσα δεν υπάρχει, εκτός και αν έχει γίνει προσθήκη πρόβειου γάλακτος (πιο πλούσιο σε λιπαρά) ώστε να είναι πιο παχιά η πέτσα. H μόνη διαφορά ανάμεσα στους δύο τύπους γιαουρτιού είναι ότι στο γιαούρτι με πέτσα το λίπος είναι συγκεντρωμένο στην πέτσα, οπότε αφαιρώντας τη γλιτώνετε θερμίδες.
Πώς δεν πρέπει να είναι το γιαούρτι:Καλό είναι όμως να γνωρίζουμε ότι το γιαούρτι δεν πρέπει να έχει: Υπερβολικά ξινή γεύση: σημαίνει γενικά ότι έχει ζυμωθεί σε υψηλότερη από την κανονική θερμοκρασία ή ότι έχει περάσει η ημερομηνία λήξης του προϊόντος. Πικρίζουσα γεύση: σημαίνει ότι έχουν αναπτυχθεί πρωτεολυτικά βακτήρια ή ότι έχουν καταστραφεί τα οξυγαλακτικά βακτήρια ή ότι το γάλα που χρησιμοποιήθηκε περιέχει αντιβιοτικά. Κοκκώδη ή σπειρωτή υφή ή αραιό και όχι πυκνό: οφείλεται σε κακές συνθήκες πήξης και συντήρησης ή γάλα φτωχό σε στερεά συστατικά εξαιτίας ανατάραξης ή υπερθέρμανσης των δοχείων όπου γίνεται η πήξη. Χρώμα υποκίτρινο ή καστανό: σημαίνει ότι το γάλα έχει υπερθερμανθεί πριν από τη διαδικασία εμβολιασμού του με τα οξυγαλακτικά βακτήρια, τα οποία προκαλούν τη ζύμωση και πήξη του γάλακτος.
ΚΡΟΚΟΣ ή Ζ Α Φ Ο Ρ Α (Κόκκινος), ο ΠΟΠ θησαυρός της Κοζάνης
Γράφει η κα Τσαμπούρη Περιστέρα Συνταξιούχος Καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας-Πρώην Διαιτολόγος του Νοσοκομείου Κοζάνης
<<Η ζωή του σαφράν, χιλιάδων ετών!! Η προέλευσή του, θεϊκή!!
Το άρωμά του, υπέροχο!! Το χρώμα του, καταπληκτικό!!>>
Ο κρόκος ο ήμερος ή CrocussativusL. ή Σαφράν ή Σαφράνι ή Ζαφορά είναι πανάρχαιος, πανέμορφος, πεντανόστιμος, αλλά και το πολυτιμότερο και ακριβότερο καρύκευμα στον κόσμο γιατί είναι ένα από τα πιο σπάνια φυτά. Ο κρόκος ή σαφράν έχει χαρακτηρισθεί και σαν το χρυσάφι της ελληνικής γης και συγκαταλέγεται στα πολύτιμα μπαχαρικά των αρχαίων πολιτισμών, για το άρωμα, το χρώμα, τις φαρμακευτικές αλλά και τις αφροδισιακές του ιδιότητες.
Ένα μπαχαρικό με φαρμακευτικές ιδιότητες, μεγάλο παρελθόν και πολλά ονόματα. Αν δεν το ξέρετε σαν κρόκο ίσως το γνωρίζετε με κάποια άλλη ονομασία, όπως: σαφράν, ζαφορά, σαφράνι, μαμελούκο και σαφράνιο. Η λέξη <<Saffron>> προέρχεται από την Αραβική λέξη <zafaran>, που μεταφράζεται σαν <κίτρινο>. Η βοτανική ονομασία του είναι CrocusSativusLinneaus. Ετυμολογικά η λέξη <<κρόκος>> έχει την προέλευσή του από την ελληνική λέξη <<κρόκη>>, που σημαίνει το νήμα που χρησιμοποιείται για την ύφανση σε έναν αργαλειό.
Χημική σύσταση των στιγμάτων του κρόκου: Τα αποξηραμένα κόκκινα στίγματα του άνθους του φυτού κρόκος (Crocus sativus L.) έχουν φαρμακευτικές και αρτυματικές ιδιότητες καθώς και με μεγάλη χρωστική ικανότητα και για αυτά γίνεται η καλλιέργεια του κρόκου.Τα στίγματα του κρόκου περιέχουν σημαντικές ποσότητες:
Χρωστικών: Αυτά είναι οι κροκίνες Είναι ασυνήθιστα υδατοδιαλυτά καροτινοειδή, τα οποία είναι γλυκοζίτες της κροκετίνης Το βασικό συστατικό είναι ο διγεντιοβιοζυλεστέρας της κροκετίνης. Επιπλέον, απαντώνται και άλλοι γλυκοζίτες της κροκετίνης, και άλλα καροτινοειδή, πηγές της έντονα χρωστικής ιδιότητας του φυτού, δηλαδή σε αυτάοφείλει το κίτρινο χρώμα του.. Η ελαφριά πικάντικη γεύση των στιγμάτων του κρόκου προέρχεται από την πικροκροκίνη, η οποία είναι ένα γλυκοζίτης της σαφρανάλης και στην οποία οφείλει το διακριτικό του άρωμα και την ιδιαίτερη γεύση του.. Η σαφρανάλη, είναι μια μονοτερπενική αλδεΰδη η οποία πιστεύεται ότι σχηματίζεται, κατά τη διάρκεια της ξηράνσεως των στιγμάτων, από την πικροκροκίνη με ενζυματική ή όξινη υδρόλυσηκαι αποτελεί το κύριο συστατικό του αιθέριου ελαίου στο οποίο οφείλεται το χαρακτηριστικό άρωμα του κρόκου. Στα αιθέρια έλαια οφείλονται οι θεραπευτικές ιδιότητες του κρόκου.
Επιπλέον, στο αιθέριο έλαιο του κρόκου απαντώνται η ιζοφορόνη, από ένα ισομερές της σαφρανάλης και της ιζοφορόνης καθώς και άλλα τερπενοειδή. Τα στίγματα του κρόκου εκτός από τις κροκίνες την πικροκροκίνη και τη σαφρανάλη πιθανώς να περιέχουν και άλλα καροτινοειδή όπως α- β- και γ-καροτένιο, ζεαξανθίνη και λυκοπένιο, καθώς και λιπαρές ουσίες σε πολύ μικρό ποσοστό.
Αποτελεί πλούσια πηγή βιταμινών B1 και B2, που είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την καλή λειτουργία της καρδιάς, τονώνει την κυκλοφορία του αίματος και βοηθά στη μείωση της χοληστερίνης.
Ο κόκκινος Ελληνικός κρόκος θεωρείται ο βασιλιάς των μπαχαρικών. Η εξαιρετική του ποιότητα τον τοποθετεί στην καλύτερη ποιότητα παγκοσμίως. Μια πολύ μικρή ποσότητα από τον κρόκο προσθέτει εξαιρετική γεύση και άρωμα σε όλα τα φαγητά. Δίνει επίσης υπέροχο άρωμα στον καφέ ή άλλα ροφήματα.
Βιολογική δράση συστατικών των στιγμάτων του κόκκινου χρυσού: <Λίγα νηματίδια κρόκου την ημέρα, το γιατρό τον κάνουν πέρα>. Ο κρόκος ο ήμερος είναι ένα από τα πιο σπάνια φαρμακευτικά φυτά. Το ελιξίριο υγείας, το σαφράν (ζαφορά) είναι ο γνωστός πολύτιμος εδώ κι αιώνες, κρόκος, με αναφορές από τον ίδιο τον Ιπποκράτη για τις πολλαπλές ευεργετικές του ιδιότητες, και με τη μορφή εκχυλίσματος! Δεκάδες έρευνες τα τελευταία χρόνια έχουν συσχετίσει τη δράση του κρόκου με αντί-οξειδωτικές, θυμίζει σε <<συμπεριφορά>>τη βιταμίνη C και αντί-θρομβωτικές ιδιότητες. Ανάλογα με τη δόση, μπορεί και:
Ανοίγει και αυξάνειτην όρεξη.
Βοηθά στη πέψη.
Έχει αντί-οξειδωτική δράση, η οποία θεωρείται σήμερα ιδιαίτερα επωφελής για τον ανθρώπινο οργανισμό, από πολλές πλευρές.
Θεωρείται ένα άριστο φάρμακο για τις ασθένειες του στομάχου, αφού μειώνει τους στομαχικούς και γαστρικούς πόνους.
Έχει τονωτική δράση και είναι άριστο δυναμωτικό.
Έχει χαλαρωτική δράση, όπως σε κρίσεις άσθματος.
Ιδανικό ρόφημα για την αντιμετώπιση των πονοκεφάλωνκαι ιδιαίτερα αυτούς της Κλιμακτηρίου.
Σαν καρύκευμα είναι αποτελεσματικό Εμμηναγωγό. H χρήση του σε πολύ μικρές ποσότητες θεωρείται ότι βοηθά στη ρύθμιση της περιόδου και στη σύλληψη. Ωστόσο, καλό θα είναι να μη χρησιμοποιείται από γυναίκες που εγκυμονούν ή θηλάζουν.
Το αφέψημά του είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία βρογχικών και ασθενειών των πνευμόνων, όπως το άσθμα.
Αντιμετωπίζει αποτελεσματικά και άμεσα τους Κολικούς. Ανακουφίζει από τους κολικούς των νεφρών.
Τα ρετινοειδή και τα καροτινοειδή στην πρόληψη και τη θεραπεία του καρκίνου: Πιο συγκλονιστική δράση του κρόκου, η οποία υποστηρίζεται από δεκάδες έρευνες, φαίνεται να είναι η αντικαρκινική που ασκεί ενάντια σε κάποιες μορφές καρκίνου. Έτσι:
¨Είναι ασπίδα πρόληψης αλλά και αντιμετώπισης του ΚΑΡΚΙΝΟΥ, λόγω της σημαντικής αντί-οξειδωτικής του δράσης (κίτρινης βαφικής ύλης που περιέχει): Είναι γνωστό πως η βιταμίνη Α και τα ρετινοειδή παράγωγά της παρουσιάζουν μια ξεκάθαρη αντικαρκινική δράση. Το μεγάλο όμως πρόβλημα είναι, όταν χρησιμοποιούνται σε μεγάλες δόσεις, η τοξικότητά τους. Τα καροτινοειδή του κρόκου και κυρίως τα παράγωγατων γλυκοζυλεστέρων της κροκετίνης, αναμένεται, όπως και στην περίπτωση του all-trans και 13-cis ρετινοϊκού οξέος να εμφανίζουν μειωμένη τοξικότητα συγκριτικά με τη βιταμίνη Α και τα ρετινοειδή παράγωγά της, χωρίς να χάνουν τίποτα από τις ιδιότητες, αντικαρκινικές και διαφοροποιητικές . Μέχρι στιγμής μελέτη της βιολογικής δραστικότητας έδειξε πως τα φυτικά καροτινοειδή του κρόκου αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό, αλλά ταυτόχρονα διαφοροποιούν τα καρκινικά κύτταρα των σειρών Κ562 και ΗL ?60.
¨Αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό και προαγωγή της διαφοροποιήσεως καρκινικών κυττάρων της σειράς Κ562 από συστατικά του κρόκου και ημι-φυσικών παραγώγων τους: Μελετήθηκε invitro η δράση των καροτενοειδών του κρόκου σε κύτταρα της σειράς Κ562 τα οποία ελήφθησαν από ασθενή με χρόνια μυελογενή ερυθρολευχαιμία. Η βιολογική μελέτη invitroτων φυσικών υδατοδιαλυτών καροτινοειδών του κρόκου (κροκίνες CRCs) και του παράγωγου αυτών διμεθυλκροκετίνης (DMCRT), έδειξε ότι αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό και αλλά προάγουν μερικώς την διαφοροποίηση καρκινικών κυττάρων της σειράς Κ562. Επιπλέον έγινε σύγκριση της δράσης των καροτινοειδών του κρόκου με τις παρακάτω ουσίες: All-trans β-καροτένιο (AldrichChemicalCompany), Tigasonή Etretinate, αρωματικό ανάλογο του ρετινοϊκού οξέος συνθετικής προελεύσεως (Hoffman-LaRoche) και Αιμίνη ή χλωριούχος σιδηροπρωτοπορφυρίνη είναι προϊόν της αιμοσφαιρίνης. Η σύγκριση έδειξε ότι τα συστατικά του κρόκου πλεονεκτούν, ως προς το all-trans- β-καροτένιο, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι δεν είναι πρόδρομες ενώσεις της βιταμίνης Α.
Βελτιώνει την εγκεφαλική λειτουργία, ενισχύει τη διανοητική λειτουργία και την πνευματική διαύγεια και ιδιαίτερα βοηθάει τη μνήμη. Αυτό οφείλεται σε δύο από τα βασικά συστατικά του σαφράν, το crocin και το crocetin, που βελτιώνουν την ικανότητα μάθησης και απομνημόνευσης. Στην Ιαπωνία ήδη κυκλοφορεί ένα σκεύασμα, μέσω φαρμακείων, με κύριο συστατικό τον κρόκο, που χορηγείται για την ενίσχυση και το φρεσκάρισμα του νου και της μνήμης.
Αντικαταθλιπτική δράση: Το πιο ακριβό μπαχαρικό του κόσμου εμφανίζεται να έχει έντονη αντικαταθλιπτική δράση, ενώ θεωρείται και ιδανικό ηρεμιστικό. Λέγεται πως σε μικρές ποσότητες αγαλλιάζει το πνεύμα. Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή, που με την πάροδο των ετών προσβάλλει όλο και μεγαλύτερο αριθμό ατόμων. Το σαφράν, σύμφωνα με τελευταίες έρευνες, έρχεται να βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση αυτής της διαταραχής και μάλιστα χωρίς τον κίνδυνο παρενεργειών, χάρις στη μη τοξικότητά του. Στην Περσική παραδοσιακή ιατρική είναι ευρέως διαδεδομένη η χρήση του σε άτομα με κατάθλιψη. Τα αποτελέσματα έρευνας, που δημοσιεύτηκαν, αναφέρουν ότι τα άτομα με ελαφρά μέχρι μέτρια κατάθλιψη, που έπιναν εκχύλισμα με σαφράν (30mg/ημερησίως) είχαν τα ίδια ευεργετικά αποτελέσματα με τα άτομα, που τους χορηγείτο Fluoxetine (20mg/ημερησίως), Το Fluexitine είναι η δραστική ουσία ενός, από τα πιο γνωστά και ευρέως διαδεδομένα σε χρήση, αντικαταθλιπτικού φαρμάκου. Το πλεονέκτημα δε του σαφράν εντοπίζεται και στο γεγονός ότι στερείται παρενεργειών, όπως αύξηση βάρους, ξηροστομία, θαμπή όραση, δυσκοιλιότητα, καταστολή, ορθοστατική υπόταση, διαταραχές στύσης, ελάττωση της libido, κ.α., κάτι, που συχνότατα εντοπίζεται στα φάρμακα. Μπορεί να βάλει κάποιος μια πρέζα νηματίδια κρόκου σε 100 γραμμάρια καθαρό οινόπνευμα σε κλειστό γυάλινο δοχείο για 14 ημέρες και με ένα σταγονόμετρο να βάζει 10-20 σταγόνες στη γλώσσα για να βελτιώσει τη διάθεσή του.
Ο κρόκος είναι ευεργετικός στους πάσχοντες από Αλτσχάιμερ: Σύμφωνα με τα αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών, που έγιναν στο Ιράν και την Ελλάδα, ευεργετική επίδραση στα άτομα, που πάσχουν από κατάθλιψη αλλά και από Άνοια ή Αλτσχάιμερ φαίνεται ότι έχει ένα ατοξικό φυσικό προϊόν, ο κρόκος. Τα αποτελέσματα ερευνών, που γίνονται εδώ και πολλά χρόνια έδειξαν ότι ο κρόκος βελτιώνει τη μνήμη και έχει ευεργετική επίδραση την κατάθλιψη. Μελέτη έδειξε ότι ο κρόκος επηρεάζει θετικά, σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ, τη δράση της γαλανταμίνης δηλαδή του φαρμάκου, που χρησιμοποιεί σήμερα η ιατρική για τη νόσο αυτή. Ωστόσο, δεν υπήρξαν ευρήματα, που να δείχνουν τον τρόπο λειτουργίας του κρόκου και των παραγώγων του. Μελέτη που έγινε στο Εργαστήριο Φαρμακογνωσίας του Πανεπιστημίου Πατρών, σε συνεργασία με το Ερευνητικό Κέντρο του Θεαγενείου Νοσοκομείου, έδειξε ότι τα παράγωγα του κρόκου ή αλλιώς του σαφράν, αναστέλλουν τη δράση ενός ένζυμου, της ακετυλοχολιστεράσης, το οποίο σχετίζεται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Ενώ, η αντί-οξειδωτική δράση του κρόκου φαίνεται ότι έχει θετική επίδραση στους ασθενείς με αγγειακή άνοια, η οποία σε υψηλό ποσοστό οφείλεται στο οξειδωτικό στρες και συγχρόνως επηρεάζεται από την αθηρωσκληρωτική κατάσταση των αγγείων του εγκεφάλου. <Επειδή ο κρόκος έχει βρεθεί ότι ασκεί γενικότερα μια αντί-θρομβωτική δράση περιμένουμε ότι θα έχει ευνοϊκή δράση και στην αγγειακή άνοια. Νομίζω ότι ο κρόκος μπορεί να έχει μια πρακτική εφαρμογή στη βελτίωση της κατάστασης των αρρώστων που πάσχουν από αγγειακή άνοια ή Αλτσχάιμερ> αναφέρει επιστήμονας-ερευνητής. Ο ίδιος εξηγεί ότι ο κρόκος δεν είναι ένα καινούργιο φάρμακο άλλα ένα φυτικό προϊόν, όπως πολλά άλλα, τα οποία επιδρούν θετικά σε διάφορες καταστάσεις και τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά. Η ψυχιατρική επιστήμη έχει τα επίσημα φάρμακα, τα οποία θα παίρνουν οι άνθρωποι με συμβουλές των γιατρών. Με βάση αυτά που θα λεχθούν από την ομάδα που έκανε την έρευνα για τον κρόκο και με βάση τις βιβλιογραφικές αναφορές πάνω στο πρόβλημα αυτό, οι ειδικοί επιστήμονες θα αποφανθούν αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί συμπληρωματικά ένα παράγωγο του κρόκου, τονίζοντας παράλληλα ότι ο κρόκος δεν έχει καμία τοξική δράση.
Ανακουφίζει από τους πόνους κατά την οδοντοφυΐα και στο πρήξιμο οδοντοφυΐας: Έχει χαλαρωτική δράση στο πρήξιμο της οδοντοφυΐας. Μπορεί να παρασκευαστεί σιρόπι για εντριβές των ούλων σε περιπτώσεις πόνων της οδοντοφυΐας και ιδιαίτερα στο πρήξιμο της νεογιλής οδοντοφυΐας. Επίσης το τρίψιμο των ούλων με κρόκο ελαττώνει τον πόνο και τη φλεγμονή. Μπορεί και με τον κρόκο σε μορφή σκόνης να κάνει ελαφρό μασάζ στα ούλα του, αν δε θέλει μπορεί να αναμείξει τον κρόκο με μέλι.
Είναι άριστο Αντί-θρομβωτικό: Το εκχύλισμα στιγμάτων κρόκου έχει την ιδιότητα να εμποδίζει το σχηματισμό και την ανάπτυξη θρόμβων στις αρτηρίες, προκαλεί δε αναστολή της συγκόλλησης των αιμοπεταλίων. Τονώνει την κυκλοφορία του αίματος, ενώ,παράλληλα, διαπιστώθηκε και η αντιπηκτικήτου δράση. Στο γεγονόςαυτό αποδίδεται μάλιστα η μειωμένη συχνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων στη Valencia της Ισπανίας, όπου η κατανάλωση κρόκου είναι πολύ μεγάλη.
Βοηθά στη μείωση της χοληστερίνης: Έρευνες διάφορων ερευνητικών ομάδων έδειξαν ότι το διάλυμα της κροκετίνης, βασικό συστατικό του εκχυλίσματος του σαφράν, βοηθάει σημαντικά στη μείωση των επιπέδων χοληστερίνης στο αίμα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση του σχηματισμού αθηρωματικών πλακών.
Ανακουφίζει από την ένταση.
Βοηθάει στη βελτίωση της όρασης.
Βοηθάει σε περιπτώσεις ναυτία, είναι αντιπυρετικό και αντισπασμωδικό.
Είναι γνωστό από την αρχαιότητα ότι στονκρόκο απέδιδαν αφροδισιακές ιδιότητες. Πολλοί συγγραφείς, αλλά και η ελληνική μυθολογία συνδέουν τον κρόκο με τη γονιμότητα. Και
<<Ανεβασμένη>> διάθεση με Σαφράν. Ανεβάζει τη διάθεσή μας για όλη την ημέρα.
Ο κρόκος στο φαγητό
<το σαφράν είναι περισσότερο φως και όχι άρωμα> Βίκτωρ Ουγκώ
Ο κρόκος είναι γνωστός, από την αρχή της παραγωγής του, όχι μόνο για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, αλλά και για τη χρήση του στη μαγειρική. O κρόκος αποτελεί συστατικό της γκουρμέ κουζίνας και περιέχει πολύτιμα συστατικά για την ανθρώπινη υγεία. Το χαρακτηριστικό του πικάντικο άρωμα ταιριάζει σε πολλά φαγητά, όπως ψάρια, μαλάκια μακαρόνια, ρύζι και ζυμαρικά. Ωστόσο, μπορείτε εύκολα να εντάξετε το σαφράν στο καθημερινό σας διαιτολόγιο, ακολουθώντας απλές συνταγές και συνδυάζοντάς το με συγκεκριμένες τροφές για να βελτιώσετε την υγεία σας. Για νοστιμιά... Μια ελάχιστη ποσότητα σαφράν προσδίδει ιδιαίτερη γεύση, χρώμα και άρωμα στα ζυμαρικά, το ρύζι, τις σούπες, τις σάλτσες, το λευκό και κόκκινο κρέας, το ψάρι, ενώ συνδυάζεται άριστα με τον καφέ και το τσάι. Προσθέστε το σε ριζότο ή μακαρόνια με θαλασσινά, πατάτες με σκόρδο, κοτόπουλο ψητό, ψωμί, χαλβά, παγωτό κλπ. Υπάρχουν πολλές και ποικίλες εφαρμογές για να χρησιμοποιήσει κάποιος τον κρόκο στην καθημερινή διατροφή. Βρίσκουμε στην αγορά δύο μορφές του, νηματίδια και σκόνη, σε ειδικές συσκευασίες. Είναι το πιο ακριβό άρτυμα στον κόσμο. Στον διαιτητικό τομέα ο κρόκος ή σαφράνι δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των αρτυμάτων που υπάρχουν σε μεγάλες ποσότητες, όπως το πιπέρι ή η βανίλια, όμως κατέχει ξεχωριστή θέση. Οι ίνες του δίνουν στο φαγητό ένα φωτεινό κίτρινο χρώμα, μια ευχάριστη υπόπικρη γεύση πολύ χαρακτηριστική και ελαφρό ιώδες άρωμα. Για να φανεί το χρώμα του στο φαγητό δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν υλικά που δίνουν πιο έντονο χρώμα από το κίτρινο, π.χ. ντομάτα ή σπανάκι. (στα φαγητά αυτά το χρησιμοποιούμε μόνο για τη γεύση του). Το σαφράν είναι καρύκευμα και βαφή για ριζότο, ψαρόσουπα, σε σάλτσες με σκόρδο για ψάρι και οστρακοειδή, σε ανοιχτόχρωμες σάλτσες για πουλερικά, σε γλυκά και λικέρ.
Σαν καρύκευμαοι ίνες του κρόκου χρησιμοποιούνται για να δώσουνστο φαγητό ένα φωτεινό, όμορφο χρυσό-κίτρινο χρώμα και για τη βελτίωση της γεύσης, δίνοντας ένα ευδιάκριτο άρωμα, ελαφρά ιώδες και μια ευχάριστη υπόπικρη γεύση, πολύ χαρακτηριστική. Υπάρχει ένας μεγάλος κατάλογος τροφίμων, όπου προστίθεται ο κρόκος, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων τυριού, όπως το τυρί cottage και η παρμεζάνα.
Ο κρόκος Κοζάνης, το ελληνικό δηλαδή σαφράν, ξεχωρίζει για την άριστη ποιότητά του και μια ελάχιστη ποσότητα προσθέτει υπέροχη γεύση, χρώμα και άρωμα σε κάθε φαγητό, όπως ζυμαρικά, ρύζι, σούπες, σάλτσες, κοτόπουλο, κρέας, ψάρια. Είναι απόλυτα αγνός και σε συνδυασμό με τον καφέ ή το τσάι αποτελεί ένα εξαιρετικό ρόφημα.
Αν δεν γνωρίζουμε το άρωμα του κρόκου και τον δοκιμάζουμε για πρώτη φορά πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην ποσότητά του. Δεν τον σκορπίζουμε στο φαγητό μας σαν το αλάτι ή το πιπέρι. Και ο λόγος δεν είναι μόνο η ?διαφορά στην τιμή του. Είναι και η ένταση της γεύσης του, ελαφρά ιωδιούχα, που σε μεγάλη ποσότητα μπορεί να καταστρέψει το φαγητό. Αν βάλουμε πολύ σαφράνι τότε θα είναι πολύ έντονη η μυρουδιά του. Αρχίζουμε με μικρή ποσότητα και την αυξάνουμε σύμφωνα με τη δική μας προτίμηση, γιατί αν η ποσότητα είναι μεγάλη θα έχουμε το αντίθετο αποτέλεσμα.
Πριν το χρησιμοποιήσουμε το βάζουμε σε ένα μπολμε λίγο νερό και το αφήνουμε 2 ώρες περίπου για να βγάλει το κίτρινο χρώμα του (ένα γραμμάριο χρωστική, που περιέχει αρκεί για να μετατρέψει σε κίτρινη βαφή 100 κιλά νερό). Οι ίνες χρειάζονται περισσότερο χρόνο από το σαφράν σε σκόνη. Μπορούμε όμως στο φαγητό να το προσθέσουμε χωρίς μούλιασμα και το χρώμα του μπορεί να αναπτυχθεί περισσότερο στη διάρκεια του μαγειρέματος. Το χρώμα του κρόκου στο Θιβέτ θεωρείται ιερό.
Ένας άλλος τρόπος είναι να πασπαλίσουμε το σαφράν στο φαγητό τη στιγμή του σερβιρίσματος, ιδιαίτερα αν είναι σούπα. Είναι εντυπωσιακό καθώς αρχίζει να βγάζει κίτρινο χρώμα γύρω από τις κόκκινες ίνες του.
Αν πρόκειται να το χρησιμοποιήσουμε σε ζύμη το μούλιασμα σε νερό για 2 ώρες είναι απαραίτητο, ώστε να απελευθερώνεται το χρώμα του.
Για να μπορείτε να ρυθμίζετε την ποσότητα μετρώντας τις ίνες να ξέρετε ότι : 1 γραμμάριο σαφράν έχει 320-360 ίνες ανάλογα με το μήκος και το πάχος τους. Πρέπει να χρησιμοποιείται σε μικρές ποσότητες, 2 ή 3 κλωστές ή λίγη σκόνη, είναι αρκετό, διαφορετικά σε ποσότητες, όπως μερικά γραμμάρια θεωρείται τοξικό.
Αν θέλουμε να δώσουμε το χρυσό χρώμα του κρόκου στο λευκό ρύζι, το ψάρι ή τα ζυμαρικά, θα πρέπει να μην τα μαγειρέψουμε με κάποιο άλλο υλικό που έχει ακόμη εντονότερη ?βαφτική δράση, όπως η ντομάτα ή το σπανάκι, γιατί το χρώμα του σαφράν δεν θα φανεί.
Θα το χρησιμοποιήσετε σε όλα τα ροφήματά σας, στον καφέ σας, στο πιλάφι, σε γλυκά, για να κάνετε ψωμί, γλυκά, παγωτά. Οι Άραβες, που είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές στον κόσμο, αρωματίζουν με τον κρόκο το αρνί, το κοτόπουλο και το ρύζι. Είναι απαραίτητο για τη Γαλλική bouillabaisse και το Ιταλικό risotto. Στην Ισπανία η πιο δημοφιλής χρήση του είναι στην paella.
Για τους Έλληνες είναι πάντα ο κρόκος, ο φίλος του θεού Ερμή, η ξεχωριστή μοσχοβολιά των αιγιοπελαγίτικων κουλουριών της Λαμπρής, ένα από τα 58 αρώματα που χρησιμοποιεί το Πατριαρχείο για την παρασκευή του Αγίου Μύρου. Τελευταία γίνεται μεγάλη προσπάθεια να περάσει στην ελληνική κουζίνα. Συνδυάζεται τέλεια με σκόρδο, μάραθο, άσπρο κρασί, μύδια και ψάρια.
Η δυναμική κοζανίτκη καλλιέργεια φέρνειστις διεθνείς αγορές τον κρόκο για την ξεχωριστή του απόλαυση των απανταχού gourmet.
Κοζανίτικο ποτό με τσίπουρο και ζαφορά: Θα χρειαστούμε τα εξής υλικά:
?1 λίτρο τσίπουρο.
?500 γραμμάρια ζάχαρη.
?5-6 στήμονες ζαφορά.
?1 κουταλάκι του γλυκού ξερό κόλιανδρο χοντρό-κοπανισμένο.
?1 κουταλάκι γαρύφαλλα ελαφρά σπασμένα.
?2 κομματάκια κανέλα σε ξύλο.
?1 ολόκληρο μοσχοκάρυδο.
Παρασκευή: Βάζουμε σε τουλπάνι όλα τα μυρωδικά και τα βάζουμε μέσα στο τσίπουρο, που το έχουμε σε γυάλινο βάζο. Το αφήνουμε 40 ημέρες σε σκοτεινό μέρος και φροντίζουμε να ανακινούμε το βάζο συχνά. Στη συνέχεια βράζουμε τη ζάχαρη με ένα ποτήρι νερό και μόλις κρυώσει το ρίχνουμε στο τσίπουρο, αφού βγάλουμε τα μπαχαρικά. Προσθέτουμε και τους στήμονες, ανακινούμε και αφήνουμε το ποτά για 20-25 ημέρες σε σκοτεινό μέρος για να πάρει ένα ωραίο κίτρινο χρώμα από τον κρόκο (ζαφορά) και να αρωματιστεί. Είναι ένα εξαιρετικό χωνευτικό ποτά, από το οποίο μπορούμε να προσθέτουμε 2-3 κουταλιές στο τσάι μας ή το πίνουμε όταν έχουμε πόνο ή δυσπεψία στο στομάχι μας.
Γάλα με κρόκο: Ένα καταπραϋντικό ποτό, που μπορεί να βοηθήσει στην ελάφρυνση καρδιακών προβλημάτων. Παρασκευάζεται αν σιγοβράσει κανείς για 2 λεπτά, 1 φλιτζάνι γάλα, προσθέσει μια πρέζα κρόκου. Μπορεί να το πίνει κάποιος μια φορά την ημέρα.
Τονωτικό για τη δυσπεψία: Θα χρειαστείτε: 15 νηματίδια σαφράν, 14 γραμμάρια ψιλοκομμένο τζίντζερ και 275 ml καθαρό οινόπνευμα. Εκτέλεση Διαλύετε το σαφράν και το τζίντζερ και τα βάζετε μαζί με το οινόπνευμα σε ένα γυάλινο δοχείο με καπάκι. Αφήνετε το δοχείο για 14 μέρες σε δροσερό και σκοτεινό μέρος και στη συνέχεια ζεσταίνετε το μείγμα σε ένα μπρίκι και το σουρώνετε. Πίνετε 1 κουταλάκι πριν από κάθε γεύμα.
IceTea με σαφράν (για 5 άτομα): Τα υλικά, που απαιτούνται είναι: 1/4 κουταλάκι σαφράν (περίπου 15-20 νηματίδια), 3 κουταλάκια μέλι, 1½ κουταλιά χυμό λεμονιού, 5 φλιτζάνια νερό, 3-4 κουταλάκια φύλλα ινδικού τσαγιού και 2 σπόρους κάρδαμο. Εκτέλεση Σε ένα τσαγιερό, βράζετε 5 φλιτζάνια νερό και προσθέτετε τα φύλλα ινδικού τσαγιού. Κατεβάζετε το τσαγιερό από τη φωτιά και σουρώνετε το τσάι. Προσθέτετε κάρδαμο, χυμό λεμονιού, μέλι και σαφράν, βάζετε το τσάι στο ψυγείο να κρυώσει και το σερβίρετε με παγάκια.
Ψωμί με κρόκο Κοζάνης: Τα υλικά, που θα χρειαστούμε για το ψωμί αυτό είναι: 1 κιλό αλεύρι, 10-15 ίνες κρόκο Κοζάνης, 5 αβγά, 1 φλιτζάνι χλιαρό γάλα, 2 φακελάκια μαγιά, ½ φλιτζάνισταφίδες μαύρες, ½ φλιτζάνι βιτάμ, 1 κουταλάκι ζάχαρη, 1 κουταλάκι αλάτι και βιτάμ για την επάλειψη. Τι κάνουμε: Μουσκεύουμε τις ίνες του κρόκου Κοζάνης στο φλιτζάνι με το γάλα, για μια ώρα. Στη συνέχεια, τις βγάζουμε με ένα κουτάλι, ζεσταίνουμε ελαφρά το γάλα, διαλύουμε μέσα τη μαγιά και ρίχνουμε το μείγμα σε ένα μεγάλο μπολ, μαζί με το αλάτι, τη ζάχαρη και τα αβγά, αφού πρώτα τα χτυπήσουμε ελαφρά. Κατόπιν ανακατεύουμε με το αναδευτήρι των αβγών, ώστε να ενωθούν τα υλικά, προσθέτουμε σιγά-σιγά το αλεύρι, τις σταφίδες και ζυμώνουμε. Στη συνέχεια, ρίχνουμε στο μπολ το βιτάμ, αφού πρώτα το λιώσουμε και συνεχίζουμε να ζυμώνουμε με τα δάχτυλά μας, μέχρι να γίνει η ζύμη λεία και ελαστική. Αν η ζύμη δεν έχει σφίξει, συμπληρώνουμε λίγο αλεύρι ακόμη. Σκεπάζουμε το μπολ με μια πετσέτα και το αφήνουμε σε ένα ζεστό μέρος, για 30 λεπτά περίπου, ώστε να φουσκώσει η ζύμη. Κατόπιν την ξανά-ζυμώνουμε απαλά, την αλείφουμε με λίγο λιωμένο βιτάμ, σκεπάζουμε και πάλι το μπολ με την πετσέτα και αφήνουμε να φουσκώσει για άλλα 15-20 λεπτά. Όταν η ζύμη φουσκώσει, την πλάθουμε και της δίνουμε με τα χέρια μας το σχήμα του καρβελιού. Στη συνέχεια σκεπάζουμε το καρβέλι με την πετσέτα και το αφήνουμε για να φουσκώσει και να διπλασιαστεί σε όγκο. Εν τω μεταξύ προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180ο C. Αλείφουμε το καρβέλι με βιτάμ και το βάζουμε σε ένα ταψί επίσης αλειμμένο με βιτάμ. Ψήνουμε στον προθερμασμένο φούρνο για 45-50 λεπτά μέχρι να πάρει χρυσαφί χρώμα. Συμβουλή: Καταλαβαίνουμε αν έχει ψηθεί το ψωμί αν το χτυπήσουμε από κάτω με το χέρι μας και ακούσουμε έναν υπόκωφο ήχο. Το κατάλληλο κρασί Κόκκινη Νεμέα παλαιωμένη.
Θεϊκό ποτό της ζωής: Από τον κρόκο και διάφορα αρωματικά-θεραπευτικά βότανα παρασκευάζεται ένα ποτό, που το ονομάζουν << Θεϊκό ποτό της ζωής>>. Το ποτό αυτό περιέχει: κρόκο (Κοζάνης), αψιθιά, μαστίχα Χίου, δίκταμο (Κρήτης), φασκόμηλο, βαλσαμόχορτο, άρκευθο, φύλλα ελιάς, θρούμπι και μέλι από ρείκια, σε αλκοόλ 22% βαθμούς. Πίνεται σκέτο ή με πάγο, σε χαμηλό ποτήρι.
Πολύτιμο μπαχαρικό, δίνει μια ιδιαίτερη γεύση και χρώμα στο φαγητό, στα ροφήματα, στα ποτά, στα τυροκομικά και σε αμέτρητες άλλες εφαρμογές.
Τρόφιμα που σας προστατεύουν από τον καρκίνο
Γράφει η κα Τσαμπούρη Περιστέρα Συνταξιούχος Καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας-Πρώην Διαιτολόγος του Νοσοκομείου Κοζάνης
Είναι πλέον επιστημονικά εξακριβωμένο ότι ο ρόλος της διατροφής στην ανάπτυξη καρκίνου είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Μετά το κάπνισμα, η κακή διατροφή είναι πιθανότατα ο πιο καθοριστικός προδιαθεσικός παράγοντας ανάπτυξης καρκίνου. Υπολογίζεται ότι περίπου το 30-40% όλων των καρκίνων είναι σε θέση να προληφθούν μέσω της κατάλληλης διατροφής, της φυσικής δραστηριότητας και της διατήρησης υγιούς σωματικού βάρους. Στις αναπτυγμένες χώρες, το κυρίαρχο διατροφικό πρότυπο με τις μεγάλες ποσότητες σε κρέας, λευκό αλεύρι και ζάχαρη αυξάνει τον κίνδυνο για αρκετές μορφές καρκίνου. Αντίθετα, διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, με υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικές ουσίες και φυτικές ίνες συμβάλλει στην πρόληψη της εμφάνισης διαφόρων καρκίνων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών, υπάρχουν τρόφιμα με ένα εξαιρετικό συνδυασμό ουσιών που επιδρούν προστατευτικά στον μεταβολισμό των κυττάρων, αποτρέποντας κατά αυτόν τον τρόπο την εμφάνιση καρκίνου. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν στοιχεία για 11 τρόφιμα, που θεωρούνται ότι διαθέτουν την ισχυρότερη αντικαρκινική δράση, σύμφωνα πάντα με τα πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα. Αυτά είναι:
- Ντομάτα: Οι ντομάτες περιέχουν λυκοπένιο, ένα αντιοξειδωτικό, που ελαττώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, του προστάτη, του παγκρέατος και του πεπτικού συστήματος. Προϊόντα της ντομάτας, όπως ο ντοματοπολτός και το κέτσαπ, αποτελούν συμπυκνωμένες πηγές λυκοπενίου.
- Μπρόκολο: Ειδικά οι βλαστοί του μπρόκολου αποτελούν εξαιρετική πηγή σουλφοραφάνης, ένα φυσικό φυτοχημικό συστατικό, που υποστηρίζει την αντιοξειδωτική ικανότητα του οργανισμού μας. Εντοπίζεται στο μπρόκολο, το κουνουπίδι, το λάχανο, τα λαχανάκια Βρυξελλών και μπορεί να ελαττώσει τον κίνδυνο για καρκίνο του στομάχου, του στήθους και του δέρματος.
- Φράουλα-Βατόμουρα: Είναι πολύ πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες. Το έντονο χρώμα τους οφείλεται σε φυτοχημικά, που ονομάζονται ανθοκυανίνες. Τα συστατικά αυτά είναι δραστικά αντιοξειδωτικά και προστατεύουν από μια ποικιλία μορφών καρκίνου συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του οισοφάγου και του παχέος εντέρου.
- Σόγια: Η σόγια είναι γνωστή για τις ισοφλαβόνες της και βοηθά στην προστασία από τον καρκίνο του στήθους και του προστάτη προστατεύοντας τα κύτταρά μας από την επιβλαβή δράση των οιστρογόνων. Υπάρχουν πολλά είδη ισοφλαβονών στα προϊόντα σόγιας, αλλά ένα από αυτά, η γενιστεΐνη, μπορεί να αποτελεί την καλύτερη άμυνα ενάντια στην ανάπτυξη και εξάπλωση καρκινικών κυττάρων. Χρειάζεται προσοχή όμως γιατί η υπερκατανάλωση σόγιας μπορεί να οδηγήσει σε ορμονική ανισορροπία, που μπορεί να έχει αντίθετα αποτελέσματα στην ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων.
- Τσάι: Το τσάι έχει κατεχίνες (ονομάζονται και πολυφαινόλες), που αποτελούν ισχυρά αντιοξειδωτικά κατά της ανάπτυξης καρκίνου. Οι κατεχίνες δρουν προλαμβάνοντας τη διχοτόμηση των καρκινικών κυττάρων και μπορούν να ελαττώσουν τον κίνδυνο για καρκίνο του ήπατος, του δέρματος, του στομάχου, του πνεύμονα, του παχέος εντέρου και του παγκρέατος. Το πράσινο τσάι φημίζεται για το ισχυρότατο αντιοξειδωτικό του, την επιγαλλοκατεχίνη (EGCG), αλλά και το μαύρο τσάι έχει το δικό του οπλοστάσιο με αντικαρκινικά συστατικά. Ιδιαίτερα το πράσινο τσάι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες, που εμποδίζουν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Επειδή όμως, περιέχει τεΐνη, αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση. Καλύτερα να το αποφεύγετε, επίσης, αν έχετε υπόταση, αν είστε έγκυος ή θηλάζετε. Χρήση: Σε κανάτα με καυτό νερό, προσθέστε ένα κουταλάκι πράσινο τσάι και αφήστε το για 5 λεπτά. Πίνετε μέχρι 3 φλιτζάνια.
- Τα καρώτα και όλα τα λαμπερού χρώματος λαχανικά, όπως οι κόκκινες και κίτρινες πιπεριές, η κολοκύθα αποτελούν εξαιρετικές πηγές β-καροτενίου, το οποίο είναι ένα δραστικό αντιοξειδωτικό. Οι καρκίνοι-στόχοι του β-καροτενίου είναι ο καρκίνος του πνεύμονα, του στόματος, του λαιμού, του στομάχου, του εντέρου, της χοληδόχου κύστης, του στήθους και του προστάτη. Επίσης, μια ουσία που έχουν τα καρότα, που αποκαλείται φαλκαρινόλη μπορεί να επιβραδύνει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Για την πλήρη δράση, τα καρότα πρέπει να τρώγονται ωμά.
- Το σπανάκι:είναι το λαχανικό που θεωρείται σημείο αναφοράς για όλα τα πράσινα, φυλλώδη λαχανικά. Διαθέτει τις μεγαλύτερες ποσότητες βιταμίνης Ε και λουτεΐνης για την πρόληψη καρκίνου στο ήπαρ, στο στήθος, στον προστάτη και στο παχύ έντερο. Το σπανάκι περιέχει ένα καροτενοειδές, τη νεοξανθίνη, που μπορεί σε αρχικό στάδιο να προκαλέσει την αυτοκαταστροφή των καρκινικών κυττάρων στον καρκίνο του προστάτη και μεταγενέστερα να σταματήσει την αναπαραγωγή τους.
- Το σκόρδο:έχει τη δύναμη να αυξάνει τη δραστικότητα των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, που πολεμούν τον καρκίνο και βοηθούν στη διάσπαση ουσιών που προκαλούν καρκίνο. Το σκόρδο περιέχει συστατικά που βοηθούν στην παρεμπόδιση της εισόδου των κακρκινογόνων στα κύτταρα, επιβραδύνοντας έτσι την ανάπτυξη του όγκου. Το σκόρδο έχει και αντιβακτηριακή δράση ενάντια στο ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, ενός βακτηρίου του στομάχου που προωθεί την ανάπτυξη καρκίνου στην περιοχή.
- Κρεμμύδι και σκόρδο μειώνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου: Τα άτομα που νοστιμίζουν τα γεύματά τους με άφθονα κρεμμύδια και σκόρδο ίσως μειώνουν τις πιθανότητες εκδήλωσης αρκετών μορφών καρκίνου, σύμφωνα με, που δημοσιεύεται σε επιστημονικό έντυπο. Ερευνητική ομάδα ανέλυσε οκτώ έρευνες από την Ιταλία και την Ελβετία και διαπίστωσε ότι οι ηλικιωμένοι συμμετέχοντες με την υψηλότερη κατανάλωση κρεμμυδιών και σκόρδων είχαν τον χαμηλότερο κίνδυνο εκδήλωσης διαφόρων καρκίνων, περιλαμβανομένου του παχέος εντέρου, των ωοθηκών και του λάρυγγα. Πιο αναλυτικά, σε κάθε μια εκ των προαναφερόμενων ερευνών οι υγιείς εθελοντές συγκρίνονταν με καρκινοπαθείς, αναφορικά με τις διατροφικές τους συνήθειες, τη σωματική δραστηριότητα και άλλες συνήθειες του τρόπου ζωής. Αναφορικά με τον καρκίνο του παχέος εντέρου, η Ιταλίδα ερευνήτρια παρατήρησε ότι οι άνδρες και οι γυναίκες που έτρωγαν επτά ή περισσότερες μερίδες κρεμμυδιών την ημέρα είχαν λιγότερες από τις μισές πιθανότητες να νοσήσουν, συγκριτικά με αυτούς που απέφευγαν σκοπίμως το εν λόγω λαχανικό. Ομοίως, οι λάτρεις του σκόρδου κινδύνευαν λιγότερο να εκδηλώσουν καρκίνο του παχέος εντέρου συγκριτικά με αυτούς που δεν περιλάμβαναν σκόρδο στα γεύματά τους. Τα παραπάνω λαχανικά μείωναν επίσης και τον κίνδυνο καρκίνου της στοματικής κοιλότητας, του λάρυγγα, των νεφρών και των ωοθηκών. Αν και δεν είναι ξεκάθαρο αν τα κρεμμύδια και τα σκόρδα έχουν άμεση επίδραση στον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου, οι ειδικοί πιστεύουν ότι μπορεί το συνολικό διατροφικό σχήμα, που ακολουθούσαν τα άτομα των ερευνών να παρείχε προστασία έναντι του καρκίνου. Πάντως από παλαιότερες μελέτες έχει διαπιστωθεί ότι η βιολογική δραστηριότητα ορισμένων συστατικών που περιέχουν το κρεμμύδι και το σκόρδο, όταν συνδυαστούν και με άλλα λαχανικά, έχουν αντικαρκινικές ιδιότητες. Για παράδειγμα, ο συνδυασμός σκόρδου και ντομάτας έχει συνεργατικές αντικαρκινικές ιδιότητες.
- Φασόλια, καρύδια και δημητριακά στην μάχη κατά του καρκίνου: Μια διατροφή πλούσια σε φασόλια, καρύδια και δημητριακά συμβάλλει στην πρόληψη του καρκίνου, διότι περιέχουν ένα φυσικό συστατικό, που αναστέλλει την ανάπτυξη των όγκων, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται σε επιστημονικό έντυπο. Ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι η ουσία πενταφωσφορική ινοσιτόλη, η οποία εντοπίζεται επίσης στις φακές και τα μπιζέλια, μπορεί να συμβάλλει στην δημιουργία νέων θεραπευτικών σχημάτων κατά του καρκίνου. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το συγκεκριμένο συστατικό αναστέλλει το ένζυμο φωσφοϊνοσίτης -3 κινάση και προάγει την ανάπτυξη των καρκινικών όγκων. Οι ειδικοί ανά τον κόσμο προσπαθούν εδώ και αρκετό καιρό να δημιουργήσουν φαρμακευτικούς παράγοντες, που να αναστέλλουν το συγκεκριμένο ένζυμο αλλά συναντούν αρκετές δυσκολίες. Όταν οι ερευνητές δοκίμασαν την πενταφωσφορική ινοσιτόλη σε ποντίκια και καρκινικά κύτταρα σε εργαστηριακό περιβάλλον, εξουδετέρωσε τους καρκινικούς όγκους και προήγαγε την επίδραση των φαρμακευτικών παραγόντων που χρησιμοποιήθηκαν κατά των καρκινικών κυττάρων των ωοθηκών και του πνευμόνων. <Τώρα θα επικεντρωθούμε στο να δούμε αν ο αναστολέας φωσφορικού άλατος μπορεί να αναπτυχθεί ως αντικαρκινικός παράγοντας για θεραπεία στην κλινική πράξη>, εξηγεί ο επικεφαλής της έρευνας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ερευνητές πιστεύουν ότι επειδή το συστατικό, το οποίο είναι μη τοξικό ακόμα και σε υψηλές συγκεντρώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα των χημείο-θεραπευτικών φαρμάκων.
- Το ελαιόλαδο:μπορεί και ασκεί προστασία από διάφορες καρκινικές μορφές, λόγω της περιεκτικότητας του σε βιταμίνη Ε, σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και σε σκουαλένιο, συστατικό, το οποίο παρεμβαίνει στα ογκογονίδια.
Εχθρός των όγκων το παρθένο ελαιόλαδο: Μια απρόσμενη ανακάλυψη έκαναν ερευνητές στην Ισπανία, οι οποίοι διαπίστωσαν ότι το παρθένο ελαιόλαδο και ειδικά αυτό που παράγεται στη Μεσόγειο έχει ευεργετική δράση απέναντι στον καρκίνο του μαστού. Επιτίθεται στους όγκους του μαστού και τους συρρικνώνει, αναφέρουν μάλιστα χαρακτηριστικά οι ερευνητές. Όπως φαίνεται, το παρθένο ελαιόλαδο εμποδίζει τη δράση ενός γονιδίου, που βοηθά την ανάπτυξη των όγκων και, ουσιαστικά, σύμφωνα με τους ερευνητές, υποχρεώνει τα κύτταρα των όγκων του μαστού να αυτοκαταστρέφονται. Όπως αναφέρουν, 50 ml παρθένο ελαιόλαδο ημερησίως (περίπου δέκα κουταλάκια του καφέ) σε μόνιμη βάση είναι μια ποσότητα που μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της ασθένειας.
- Ο ανανάς:αποτελεί εξαιρετική πηγή της αντιοξειδωτικής βιταμίνης C και του ένζυμου βρωμελεΐνη. Πρόκειται για ένα πρωτεολυτικό ένζυμο, που μπορεί να προστατεύει από τον καρκίνο του πνεύμονα και του στήθους.
- Μήλο: Παράλληλα με τις αντιοξειδωτικά τους οφέλη, τα μήλα περιέχουν το φυτοχημικό κουερσετίνη, ένα σημαντικό βιοφλαβονοειδές της διατροφής μας, για το οποίο οι μελέτες έδειξαν ότι ελαττώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα και επιβραδύνει την ανάπτυξη καρκίνου του προστάτη. Η κουερσετίνη είναι επίσης και φυτοοιστρογόνο, που σημαίνει ότι μιμείται τις δράσεις των οιστρογόνων. Η πρόσληψη κουερσετίνης από εσπεριδοειδή μπορεί να ελαττώσει μέχρι και 50% το ρυθμό ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
- ·Κεράσια: Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες, που έχουν τα κεράσια, μπορούν να προσφέρουν στην πρόληψη των καρδιοπαθειών και του καρκίνου. Όπως φαίνεται τα κεράσια περιέχουν ένα είδος αλκοόλ, το οποίο έχει την ιδιότητα να προσδένει πάνω σε πρωτεϊνικά μόρια εμποδίζοντας τη δημιουργία εκείνων των <σημάτων>, που δίνουν το ερέθισμα για την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Προκαταρκτικές εργασίες δείχνουν ότι τα κεράσια πιθανόν να βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι τα κεράσια είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και κάλιο. Το μυστικό βρίσκεται στις ανθοκυανίνες, τις χρωστικές των φρούτων, που έχουν χαρακτηριστεί <η χημειοθεραπεία της φύσης>. Όπως απέδειξαν έρευνες τα συστατικά του κερασιού και πιο συγκεκριμένα οι φαινόλες, συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα, ενώ οι φυτικές ίνες, που περιέχει μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στήθους και του παχέος εντέρου. Εκτός από τις αντιοξειδωτικές ουσίες τα κεράσια είναι πλούσια σε σημαντικά φλαβονοειδή.
- Ο καφές μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου της κεφαλής και του τραχήλου: Ο καφές μπορεί τελικά να αποτρέπει όχι μόνο την υπνηλία αλλά και τον καρκίνο της κεφαλής και του τραχήλου, σύμφωνα με έρευνα. Παλαιότερα επιστημονικά στοιχεία για την σχέση καρκίνου και καφέ δεν είχε καταλήξει σε σαφές συμπέρασμα. Ορισμένες έρευνες για παράδειγμα είχαν αναδείξει χαμηλότερα ποσοστά καρκίνου των νεφρών και των ωοθηκών μεταξύ των καταναλωτών καφέ, ενώ άλλες δεν είχαν αναδείξει καμιά επίδραση επί του καρκίνου του παχέος εντέρου. Στην νέα μελέτη, οι επιστήμονες άντλησαν στοιχεία από εννέα προηγούμενες μελέτες για τον καρκίνο της κεφαλής και του τραχήλου, που περιλάμβαναν επίσης στοιχεία για την κατανάλωση καφέ και τσαγιού. Σε κάθε μελέτη, οι καρκινοπαθείς είχαν συγκριθεί είτε με τον γενικό πληθυσμό είτε με νοσοκομειακούς ασθενείς που δεν είχαν όμως καρκίνο. Συνολικά, ο κίνδυνος εκδήλωσης καρκίνου κεφαλής και τραχήλου ήταν 12% χαμηλότερος σε άτομα που έπιναν καφέ συγκριτικά με εκείνους που δεν έπιναν, μετά τον συνυπολογισμό διαφόρων παραγόντων, όπως το κάπνισμα. Και όσο περισσότερο καφέ έπινε κάποιος, τόσο χαμηλότερος ο κίνδυνος εκδήλωσης καρκίνου. Όσοι έπιναν περισσότερα από τέσσερα φλιτζάνια την ημέρα, μείωναν κατά το ένα τρίτο τον κίνδυνο. Αλλά γενικά ο κίνδυνος νόσησης από τις δύο συγκεκριμένες μορφές καρκίνου είναι χαμηλός: 1 ασθενής στους 10.000 κάθε χρόνο. Για τον καρκίνο των φωνητικών χορδών ή του λάρυγγα, ο καφές δεν φάνηκε να παίζει ρόλο, ούτε όμως και το τσάι ή ο καφές χωρίς καφεΐνη είχαν επίδραση στις πιθανότητες εκδήλωσης καρκίνου κεφαλής και τραχήλου. Πάντως τα δεδομένα δεν αποδεικνύουν ότι ο καφές από μόνος του προστατεύει από τον καρκίνο. Μπορεί άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με την κατανάλωση του καφέ να εξηγήσουν τον μειωμένο κίνδυνο καρκίνου, ή οι καρκινοπαθείς να έχουν μειώσει την κατανάλωση καφέ για κάποιο λόγο. Αν όμως ο καφές όντως μπορεί να κάνει την διαφορά, υπάρχουν αρκετοί τρόποι δράσης, αν και επί του παρόντος πρόκειται μόνο για επιστημονικές εικασίες.
- Συστατικό του κουρκουμά <σκοτώνει> καρκινικά κύτταρα: Το ινδικό μπαχαρικό κουρκουμάς ή κουρκούμη (turmeric), που δοκιμάζεται ήδη σαν θεραπεία για την αρθρίτιδα και την άνοια, φαίνεται ότι έχει και αντικαρκινικές ιδιότητες, καθώς επιστήμονες αναφέρουν ότι εργαστηριακά τεστ έδειξαν ότι μπορεί να καταστρέψει καρκινικά κύτταρα του οισοφάγου. Σύμφωνα με τα ευρήματα, η κουρκουμίνη, ένα συστατικό του κουρκουμά, θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να βρουν νέες αντικαρκινικές θεραπείες. Στα εργαστηριακά τεστ που διεξήχθησαν, η κουρκουμίνη όχι μόνο άρχισε να καταστρέφει η ίδια καρκινικά κύτταρα εντός των πρώτων 24 ωρών, αλλά επιπλέον πυροδότησε και την απόπτωση (αυτοκαταστροφή) καρκινικών κυττάρων. <Πρόκειται για μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας δείχνουν ότι κάποια φυσικά συστατικά του κουρκουμά θα μπορούσαν στο μέλλον να οδηγήσουν στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για τον καρκίνο του οισοφάγου>, δήλωσε επικεφαλής της έρευνας. Τα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου του οισοφάγου έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 50% από τη δεκαετία του '70, συμπλήρωσε η ερευνήτρια, αύξηση που θεωρείται ότι συνδέεται με τα αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας, πρόσληψης αλκοόλ και γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
- Το ελληνικό θυμαρίσιο μέλι προστατεύει από καρκίνους!!:<Ασπίδα> απέναντι στον καρκίνο του προστάτη και του μαστού αποτελεί το ελληνικό θυμαρίσιο μέλι, σύμφωνα με έρευνα του Εργαστηρίου Βιολογικής Χημείας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών. <Το θυμαρίσιο μέλι αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό κυττάρων καρκίνου προστάτη και μαστού. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι βιολογικές ιδιότητες μιας ένωσης, του μονοτερπένιου, που απαντάται μόνο στο θυμαρίσιο μέλι και ρυθμίζει κυτταρικές και βιοχημικές διαδικασίες σημαντικές για την αναστολή του πολλαπλασιασμού των συγκεκριμένων τύπων καρκίνου>, τονίζει η επικεφαλής του Εργαστηρίου.
Αναλύοντας τη χημική σύσταση και τις βιολογικές δράσεις των ελληνικών μελιών, οι επιστήμονες ανακάλυψαν επίσης ότι το ελληνικό μέλι και ειδικότερα το θυμαρίσιο, συγκρινόμενο με μέλια άλλης προέλευσης, είναι πλουσιότερο σε πολυφαινόλες και φαινολικά οξέα, δηλαδή αντιοξειδωτικές ενώσεις. Η περιεκτικότητά του σε αντιοξειδωτικές ουσίες είναι άμεσα συνδεδεμένη με τα άνθη από τα οποία έγινε η συλλογή από τις μέλισσες. Εκτός από τον καρκίνο, οι φαινολικές ενώσεις του μελιού έχουν προστατευτική δράση και απέναντι στις καρδιαγγειακές παθήσεις. Αυξάνοντας το αντιοξειδωτικό φορτίο του οργανισμού, το μέλι προστατεύει από την κυτταρική ζημιά, που προκαλεί στα αγγεία η LDL (κακή) χοληστερόλη, όταν οξειδώνεται από τις ελεύθερες ρίζες. Η έρευνα έδειξε ότι η συστηματική, μέτρια κατανάλωση μελιού καθυστερεί την οξείδωση της LDL χοληστερόλης και πιθανόν συμβάλλει στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Απέδειξε, μάλιστα, ότι όσο υψηλότερες ήταν οι συγκεντρώσεις του μελιού τόσο μεγαλύτερη ήταν η αντιοξειδωτική προστασία. Μείωση της αντιοξειδωτικής δράσης του έχει παρατηρηθεί μόνο λόγω συγκεκριμένων μεθόδων που χρησιμοποιούνται στην επεξεργασία του και λόγω της παρατεταμένης αποθήκευσής του. Γι? αυτό συστήνεται η αντικατάσταση των γλυκαντικών ουσιών με όσο το δυνατόν πιο φρέσκο μέλι.
Το θυμαρίσιο μέλι παράγεται από το θυμάρι, από διάφορα αγριολούλουδα και λουλούδια της δασικής χλωρίδας. Είναι μοναδικό στο είδος του, δεν υπάρχει πουθενά αλλού σε ολόκληρο τον κόσμο ενώ η περιεκτικότητα του στο ένζυμο διαστάση το κατατάσσει στις καλύτερες ποικιλίες μελιού παγκοσμίως. Το χρώμα του είναι λαμπερό κίτρινο-πορτοκαλί με κοκκινωπές αποχρώσεις ενώ η γεύση του είναι μεστή και γλυκερή που μένει για πολύ στο στόμα. Το μέλι θυμάρι είναι καταπραϋντικό και ευνοεί στον ύπνο. Αναγνωρισμένο αντισηπτικό, συνιστάται για την πρόληψη και την αντιμετώπιση λοιμωδών, αναπνευστικών και πεπτικών παθήσεων και για την επούλωση πληγών καθώς είναι πολύ πλούσιο σε χαλκό και βόριο.
Για όλα τα παραπάνω <αντικαρκινικά> τρόφιμα υπάρχουν μελέτες που έχουν δείξει ότι επιδρούν μεμονωμένα στον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Ωστόσο, πολυάριθμες έρευνες δείχνουν την ύπαρξη συνεργιστικής επίδρασης, όταν καταναλώνονται ταυτόχρονα. Δηλαδή οι φυτοχημικές ουσίες δρώντας μαζί έχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σε σχέση με τη μεμονωμένη δράση. Άλλωστε, οι νέες κατευθύνσεις στην επιδημιολογία της διατροφής προωθούν την ανάλυση των συνολικών διατροφικών προτύπων (π.χ. Μεσογειακή ή Δυτικού τύπου διατροφή) και όχι μεμονωμένων τροφίμων για τη συσχέτιση διατροφής-ασθένειας. Ένα διατροφικό πρότυπο πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά με αντικαρκινική δράση μπορεί να προστατέψει από πολλές μορφές καρκίνου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η παραδοσιακή Μεσογειακή Διατροφή. Πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα καταδεικνύουν την προστατευτική επίδραση της Μεσογειακής δίαιτας ως προς την ανάπτυξη καρκίνου. Η τήρηση της παραδοσιακής Μεσογειακής δίαιτας που είναι πλούσια σε βιοδραστικά θρεπτικά συστατικά έχει αποδειχτεί από τα πιο ευεργετικά διατροφικά πρότυπα για όλες τις χρόνιες ασθένειες συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι η επήρεια της σύγχρονης ελληνικής διατροφής από τη Δυτικού τύπου δίαιτα, που είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά και άλλους καρκινογόνους παράγοντες, έχει εξασθενήσει την αμυντική δύναμη του ελληνικού πληθυσμού και σήμανε την ολοένα και αυξανόμενη εμφάνιση κρουσμάτων ορισμένων μορφών καρκίνου.
Τροφές που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου
Γράφει η κα Τσαμπούρη Περιστέρα Συνταξιούχος Καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας-Πρώην Διαιτολόγος του Νοσοκομείου Κοζάνης
Αναφορικά με τροφές που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, οι μελέτες επικεντρώνονται στη βλαβερή επίδραση της υπερκατανάλωσης κόκκινου κρέατος και αλκοόλ, ενώ καθοριστικός θεωρείται ο ρόλος της υπερκατανάλωσης θερμίδων και της παχυσαρκίας.
Κόκκινο κρέας:Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι το κόκκινο κρέας, και συγκεκριμένα τα κορεσμένα λιπαρά οξέα και άλλα συστατικά που αυτό περιλαμβάνει, είναι σε θέση να αυξήσουν σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Κάποιες έρευνες έχουν συσχετίσει την υπερκατανάλωση κόκκινου κρέατος με καρκίνο του μαστού, του ορθού, του στομάχου, της λέμφου, της χοληδόχου κύστης και του προστάτη. Επίσης, υπάρχουν πειστικά στοιχεία ότι η κατανάλωση βοδινού, χοιρινού, αρνίσιου και κατσικίσιου κρέατος από οικόσιτα ζώα αποτελεί αίτιο ανάπτυξης ορθοκολπικού καρκίνου. Το ψημένο κόκκινο κρέας (στα κάρβουνα, στο φούρνο ή το τηγάνι) αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου διότι κατά τη διαδικασία ψησίματος δημιουργούνται καρκινογόνες ουσίες που αποκαλούνται ετεροκυκλικές αμίνες. Επιπρόσθετα, το επεξεργασμένο κρέας (συσκευασμένο μπιφτέκι) και το ζαμπόν περιέχουν νιτρώδη και νιτρικά άλατα ως συντηρητικά, τα οποία μπορεί να μετατραπούν στο στομάχι σε καρκινογόνες νιτροζαμίνες, κάτι που ενδεχομένως θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο του στομάχου. Κρέατα που διατηρούνται στο αλάτι, στο ξύδι ή που είναι καπνιστά, περιέχουν ουσίες που μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο.
Αλκοόλ: Το αλκοόλ σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης πολλών μορφών καρκίνου. 3,6% όλων των περιστατικών καρκίνου και 3,5% των θανάτων από καρκίνο παγκοσμίως αποδίδονται στην κατανάλωση αλκοόλ. Ο καρκίνος του στήθους στις γυναίκες αποδίδεται στην πρόσληψη αλκοόλ. Το αλκοόλ αυξάνει ακόμη τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στόματος, του οισοφάγου, του φάρυγγα και λάρυγγα, του ορθού, του ήπατος, του στομάχου και των ωοθηκών. Η κατανάλωση 50 γραμμαρίων αλκοόλ την ημέρα αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο.
Υπερκατανάλωση ενέργειας (θερμίδων): Το υπερβολικό φαγητό είναι ένας από τους βασικότερους παράγοντες κινδύνου εμφάνισης καρκίνου. Αυτό φαίνεται με δύο τρόπους: 1) από τους πρόσθετους κινδύνους για την εμφάνιση κακοηθειών που οφείλονται στην παχυσαρκία και 2) από την προστατευτική επίδραση της κατανάλωσης λιγότερου φαγητού. Σε πρόσφατη μελέτη, έγινε η εκτίμηση ότι το αυξημένο βάρος και η παχυσαρκία ευθύνονται για το 14% και το 20% όλων των θανάτων από καρκίνο στους άντρες και τις γυναίκες αντίστοιχα. Σημαντικές θετικές συσχετίσεις έχουν βρεθεί μεταξύ της παχυσαρκίας και των καρκίνων στον οισοφάγο, στο παχύ έντερο, στο ορθό, στο ήπαρ, στη χοληδόχο κύστη, στο πάγκρεας, στα νεφρά, στο στομάχι, στον προστάτη, στο στήθος, στη μήτρα και στις ωοθήκες. Οι συγγραφείς πρόσφατης μεγάλης μελέτης υπολόγισαν ότι πάνω από 90.000 θάνατοι το χρόνο θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν όλος ο ενήλικος πληθυσμός διατηρούσε ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος.
Όπως φάνηκε από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα των τροφίμων με την ισχυρότερη αντικαρκινική δράση, οι φυτικής προέλευσης τροφές (κυρίως φρούτα και λαχανικά) είναι εκείνες που κατά βάση σχετίζονται με ελαττωμένη εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνου. Αυτό θεωρείται ότι οφείλεται στα αντιοξειδωτικά των φυτικών τροφών και την ποικιλία των φυτοχημικών τους ουσιών που εμπλέκονται σε διάφορες κυτταρικές διεργασίες υπεύθυνες για την ανάπτυξη καρκίνου. Ωστόσο, υπάρχει και αντίλογος πάνω στο θέμα αυτό.
Καταρχήν, η γενετική διαφοροποίηση μεταξύ των ατόμων σε ότι έχει να κάνει με τη δυσανεξία σε τροφές και την απορρόφηση-μεταβολισμό των φυτοχημικών ουσιών επηρεάζουν την επίδραση μιας διατροφής βασισμένης σε φυτικά προϊόντα στον κίνδυνο για καρκίνο.
Επιπρόσθετα, υπάρχουν μελέτες με αντικρουόμενα αποτελέσματα σε ότι αφορά την ευεργετική επίδραση των συστατικών των φρούτων και λαχανικών. Για παράδειγμα, πρόσφατη μετά-ανάλυση έδειξε ότι μεγάλες ποσότητες β-καροτενίου, μιας βασικής αντιοξειδωτικής βιταμίνης, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Μία ακόμη μεγάλη μετά-ανάλυση δε βρήκε διαφορές στον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων μορφών καρκίνου μεταξύ χορτοφάγων (διατροφή πλουσιότερη σε φρούτα και λαχανικά) και ατόμων με ισορροπημένη διατροφή. Ίσως τελικά, καταλήγουν πολλοί επιστήμονες, η ευεργετική επίδραση της αύξησης φρούτων και λαχανικών στη διατροφή ή της δίαιτας χορτοφαγίας είναι ότι οδηγούν σε περιορισμό πρόσληψης τροφής. Στην υπερσιτισμένη κοινωνία μας φαίνεται ότι ο θερμιδικός περιορισμός, αρκεί να μην οδηγεί σε διατροφικές ελλείψεις, είναι σημαντικός παράγοντας για την πρόληψη χρόνιων παθήσεων, όπως ο καρκίνος.
Συμπερασματικά, η διατροφή που χαρακτηρίζεται από ισορροπημένη θερμιδική πρόσληψη, που είναι πλούσια σε φρούτα και λαχανικά (με έμφαση στα τρόφιμα που αναλύθηκαν ως ισχυρά αντικαρκινικά) και φτωχή σε κόκκινο κρέας και αλκοόλ, σε συνδυασμό με την επιστροφή στο παραδοσιακό μοντέλο της Μεσογειακής δίαιτας, είναι σαφέστατα σε θέση να εξασφαλίσει χαμηλούς δείκτες εμφάνισης καρκίνου.
Παράλληλα, για να αποφεύγονται οι αδικαιολόγητοι φόβοι και η παραπλάνηση των πολιτών, πρέπει η ενημέρωσή μας να είναι Υπεύθυνη και Σαφής, οι εφημερίδες και τα περιοδικά δε να μην παρερμηνεύουν επιστημονικά αποτελέσματα με σκοπό τη δημιουργία Εντυπώσεων.
Συμπέρασμα: Με λίγη προσοχή σε ορισμένες περιπτώσεις και μερικές τροποποιήσεις του διαιτολογίου μας, μπορούμε να πετύχουμε μια περισσότερο υγιεινή διατροφή. Αποφεύγουμε έτσι τους παράγοντες εκείνους που θεωρούνται υπεύθυνοι ή απλά ύποπτοι για ανάλογη δράση, στις πολύπλοκες διαδικασίες όχι μόνο της καρκινογένεσης, αλλά και της εξέλιξης πολλών άλλων ασθενειών.
Με οργανωμένη και καλά συντονισμένη έρευνα μπορούμε να πετύχουμε την παρουσία μόνο αθώων χημικών ουσιών στην τροφική μας αλυσίδα, Τουλάχιστον τόσο αθώων, όσο και οι χημικές ενώσεις, που αυτές και οι αντιδράσεις τους, αποτελούν ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗ ΖΩΗ.
Καρκίνος και Ασπιρίνη: Θεαματική μείωση στον κίνδυνο καρκίνου φαίνεται ότι προσφέρει η ασπιρίνη. Η καθημερινή λήψη ασπιρίνης σε μικρές δόσεις μειώνει δραστικά τον κίνδυνο θανάτου από πολλές μορφές καρκίνου, προκύπτει από επανεξέταση της επιστημονικής βιβλιογραφίας. Η ασπιρίνη, που χορηγείται και για την αποφυγή των εμφραγμάτων, μείωσε τον κίνδυνο μέχρι και 60% στην περίπτωση του καρκίνου του οισοφάγου. <Τα ευρήματά μας προσφέρουν τις πρώτες αποδείξεις στον άνθρωπο για την ικανότητα της ασπιρίνης να μειώνει τους θανάτους από αρκετούς συχνούς καρκίνους> δήλωσε o, επικεφαλής των ερευνητών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Η μελέτη δείχνει ότι η λήψη ασπιρίνης για περίπου πέντε χρόνια μειώνει τον κίνδυνος θανάτου τα επόμενα 20 χρόνια κατά περίπου 10% στον καρκίνο του προστάτη, 30% στον καρκίνο του πνεύμονα, 40% στον καρκίνο του παχέος εντέρου και του πρωκτού και 60% στον καρκίνο του οισοφάγου. Μείωση του κινδύνου καταγράφηκε και στους καρκίνους του παγκρέατος, του στομάχου και του εγκεφάλου, ήταν όμως δύσκολο να υπολογιστεί με ακρίβεια λόγω της μικρής συχνότητας θανάτου από αυτές τις ασθένειες στο δείγμα της μελέτης. Ο ερευνητής επισημαίνει πάντως ότι μέχρι σήμερα οι γιατροί συχνά διστάζουν να συνιστούν την καθημερινή λήψη ασπιρίνης, λόγω του αυξημένου κινδύνου αιμορραγίας στο πεπτικό σύστημα. Εφόσον όμως το φάρμακο προστατεύει και από τον καρκίνο, τα οφέλη πιθανότατα υπερσταθμίζουν τον κίνδυνο: <Οι προηγούμενες κατευθυντήριες γραμμές δικαίως εφιστούσαν την προσοχή στο γεγονός ότι, στην περίπτωση των υγιών μεσηλίκων, ο μικρός κίνδυνος αιμορραγίας του στομάχου από την ασπιρίνη εν μέρει αντισταθμίζει τα οφέλη από την πρόληψη των εγκεφαλικών και των εμφραγμάτων. Ωστόσο η μείωση των θανάτων από αρκετές μορφές καρκίνου θα αλλάξουν τώρα αυτή την ισορροπία για πολλούς ανθρώπους> είπε ο ερευνητής. Ο ίδιος θεωρεί ότι οι υγιείς ενήλικες θα μπορούσαν να λαμβάνουν καθημερινά 75 mg ασπιρίνης από την ηλικία των 40 με 45 ετών και μέχρι τα 70 ή 75 τους χρόνια, οπότε αρχίζει να αυξάνεται ο κίνδυνος αιμορραγίας λόγω του φαρμάκου. Η μελέτη είναι μια μετά-ανάλυση, που επανεξέτασε τα αποτελέσματα οκτώ παλαιότερων κλινικών μελετών με τη συμμετοχή συνολικά 25.000 εθελοντών, από τους οποίους ορισμένοι λάμβαναν ασπιρίνη και οι υπόλοιποι ψευδοφάρμακο για λόγους σύγκρισης. Οι μελέτες αυτές δεν εξέταζαν το ρόλο της ασπιρίνης στην εμφάνιση καρκίνου, τα δεδομένα όμως επέτρεψαν την εξαγωγή στατιστικά σημαντικών αποτελεσμάτων. Το χρονικό διάστημα λήψης που απαιτείται για να εμφανιστεί η αντικαρκινική δράση της ασπιρίνης βρέθηκε να ποικίλλει: πέντε χρόνια για τους καρκίνους του οισοφάγου, του παγκρέατος, του εγκεφάλου και του πνεύμονα, 10 χρόνια για τον καρκίνο του στομάχου και του παχέος εντέρου και 15 χρόνια για τον καρκίνο του προστάτη. Στην περίπτωση των καπνιστών, έδειξε η ανάλυση, η ασπιρίνη δεν φαίνεται ικανή να προλάβει τις παρενέργειες: Στην περίπτωση του καρκίνου του πνεύμονα και του λάρυγγα, η προστατευτική δράση περιορίζεται στα αδενοκαρκινώματα, τα οποία εμφανίζονται κυρίως σε μη καπνιστές.
ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΔΙΑΙΤΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ
Γράφει η κα Τσαμπούρη Περιστέρα Συνταξιούχος Καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας-Πρώην Διαιτολόγος του Νοσοκομείου Κοζάνης
(Ca = Καρκίνος)
??Κάθε νόσος είναι η εκδήλωση μιας <διαταραχής> στο ενιαίο
σύνολο του οργανισμού μας. Ένας νους υγιής
βρίσκεται σε ένα υγιές σώμα??
Ο καρκίνος αποτελεί την πιο πολυσυζητημένη αρρώστια της εποχής μας, αφού ακόμα δεν έχει βρεθεί η ρίζα της προέλευσής του. Είναι αρρώστια γνωστή από τα πολύ παλιά χρόνια. Μάλιστα ο Ιπποκράτης πικραγγουριά συνιστούσε για τους καρκίνους του πεπτικού συστήματος, σημειώνοντας πως ο ασθενής έπρεπε να είναι σε καλή φυσική κατάσταση για να πιει το (ισχυρά καθαρτικό) ρόφημα, ενώ τα αρχαία κείμενα αναφέρουν πώς καυτηρίασε επιτυχώς έναν καρκίνο του λάρυγγα. Αντιθέτως, δεν μπόρεσε να σώσει μια γυναίκα από τα Άβδηρα με προχωρημένο καρκίνο του μαστού, τα κλινικά συμπτώματα του οποίου περιέγραψε λεπτομερώς. Συνιστούσε πάντως τη χειρουργική εκτομή του καρκίνου του μαστού, ενώ αντίθετα δεν συμβούλευε να χειρουργούνται οι εσωτερικοί καρκίνοι: τους θεωρούσε αθεράπευτους και είχε παρατηρήσει ότι ο ασθενής επεβίωνε περισσότερο αν αφηνόταν χωρίς θεραπεία. Έξι περίπου αιώνες αργότερα, ο Γαληνός προσέθεσε την τέφρα από κελύφη καβουριών και οστράκων στις συνταγές με τα φάρμακα κατά του καρκίνου (κατασκευάζοντας έμπλαστρα σε συνδυασμό και με άλλα συστατικά), ενώ το μέλι, το οποίο ήταν παρόν από την εποχή του Ιπποκράτη, παρέμεινε βασικό στοιχείο των συνταγών του μαζί με το κρασί, το λάδι και τα ζωικά λίπη. Όμως με το πέρασμα του χρόνου οι έρευνες έχουν φωτίσει κάποιες πλευρές του προβλήματος.
Κάθε άνθρωπος έχει έναν μηχανισμό <επισκευής> των κυττάρων, που παρουσιάζουν πρόβλημα. Αυτό γίνεται με έκκριση διαφόρων πρωτεϊνών και είναι διαδικασία πολύ περίπλοκη και εκτός Standard ανοσοποιητικού. Εάν ο μηχανισμός αυτός χαλάσει και η πιθανότητα να χαλάσει είναι μετά τα 50 έτη ηλικίας, τότε δυστυχώς δεν έχει βρεθεί τρόπος επισκευής και στην περίπτωση αυτή η κατάληξη είναι μοιραία. Συνήθως οι περιπτώσεις καρκίνου, που την έχουν <σκαπουλάρει> οφείλονται σε τοπική, μη επιθετική διαταραχή του μηχανισμού, που οφείλεται σε ιό (ιογενής καρκίνος). Το συμπέρασμα είναι ότι: ό, τι και να κάνεις διατροφικά εάν το σύστημα έχει χαλάσει δεν επισκευάζεται.
Ο όγκος καρκινογεννών σωματιδίων, που εισπνέει ο άνθρωπος, που ζει σε πόλη με βεβαρημένη ατμόσφαιρα, όπως οι μεγαλουπόλεις, ξεπερνά κατά πολύ τον όγκο καρκινογεννών σωματιδίων του μέσου καπνιστή, αντιλαμβάνεται κανείς τι γίνεται.
Μια βασική αιτία χαλάσματος του μηχανισμού είναι και η διατροφή σε ότι αφορά μεταλλαγμένα λαχανικά και κρέας. Στις ΗΠΑ, που η χρήση μεταλλαγμένων τροφών είναι πολύ διαδεδομένη, ένας στους δύο πολίτες πεθαίνει από καρκίνο.
Σαν προστασία έναντι της βλάβης του μηχανισμού καλό είναι να γνωρίζετε τα παρακάτω:
¨ Μην αφήνετε το άγχος να σας κυριεύει.
¨ Ξεφύγετε από την μολυσμένη ατμόσφαιρα όσο πιο συχνά μπορείτε.
¨ Μην αφήνετε τον εαυτό σας να καταβάλλεται από στενοχώρια, ότι και αν έχει τύχει.
¨ Κάνετε Sex.
¨ Χρησιμοποιείτε τα πόδια σας για περπάτημα-όχι για τρέξιμο. Περπατάτε αν μπορείτε γύρω στα 2 χιλιόμετρα την ημέρα.
¨ Όσοι έχετε κήπο ή χωράφι καλλιεργείστε λαχανικά και εάν δεν μπορείτε οι ίδιο βάλτε κάποιον να το κάνει. Και οικονομία γίνεται και καλύτερα τρώτε.
¨ Εάν αισθάνεστε κουρασμένοι μην χρησιμοποιείτε φαρμακευτικά σκευάσματα αύξησης απόδοσης. Πάρετε άδεια ή κοιμηθείτε. Η μακρόχρονη αίσθηση κούρασης χαλάει το μηχανισμό.
¨ Μην αποφεύγετε το ίδρωμα το καλοκαίρι. Ο ιδρώτας διώχνει τοξίνες. Η ζωή με τον κλιματισμό εμποδίζει το φυσικό καθάρισμα του οργανισμού. Να χρησιμοποιείτε με μέτρο τον κλιματισμό.
¨ Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε άλλα σκευάσματα, που προσδίδουν νεανική εμφάνιση, προκαλούν βλάβη στο πάγκρεας και με μακροχρόνια χρήση βλάβη του μηχανισμού.
¨ Οι εύσωμοι και οι υπέρβαροι να μην χρησιμοποιούν σκευάσματα αδυνατίσματος. Προκαλούν επίσης βλάβη του μηχανισμού, λόγω μεταβολής του μεταβολισμού.
¨ Αποφύγετε όσο μπορείτε την παραμονή σε χώρους με πέραν του ενός ασυρμάτου εκπομπού, από την περιοχή 2.5 GHzκαι άνω. Και
¨ Γενικά <ακούτε> το σώμα σας. Οποιαδήποτε επιμένουσα μεταβολή σε αυτό, που κάνετε και αισθάνεστε καθημερινά, είναι ύποπτη.
Οι ειδικοί ενημερώνουν σχετικά με τον καρκίνο: Ο καρκίνος είναι μια ασθένεια του μυαλού, του σώματος και της ψυχής. Ένα ενεργό και θετικό πνεύμα θα βοηθήσει τον μαχητή του καρκίνου να επιβιώσει. Ο θυμός, η πικρία και τα δυσάρεστα συναισθήματα θέτουν το σώμα σε ένα αγχώδες και όξινο περιβάλλον. Μάθετε το πνεύμα σας να αγαπά και να συγχωράει. Μάθετε να χαλαρώνετε και να απολαμβάνετε τη ζωή. Σημαντική αποκάλυψη ήταν το γεγονός ότι, στην εμφάνισή του παίζουν σημαντικό ρόλο παράγοντες της καθημερινής μας ζωής. Καλό είναι να γνωρίζετε ότι:
- Κάθε άνθρωπος έχει καρκινικά κύτταρα στο σώμα του: Τα κύτταρα αυτά δεν φαίνονται στις συνήθεις εξετάσεις, εφόσον δεν έχουν πολλαπλασιαστεί σε ορισμένα δισεκατομμύρια. Όταν ο γιατρός διαβεβαιώνει τους καρκινοπαθείς ότι δεν υπάρχουν πλέον καρκινικά κύτταρα στο σωμα τους, μετά από θεραπεία, αυτό σημαίνει απλά ότι είναι αδύνατη η ανίχνευση των καρκινικών κυττάρων στις εξετάσεις τους, επειδή ο αριθμός τους δεν ανέρχεται καν στο ανιχνεύσιμο ποσό.
- Καρκινικά κύτταρα εμφανίζονται από 6 μέχρι και περισσότερες από 10 φορές στη ζωή ενός ανθρώπου.
- Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου είναι ισχυρό, τα καρκινικά κύτταρα καταστρέφονται και έτσι αποτρέπεται ο πολλαπλασιασμός τους και κατά συνέπεια ο σχηματισμός όγκων.
- Όταν κάποιος έχει καρκίνο αυτό υποδεικνύει ότι παρουσιάζει πολλαπλές διατροφικές ελλείψεις. Κάτι τέτοιο μπορεί να οφείλεται σε γενετικούς, περιβαλλοντικούς και διατροφικούς παράγοντες, καθώς και στον τρόπο ζωής του ατόμου. Για να ξεπεραστούν οι πολλαπλές διατροφικές ελλείψεις, πρέπει να αλλάξει η διατροφή και να συμπεριληφθούν συμπληρώματα, τα οποία θα ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
- Η χημειοθεραπεία έχει να κάνει με τη δηλητηρίαση των ραγδαία αναπτυσσόμενων καρκινικών κυττάρων, αλλά και με την καταστροφή των ραγδαία αναπτυσσόμενων υγιών κυττάρων στο μυελό των οστών, την γαστρεντερική οδό, κλπ. και μπορεί να προκαλέσει οργανικές βλάβες στο ήπαρ, τους νεφρούς, την καρδιά, του πνεύμονες, κλπ.
- Η ακτινοβολία καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα και παράλληλα καυτηριάζει, σημαδεύει και καταστρέφει υγιή κύτταρα, ιστούς και όργανα.
- Η αρχική θεραπεία με ακτινοβολία και χημειοθεραπεία συχνά μειώνει το μέγεθος του όγκου. Ωστόσο, η παρατεταμένη χρήση χημειοθεραπείας και ακτινοβολίας δεν έχει σαν αποτέλεσμα την περαιτέρω καταστροφή ενός όγκου.
- Όταν το σώμα φέρει υπερβολικό τοξικό φορτίο από χημειοθεραπείες και ακτινοβολίες, το ανοσοποιητικό σύστημα έχει είτε κατασταλεί, είτε καταστραφεί, έτσι το άτομο μπορεί να υποκύψει σε διάφορα είδη μολύνσεων και επιπλοκών.
- Η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία μπορούν να προκαλέσουν τη μετάλλαξη των καρκινικών κυττάρων, ούτως ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικά, με αποτέλεσμα να καταστρέφονται πιο δύσκολα. Οι χειρουργικές επεμβάσεις μπορεί να έχουν σαν αποτέλεσμα την εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων και σε άλλες περιοχές.
- Ένας αποτελεσματικός τρόπος καταπολέμησης του καρκίνου είναι η εξασθένηση των καρκινικών κυττάρων, με το να μην τους παρέχεται η τροφή, που χρειάζονται για να πολλαπλασιαστούν. Τα καρκινικά κύτταρα τρέφονται με:
? Η ζάχαρη: Η ζάχαρη τρέφει τον καρκίνο. Αφαιρώντας τη ζάχαρη από τη διατροφή μας απομακρύνουμε μια σημαντική πηγή ενέργειας από τα καρκινικά κύτταρα. Τα υποκατάστατα της ζάχαρης, όπως τα Canderel, NutraSweet, Equal, Spoonful, παράγονται από ασπαρτάμη, που είναι βλαβερή. Ένα καλύτερο φυσικό υποκατάστατο θα ήταν το μέλι Manuka ή οι μελάσες, αλλά μόνο σε πολύ μικρές ποσότητες. Το επιτραπέζιο αλάτι περιέχει χημικές προσθήκες για να αποκτήσει το λευκό του χρώμα. Καλύτερη εναλλακτική είναι μπαχαρικά τύπου Bragg?saminos ή το θαλασσινό αλάτι.
? Το γάλα κάνει το σώμα μας να παράγει βλέννα, ιδίως στη γαστρεντερική οδό. Ο καρκίνος τρέφεται από τη βλέννα. Διακόπτοντας το γάλα και υποκαθιστώντας το με γάλα σόγιας, χωρίς προσθήκη γλυκαντικών, τα καρκινικά κύτταρα εξασθενούν.
? Τα καρκινικά κύτταρα ευδοκιμούν σε όξινο περιβάλλον. Μια διατροφή βασισμένη στο κρέας είναι όξινη. Είναι προτιμότερο να τρώμε ψάρι και λίγο κοτόπουλο, από ότι μοσχαρίσιο ή χοιρινό κρέας. Το κρέας περιέχει επίσης αντιβιοτικά, αυξητικές ορμόνες και παράσιτα, που είναι όλα επιβλαβή, ειδικά για καρκινοπαθείς.
? Μια διατροφή, που αποτελείται από 80% φρέσκους χυμούς και λαχανικά, σιτηρά ολικής άλεσης, σπόρους, ξηρούς καρπούς και λίγα φρούτα σας βοηθά να δημιουργήσετε ένα αλκαλικό περιβάλλον στο σώμα σας. Το 20% μπορεί να αποτελείται από μαγειρεμένα γεύματα, στα οποία να περιλαμβάνονται τα φασόλια. Οι χυμοί από φρέσκα λαχανικά παρέχουν ζωντανά ένζυμα, που απορροφούνται εύκολα και φτάνουν στα κύτταρα μέσα σε 15 λεπτά τρέφοντας και ενισχύοντας την ανάπτυξη υγιών κυττάρων. Για την πρόσληψη ζωντανών ενζύμων και τη δημιουργία υγιών κυττάρων δοκιμάστε να πιείτε φρέσκο χυμό λαχανικών (από τα περισσότερα λαχανικά, συμπεριλαμβανομένων των βλαστών από τα φασόλια) και να φάτε ωμά λαχανικά 2 ή 3 φορές την ημέρα. Τα ένζυμα καταστρέφονται σε θερμοκρασίες άνω των 40ο Κελσίου.
? Αποφεύγετε καφέ, τσάι και σοκολάτα, τα οποία περιέχουν μεγάλη ποσότητα καφεΐνης. Το πράσινο τσάι είναι η καλύτερη εναλλακτική και έχει ιδιότητες κατά του καρκίνου. Νερό, καλύτερα καθαρισμένο ή φιλτραρισμένο, για την αποφυγή γνωστών τοξινών και βαρέων μετάλλων, που περιέχονται στο νερό της βρύσης. Το αποσταγμένο νερό είναι όξινο και καλύτερα να αποφεύγεται.
- Η πρωτεΐνη του κρέατος είναι δύσπεπτη και απαιτεί πολλά πεπτικά ένζυμα. Το άπεπτο κρέας, που παραμένει στα έντερα αποσυντίθεται και έχει σαν αποτέλεσμα μεγαλύτερη συσσώρευση τοξικών ουσιών.
- Τα τοιχώματα των καρκινικών κυττάρων αποτελούνται από μια σκληρή πρωτεϊνική στιβάδα. Αποφεύγοντας ή μειώνοντας την κατανάλωση κρέατος απελευθερώνονται περισσότερα ένζυμα, που επιτίθενται στα πρωτεϊνικά τοιχώματα των καρκινικών κυττάρων, με αποτέλεσμα τα κύτταρα φορείς να μπορούν να τα καταστρέψουν.
- Ορισμένα υποκατάστατα ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα (IP6, Florssence, Essiac, αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία, ουσιαστικά λιπαρά οξέα, κλπ.). Άλλα υποκατάστατα, όπως η Βιταμίνη Ε, είναι γνωστό ότι προκαλούν απόπτωση ή προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο, τη φυσιολογική μέθοδο του σώματος να απορρίπτει τα κατεστραμμένα, ανεπιθύμητα ή αχρείαστα κύτταρα.
- Πολύτιμα μέταλλα στην υπηρεσία της θεραπείας του καρκίνου: Τα πολύτιμα μέταλλα χρησιμοποιούνται πλέον και στην θεραπεία των διαφόρων μορφών καρκίνου και συγκεκριμένα σε συνδυασμένες θεραπείες των στερεών καρκινικών όγκων, όπως για παράδειγμα η πλατίνα χρησιμοποιείται ευρέως εδώ και περίπου τέσσερις δεκαετίες, με τη μορφή του χημείο-θεραπευτικού φαρμάκου cis-Platin. Επειδή, όμως, η πλατίνα, η οποία είναι ένα ισχυρό αντικαρκινικό φάρμακο, αποδείχθηκε τοξική και έχει σοβαρές παρενέργειες, σήμερα, οι επιστήμονες στρέφονται στη χρήση ενός λιγότερου τοξικού χημείο-θεραπευτικού φαρμάκου, με συστατικό την πλατίνα, το carboplatin. Ο χαλκός έχει ήδη εφαρμοστεί σε αντικαρκινικές θεραπείες σε πειραματόζωα Όπως ανέφερε καθηγητής Πανεπιστημίου, οι έρευνες προσανατολίζονται πλέον στη δημιουργία νέων αντικαρκινικών φαρμάκων, που στηρίζονται στην παρουσία ενώσεων των μετάλλων ρουθήνιο, γάλλιο, χρυσός, λευκόχρυσος και λανθάνιο, τα οποία έχουν δείξει πολύ καλή <in vitro> συμπεριφορά στην αντιμετώπιση των καρκινικών όγκων. Οι έρευνες αυτές, που βρίσκονται σε στάδιο κλινικών δοκιμών, έχουν δείξει αντικαρκινική δράση σε πειραματόζωα, αλλά θα χρειαστεί τουλάχιστον μία δεκαετία για να δημιουργηθούν τα νέα φάρμακα, που θα χρησιμοποιηθούν σε ανθρώπους. Άλλος καθηγητής Πανεπιστημίου της Ολλανδίας, εξηγεί ότι, ορισμένα μέταλλα, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση παθήσεων, μπορούν πλέον να χρησιμοποιηθούν και για θεραπευτικούς λόγους. Για παράδειγμα, το γάλλιο, το οποίο χρησίμευε σαν διαγνωστικό, αποδεικνύεται ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν θεραπευτικό, ενώ το ρουθήνιο, στο τρίτο στάδιο των κλινικών δοκιμών, αποδείχτηκε τοξικό και τώρα οι επιστήμονες προσπαθούν να μειώσουν την τοξικότητά του ώστε να χρησιμοποιηθεί σαν θεραπευτικό. Απώτερος στόχος των μελετών είναι η δημιουργία ενός σχήματος που θα περιλαμβάνει διάγνωση και θεραπεία ταυτόχρονα. Οι επιστήμονες θα έχουν σύμμαχό τους σ' αυτές τις προσπάθειες τη νανοτεχνολογία, η οποία, με τη διάγνωση της νόσου, θα βοηθά και στη στοχευμένη θεραπεία. Η χρήση των ενώσεων μετάλλων δεν περιορίζεται μόνο στη θεραπεία του καρκίνου, αλλά βρίσκει εφαρμογή και στην καταπολέμηση της νόσου Αλτσχάιμερ, ενώ τα μεταλλικά ιχνοστοιχεία παίζουν ρόλο στις μολυσματικές αρρώστιες. Μέταλλα, όπως ο σίδηρος, ο χαλκός, το αργίλιο, ο ψευδάργυρος, που βρίσκονται στον ανθρώπινο οργανισμό, κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορεί να γίνουν τοξικά, καθώς παράγουν πολύ δραστικές μορφές οξυγόνου (ελεύθερες ρίζες), οι οποίες ευθύνονται για το οξειδωτικό στρες, που καταστρέφει τα νευρωνικά κύτταρα του εγκεφάλου και προκαλεί τη νόσο Αλτσχάιμερ. Οι έρευνες, που γίνονται, προσανατολίζονται στην κατανόηση του ρόλου αυτών των μετάλλων και τη δημιουργία μορίων, τα οποία θα τα δεσμεύουν ώστε να μπορέσουν να απομακρυνθούν από τον οργανισμό ή να εξουδετερωθούν.
- Η βιταμίνη D ίσως προστατεύει από τον καρκίνο: Η ηλιοθεραπεία, με μέτρο, αυξάνει την παραγωγή βιταμίνης D. Η βιταμίνη D, που παράγεται φυσιολογικά στο δέρμα έπειτα από έκθεση στον ήλιο, μπορεί σε υψηλές δόσεις να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου διαφόρων μορφών έως και 50%, σύμφωνα με ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας από Αμερικανούς ερευνητές. Οι ειδικοί τονίζουν πάντως, ότι η πρόσληψη μεγάλων δόσεων της βιταμίνης πρέπει να γίνεται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη γιατρού, καθώς σε υψηλές συγκεντρώσεις μπορεί προκαλέσει προβλήματα στους νεφρούς και το συκώτι.Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από 63 παλαιότερες μελέτες και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η βιταμίνη D μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, του παχέος εντέρου, του τραχήλου της μήτρας και του προστάτη. Οι επιστήμονες υποψιάζονταν ότι η βιταμίνη σχετίζεται με τη συχνότητα καρκίνου, δεδομένου ότι στα άτομα αφρικανικής καταγωγής τα ποσοστά επιβίωσης από διάφορους καρκίνους είναι χαμηλότερα από ότι στους λευκούς. Αυτό ίσως συμβαίνει επειδή τα σκούρα δέρματα παράγουν λιγότερη βιταμίνη D έπειτα από έκθεση στον ήλιο.Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η πρόσληψη 1.000 διεθνών μονάδων (IU) της βιταμίνης, δηλαδή 25 μικρογραμμάρια, μειώνει κατά 50% τον κίνδυνο καρκίνου στο παχύ έντερο και κατά 30% τον κίνδυνο κακοήθων όγκων στο μαστό και στον τράχηλο της μήτρας.Η βιταμίνη, εκτός του ότι παράγεται στο δέρμα, υπάρχει επίσης σε ορισμένα τρόφιμα, όπως στα λιπαρά ψάρια, τις μαργαρίνες και το κρέας. Ο συνδυασμός των τροφών αυτών με περιορισμένη έκθεση στον ήλιο αρκεί για την πρόσληψη επαρκούς ποσότητας της βιταμίνης.Συμπληρώματα βιταμίνης D συνταγογραφούνται συχνά σε μετά-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, καθώς αυξάνουν την απορρόφηση ασβεστίου και προστατεύουν έτσι τα οστά.Ωστόσο, δόσεις άνω των 2.000 IU ημερησίως μπορεί να αυξήσει επικίνδυνα τη συγκέντρωση του ασβεστίου στο αίμα, επιβαρύνοντας τους νεφρούς και το συκώτι.
Οι εκατοντάδες μελέτες, που έχουν δημοσιευτεί τα τελευταία χρόνια καταλήγουν στο συμπέρασμα πως μπορούμε να αποφύγουμε τον καρκίνο, μπορούμε να προλάβουμε το 60% όλων των τύπων καρκίνου, αν κάνουμε μερικές αλλαγές στον τρόπο ζωής μας. Η επιλεγμένη διατροφή, όσο και η διακοπή του καπνίσματος είναι σημαντικά προληπτικά μέτρα.
Δυστυχώς και σήμερα ακόμη η πολύπλευρη σημασία της σωστής διατροφής στην πρόληψη του καρκίνου δεν αποτελεί συνείδηση του μέσου πολίτη της χώρας μας. Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν και το λένε πως αν είναι κάτι να σου συμβεί θα σου συμβεί και πως κάθε επιμέρους προσπάθεια, καθαρά προληπτική, είναι μάταια. Και ιδιαίτερα σήμερα, που διάφορα κέντρα Έρευνας (Παγκόσμιο Ταμείο Έρευνας για τον καρκίνο, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Έρευνας για τον καρκίνο) ανακοινώνουν πως ποσοστό 60% όλων των καρκίνων που εκδηλώνονται, σχετίζονται άμεσα με τη διατροφή, τη μειωμένη σωματική δραστηριότητα, την παχυσαρκία και με άλλους παράγοντες που βρίσκονται σε απόλυτη συνάρτηση με τον τρόπο ζωής και συνεπώς θα μπορούσαν να αλλάξουν.
Στις τροφές μας εμφανίζονται ενώσεις που θεωρούνται ύποπτες για καρκινογόνο δράση ή δρουν συνεργατικά με διάφορα καρκινογόνα. Καταστρέφουν το DNA, το γενετικό υλικό που περιλαμβάνουν τα κύτταρά μας, δηλαδή το υλικό που ελέγχει τη διαίρεση των κυττάρων. Όταν το DNA καταστραφεί η διαίρεση των κυττάρων γίνεται ανεξέλεγκτα και αυτό είναι που προκαλεί τους καοήθεις όγκους.
Παρατηρήσεις έδειξαν πως ο καρκίνος συνδέεται συχνά με την ποσότητα και λιγότερο με την ποιότητα της τροφής που καταναλώνουμε. Υπάρχουν και ορισμένα στοιχεία των τροφών που οδηγούν στην ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων, όπως δίαιτες πλούσιες σε λιπαρά συνδέονται με υψηλούς δείκτες εμφάνισης κάποιων μορφών καρκίνου. Επίσης επικίνδυνα έχουν κριθεί και ορισμένα πρόσθετα τροφίμων, όπως οι χρωστικές, αν και δεν βρέθηκε συσχέτιση ακόμα. Περιέχονται όμως και ουσίες που εμποδίζουν την καρκινογένεση και την εξέλιξη των νεοπλασιών, δρώντας κατά κάποιο τρόπο σαν προφυλακτικά μέσα. Έτσι δίαιτες πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως φρούτα και λαχανικά, συνδέονται με χαμηλούς δείκτες εμφάνισης κάποιων μορφών καρκίνου. Επομένως μπορούμε με μερικές τροποποιήσεις στο διαιτολόγιό μας να αποφύγουμε εκείνες τις τροφές που πιστεύεται ότι περιέχουν, είτε από τη φύση είτε από τις διάφορες κατεργασίες που υφίστανται, πιθανές καρκινογόνες ουσίες.
Χαλβάς και ταχίνι: Οι πρωταγωνιστές της νηστείας
Γράφει: Παπαλαζάρου Αναστάσιος, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc
Ένα από τα τρόφιμα που λαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διατροφή μας την περίοδο της νηστείας είναι το ταχίνι (και ο χαλβάς). Παράγεται με ειδική επεξεργασία από τους σπόρους σουσαμιού και η διατροφική του αξία είναι βαρυσήμαντη.
Διαχρονική αξία!
Η αξία του σουσαμιού απεικονίζεται και στη μυθολογία των Ασσυρίων, όπου σύμφωνα με αυτή οι θεοί ήπιαν κρασί από σουσάμι και έφτιαξαν τον κόσμο, ενώ διάφοροι μεταγενέστεροι μύθοι το συσχετίζουν με αθανασία.
Στην Ελλάδα, μολονότι δεν είναι τόσο διαδεδομένο όσο σε άλλα κράτη, όπως στη Μ. Ανατολή και στην Ινδία όπου αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του διαιτολογίου τους, τα τελευταία χρόνια κερδίζει τη θέση του στο καθημερινό μας τραπέζι. Παρεξηγημένα το καταναλώνουμε μόνο στη νηστεία, ενώ σύμφωνα με τη διατροφική του αξία θα έπρεπε να καταναλώνεται πολύ συχνότερα και σε όλη την περίοδο του χρόνου.
Προτιμήστε το για?.
Την πρωτεΐνη του?
Το ταχίνι έχει 'πολλές πλην τίμιες' θερμίδες. Τα 100 γρ. αποδίδουν 500 θερμίδες, παράλληλα, όμως, μας δίνουν πολύτιμα θρεπτικά συστατικά. Αποτελεί σημαντική πρωτεϊνική πηγή (ιδιαίτερα σε περιόδους νηστείας) που ωστόσο από μόνη της δεν έχει υψηλή βιολογική αξία (όπως και οι περισσότερες φυτικής προέλευσης πρωτεΐνες). Συνδυαζόμενο με ψωμί ή με όσπρια, όπως συμβαίνει στην παρασκευή του χούμους (ταχίνι + ρεβίθια), η βιολογική του αξία αναβαθμίζεται, συμβάλλοντας σημαντικά στην κάλυψη των πρωτεϊνικών μας αναγκών.
? γερά οστά
Παράλληλα, το ταχίνι αποτελεί ένα ιδανικό σύμμαχο για την καλή υγεία των οστών. Μας δίνει όχι μόνο ασβέστιο, αλλά και ένα ακόμα ιχνοστοιχείο, το μαγνήσιο, που μαζί συμμετέχουν στην ισχυρή δομή των οστών. Ειδικότερα στην περίοδο της νηστείας, που απέχουμε από τις βασικές πηγές ασβεστίου, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το ταχίνι μαζί με τους ξηρούς καρπούς αποτελούν τις ιδανικές εναλλακτικές λύσεις.
?.συγκέντρωση και ζωτικότητα
Το ταχίνι μας δίνει και βιταμίνες του συμπλέγματος Β και κυρίως θειαμίνη, Β6 και φυλλικό οξύ συμβάλλοντας στην καλή λειτουργία του νευρικού μας συστήματος. Οι βιταμίνες αυτές αποτελούν απαραίτητα εξαρτήματα΄΄ ενζυμικών συστημάτων που συμμετέχουν στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων και των λιπών.
Σύμμαχος στην αναιμία
Παράλληλα, το ταχίνι μας δίνει και ένα άλλο πολύτιμο για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας συστατικό, το σίδηρο. Μάλιστα, στην περίοδο της νηστείας που εκλείπουν τα κρέατα, η επαρκής πρόσληψη σιδήρου θεωρείται κεφαλαιώδους σημασίας. Ο σίδηρος συμβάλλει στη μεταφορά του οξυγόνου στους ιστούς και έτσι λειτουργούν σωστά όλα τα περιφερειακά μας όργανα.
Έλλειψη σιδήρου σημαίνει ότι οι μύες δεν θα έχουν καύσιμο για να παράγουν έργο και συνεπώς επέρχεται γρήγορα η κούραση. Ομοίως ο εγκέφαλος δεν θα οξυγονώνεται σωστά και μπορεί να συμβούν ανεπιθύμητες καταστάσεις όπως αδυναμία, ζαλάδες ή και λιποθυμίες. Το ταχίνι μαζί με τα όσπρια σε συνδυασμό με τη βιταμίνη C μπορούν με σωστή προσαρμογή να καλύψουν το κενό σιδήρου από τη βασική πηγή πρόσληψής του, που είναι το κρέας.
Και?'καλή' καρδιά
Όμως το ταχίνι συμβάλλει και στην καλή υγεία της καρδιάς. Τα λιπαρά του, που αποτελούν και τη βάση της σύνθεσής του, είναι κυρίως μονοακόρεστα και πολυακόρεστα, ενώ τα επικίνδυνα κορεσμένα είναι ελάχιστα. Πολυάριθμες μελέτες έχουν συσχετίσει την πρόσληψη μονοακόρεστων και πολυακόρεστων με μείωση των επιπέδων λιπιδίων στο αίμα, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες εμφάνισης καρδιοαγγειακών νοσημάτων.
Επιπρόσθετα, το ταχίνι περιέχει και μικρές ποσότητες από τις πολύτιμες ουσίες που ονομάζονται φυτοστερόλες και όπως έχει αποδειχθεί πλέον σήμερα μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα. Συνεπώς, η κάλυψη των ημερήσιων αναγκών τους θεωρείται σημαντική για τη σωστή λειτουργία του μεταβολισμού και του οργανισμού μας.
Πηγές: www.nutrimed.gr
Κολοκυθόσπορος ή και ... πασατέμπος
Γράφει: Η κα Τσαμπούρη Περιστέρα συνταξιούχος εκπαιδευτικός Οικιακής Οικονομίας
Τα κολοκυθόσπορα (ή Κολοκυθόσπορος) είναι τα γνωστά σε όλους μας άσπρα σπόρια ή αλλιώς Πασατέμπος! Τρώγονται ψημένα και αλατισμένα ή ακόμα και ωμά. Όπως και να προτιμάτε τα κολοκυθόσπορα, είναι ένα φυσικό, νοστιμότατο snack, κατάλληλο ακόμα και υγιεινή διατροφή. Η αγγλική ονομασία για τα κολοκυθόσπορα είναι <pumpkin seeds>. Μπορεί να μην είναι ευρέως γνωστό, αλλά η λέξη <pumpkin>, που σημαίνει <κολοκύθα> στα αγγλικά, πιστεύεται ότι προέρχεται από την ελληνική λέξη <πεπόνι>, η οποία παραλλάχθηκε από τους Γάλλους σε <pompon>, από τους Βρετανούς σε <pumpion> και τελικά οριστικοποιήθηκε από τους Αμερικανούς αποίκους σε <pumpkin>. Να λοιπόν ένας λόγος για αυτόν που ψάχνει για Κολοκυθόσπορα να τα αναζητήσει πρώτα απ' όλα στην Ελλάδα! Περιέργως, εμείς οι Έλληνες, εκτός από τη δική μας λέξη <σπόρια>, χρησιμοποιούμε και τη λατινικής προέλευσης λέξη <πασατέμπος>, που σημαίνει <περνάω τον καιρό μου> (τρώγοντας σπόρια...).
Θρεπτικά συστατικά:
Τα κολοκυθόσπορα προέρχονται από την οικογένεια cucurbita (cucurbita pepo) και είναι ένα φυσικό και πολύ θρεπτικό προϊόν. Είναι το πιο θρεπτικό κομμάτι της κολοκύθας. Το λάδι, που περιέχουν, μεταξύ 40-50%, είναι πλούσιο σε ακόρεστα λιπαρά οξέα. Ο πασατέμπος περιέχει πολύτιμα λιπαρά οξέα, ω-6 και κυρίως λινολεϊκό οξύ. Το ποσοστό πρωτεϊνών τους κυμαίνεται στα 30-40%, ενώ παρουσιάζουν την υψηλότερη περιεκτικότητα σε σίδηρο από οποιοδήποτε άλλο είδος σπόρων. Περιέχουν επίσης, ψευδάργυρο, χαλκό, μαγνήσιο, μαγγάνιο και φώσφορο. Επιπλέον περιέχουν βιταμίνες E, C, Κ, ορισμένες από τις Βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως το φυλλικό οξύ και Βιταμίνη Α. Στην Κίνα μάλιστα θεωρείται ότι μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Οι σπόροι είναι μία από τις καλύτερες πηγές μαγνησίου, που βοηθά στη χαλάρωση και την ελάττωση της πίεσης, καθώς και ψευδαργύρου. Τέλος περιέχουν Φυτοστερόλες.
Όταν οι σπόροι γίνουν καφέ έχουν ταγγίσει. Οι κολοκυθόσποροι διατηρούνται σε γυάλινο δοχείο στο ψυγείο, ενώ αν αλεστούν διατηρούνται στο ψυγείο για μία εβδομάδα. Η μάσησή τους πρέπει να είναι σχολαστική γι? αυτό τους μουσκεύουμε από το βράδυ, πράγμα που μας βοηθά στην απορρόφηση των συστατικών τους. Αλέθονται μόνο όταν είναι στεγνοί.
Θεραπευτικές ιδιότητες:
Μασάτε πασατέμπο. Οι παραδοσιακές ιατρικές πρακτικές, τα γιατροσόφια, που είχαν καθιερωθεί με την πείρα πάρα πολλών ετών, ξαναζούν τις παλιές τους δόξες. Ο κόσμος αναζητεί τις λύσεις που προσφέρει η Φύση, λύσεις συγκεκριμένες, σίγουρες, σωστές. Οι κολοκυθόσποροι έχουν από καιρό αποδείξει την αξία τους, κερδίζοντας μια θέση με τις απλές πλην αποτελεσματικές θεραπείες στο οπλοστάσιο της <ιατρικής> του σπιτιού. Το καλύτερο φάρμακο ήταν οι φρέσκοι σπόροι που έβγαζαν από τη νεροκολοκύθα και αφού τους καβούρδιζαν, τους τσιμπολογούσαν τις χειμωνιάτικες νύχτες, διώχνοντας τις αρρώστιες. Μπορείτε να τον δοκιμάσετε άφοβα, αν δεν τον έχετε απολαύσει μέχρι σήμερα. Και αυτό γιατί είναι αποδεδειγμένο ότι διαθέτει ευεργετική δράση και επιπλέον προσφέρει ευχάριστη απασχόληση σε όσους αναζητούν μια ασχολία, ένα υποκατάστατο δράσης ή λίγη λιχουδιά. Το τσιμπολόγημα ίσως δεν είναι εντελώς αθόρυβο, αλλά δεν υπάρχουν κρούσματα υπερβολικής δόσης πασατέμπου. Συνδυάστε το τερπνό με το ευχάριστο! Απίστευτο, αλλά αληθινό: οι κολοκυθόσποροι έχουν σημαντικό ρόλο στην υγιεινή διατροφή, όπως:
Υπερτροφία του προστάτη:
Ίσως έχετε παρατηρήσει ότι η προστατίτιδα και η υπερτροφία του προστάτη αποτελούν όλο και πιο συχνό πρόβλημα. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται ίσως στην κακή διατροφή. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάποτε ο κόσμος έτρωγε πολύ περισσότερους σπόρους ή φαγητά που περιείχαν σπόρους, οι οποίοι με τον καιρό εξαφανίστηκαν από τη διατροφή μας, όπως συνέβη και με τους κολοκυθόσπορους. Όσο τους έτρωγαν τακτικά, οι ασθένειες αυτές εμφανίζονταν πολύ σπανιότερα.Έχει διαπιστωθεί ότι τα κολοκυθόσπορα επιδρούν καταπραϋντικά σε προβλήματα του προστάτη, ενώ εξομαλύνουν τη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος. Μια χούφτα κολοκυθόσπορων αποδίδει 154 θερμίδες. Μελέτες έδειξαν οι κολοκυθόσποροι επιδρούν καταπραϋντικά σε προβλήματα του προστάτη, ενώ εξομαλύνουν τη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος. Λόγω των υψηλών ποσοστών λινολεϊκού οξέος (45%) και φυτοστερόλης είναι γνωστό προπαντός σαν φάρμακο των παθήσεων της ουροδόχου κύστης και του προστάτη. Επίσης ο ψευδάργυρος, που έχουν βοηθά στα προβλήματα του προστάτη.
O ψευδάργυρος τους καθιστά ευεργετικούς στα προβλήματα της ανδρική στειρότητας.
- Οι κολοκυθόσποροι είναι διουρητικοί, ενώ όταν αναμειχθούν αλεσμένοι με ίση ποσότητα μελιού, 6 κουταλιές του γλυκού από το μείγμα, πριν το πρόγευμα μας, βοηθούν να αποβάλλουμε τα σκουλήκια από το έντερο σε 3 εβδομάδες. Επίσης, έχουν υπακτική δράση.
- Η υψηλή περιεκτικότητα σε ουσιώδη λιπαρά οξέα προσφέρει αυξημένη προστασία και κατά της εμφάνισης εμφράγματος.
- Επιπλέον, περιέχει σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Ε και σεληνίου, που δρουν σαν αντιοξειδωτικά ή αντιφλεγμονώδη στον οργανισμό.
- Οι κολοκυθόσποροι περιέχουν ακόμη αναστολείς πρωτεάσης που εμποδίζουν την δραστηριοποίηση των ιών και μικροβίων στον εντερικό σωλήνα. (Το πρασινίζον λάδι που εξάγεται με έκθλιψη από τους ωμούς κολοκυθόσπορους είναι εκλεκτό και αρωματικό. Το 57% των λιπαρών του αποτελούνται από πολυακόρεστα).
- Καρκίνος: Οι φυτοστερόλες, που περιέχουν ανταγωνίζονται την χοληστερόλη στην απορρόφηση από το έντερο. Οι φυτοστερόλες υπάρχουν στους ξηρούς καρπούς και σπόρους, στα έλαια τους, στα δημητριακά και τα λαχανικά. Οι φυτοστερόλες αναστέλλουν την ανάπτυξη του καρκίνου στο έντερο, τους μαστούς και τον προστάτη.Τα υψηλά επίπεδα των ουσιωδών λιπαρών οξέων, του ψευδαργύρου και των φυτοστερολών καταπολεμούν την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη.
- Λόγω των ω-3 λιπαρών οξέων που περιέχουν έχουν αντιφλεγμονώδη δράσηκαι προστατεύουν τις αρθρώσεις όταν ασκούμαστε.
- Κολοκυθόσποροι, ανανεώνουν την επιδερμίδα:Θρέφουν την επιδερμίδα, τη διατηρούν σφριγηλή, ενώ τα κύτταρα του δέρματος αναπλάθονται γρηγορότερα. Έτσι κι αλλιώς, τα λιπαρά οξέα αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο όλων των κυτταρικών μεμβρανών του σώματος, ενώ αυτά βοηθούν στην ενυδάτωση της επιδερμίδας αλλά και στην αποβολή όλων των άχρηστων συστατικών.
- Ποδάγρα: Οι κολοκυθόσποροι οφείλουν την αιμοκαθαρτική δράση τους στην περιεκτικότητά τους σε ουσιώδη λιπαρά και για τον λόγο αυτό αποτελούν εξαιρετικό φάρμακο για την ποδάγρα.
Κολοκυθόσπορα σαν snack:
Εκτός από την αδιαμφισβήτητη θρεπτική τους αξία, τα ψημένα και αλατισμένα κολοκυθόσπορα είναι και ένα εξαιρετικό snack, πολύ δημοφιλές σε χώρες όπως η Ελλάδα (φυσικά), η Τουρκία, τα υπόλοιπα Βαλκάνια, η Ισπανία, η Ιταλία, οι χώρες της Κεντρικής Αμερικής, και αλλού. Οι Δυτικοευρωπαίοι και οι Αμερικάνοι σχετικά πρόσφατα ανακάλυψαν τη νοστιμιά των κολοκυθοσπόρων σαν snack, τα οποία γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλή. Τα Κολοκυθόσπορα αποφλοιωμένα μπορούν επιπλέον να χρησιμοποιηθούν και σε αρτοσκευάσματα (ψωμί, πίτες, κτλ.), σε δημητριακά (cereals), σε σαλάτες, ακόμα και σε γλυκά. Ποικιλίες κολοκυθοσπόρων: Σήμερα διακινούνται όλες οι ποικιλίες των κολοκυθοσπόρων, με βασικότερες τις εξής: χονδρά-shine skin (κίτρινα), νυχάκια-lady nail (κίτρινα), χιονάτα-snow white (άσπρα) και αποφλοιωμένα-pepitas (πράσινα).
Ο ηλιόσπορος ή ηλιανθόσπορος:
Στην κατηγορία των ξηρών καρπών από τα πλέον θρεπτικά και υγιεινά προϊόντα είναι οι ηλιόσποροι.Το φυτό ηλίανθος δεν μας είναι άγνωστο, αφού το βρίσκουμε σε πολλά μέρη του κόσμου και σχεδόν παντού στην Ελλάδα. Από τους σπόρους του παράγεται και ηλιέλαιο, που χρησιμοποιείται στη μαγειρική. Μεγαλύτερη όμως είναι η χρήση των σπόρων σαν ξηρός καρπός. Οι ηλιόσποροι για πολλούς είναι ένα σνακ το οποίο συνοδεύει τον χρόνο μπροστά στην τηλεόραση, αλλά τους βρίσκουμε και σε διάφορα είδη ψωμιού (πολύσπορο).Ωστόσο παράλληλα μας προσφέρουν ποικίλα και σημαντικά οφέλη για να έχουμε καλύτερη υγεία.
Θρεπτικά συστατικά:
Είναι μια τροφή πλούσια σε φυτοστερόλες και επομένως είναι ευεργετική για την καρδιά. Περιέχει τα απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό λιπαρά οξέα, ω-3 και ω-6. Από τα συνολικά τους λιπαρά περίπου το 70% είναι πολυακόρεστα, το 20% μονοακόρεστα και μόνο το 10% είναι κορεσμένα. Οι φυτικές στερόλες είναι μια κατηγορία χημικών ενώσεων των φυτών οι οποίες μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης και βελτιώνουν την καρδιακή λειτουργία. Ειδικότερα, σε έρευνα που πραγματοποίησαν επιστήμονες διαπιστώθηκε ότι οι ηλιόσποροι και τα φιστίκια Αιγίνης περιέχουν τις υψηλότερες τιμές φυτικών στερολών. Είναι πολύ πλούσιοι σε φυλλικό οξύ, χαρακτηριστικό δε είναι ότι τα 100 γραμμάρια μας δίνουν περισσότερη ποσότητα φυλλικού οξέος, από αυτή που χρειαζόμαστε καθημερινά. Αποτελούν μια από τις πλουσιότερες πηγές βιταμίνης Ε στη φύση. Η βιταμίνη Ε αποτελεί βασική αντιοξειδωτική βιταμίνη προστατεύοντας τα κύτταρά του δέρματος, της καρδιάς κ.α. από τη γήρανση και την οξείδωση. Μόλις 12 γραμμάρια ηλιόσπορου καλύπτουν σχεδόν το 30% των ημερησίων αναγκών μας σε βιταμίνη Ε. Ακόμη, περιέχουν σημαντικότατα ποσά από Βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως βιταμίνη Β1, παντοθενικού οξέος και φυλλικού οξέος. Οι βιταμίνες αυτές είναι εξαιρετικής σημασίας για τον οργανισμό, καθώς συμμετέχουν στη λειτουργία του νευρομυικού μας συστήματος, του εγκεφάλου και συμβάλουν στην καλύτερη καρδιαγγειακή λειτουργία. Είναι πλούσιοι σε Πρωτεΐνες και Φυτικές ίνες, αλλά και σε μαγνήσιο, σίδηρο, φώσφορο. Αποτελούν τέλος σημαντική πηγή και άλλων αντιοξειδωτικών συστατικών όπως το σελήνιο. Το σελήνιο δεν βρίσκεται εύκολα στις τροφές και αποτελεί συστατικό που ισχυροποιεί την αντιοξειδωτική άμυνα και το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού.
Ιδιότητες: Οι ηλιόσποροι:
? Καταπολεμούν το άσθμα και την υπέρταση.
? Οι ταπεινοί ηλιόσποροι βρέθηκαν να είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας για τη μείωση των επιπέδων της κακής χοληστερόλης. Συμβάλλουν στη μείωση της χοληστερόλης αίματος, αυξάνοντας την απομάκρυνσή της από τον οργανισμό.
? Προλαμβάνουν τις ημικρανίες
? Περιορίζουν τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις. Η κατανάλωση ακόρεστων λιπαρών και ο περιορισμός των κορεσμένων είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να προληφθεί η στεφανιαία νόσος και οι ηλιόσποροι αποτελούν για το λόγο αυτόν ιδανική τροφή.
? <Χτίζουν> γερά οστά.
? Προάγουν την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος.
? Μια χούφτα ηλιόσπορων αποδίδει 85 θερμίδες (kcal).
ΛΙΝΑΡΙ ?ΛΙΝΑΡΟΣΠΟΡΟΣ- Linumusitatissimum-Linaceae
Γράφει: Η κα Τσαμπούρη Περιστέρα συνταξιούχος εκπαιδευτικός Οικιακής Οικονομίας
Ένα φάρμακο από τη φύση Ένας αρωματικός σπόρος.
Είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο φυτό, ανήκει στην τάξη γερανιώδη και στην οικογένεια λινίδες με 230 περίπου είδη φυτών των εύκρατων περιοχών και των περιοχών της Μεσογείου.
Περισσότερα: ΛΙΝΑΡΙ ?ΛΙΝΑΡΟΣΠΟΡΟΣ- Linumusitatissimum-Linaceae
Νοσήματα και διατροφικές συνήθειες
Γράφει: Μοσχοβάκη Αναστασία, Ειδική παθολόγος
Κατά την άσκηση της ιατρικής στην καθημερινή κλινική πράξη, ο σύγχρονος ειδικός παθολόγος αντιμετωπίζει καθημερινώς πληθώρα νοσημάτων και παθολογικών διαταραχών, ένα μεγάλο μέρος των οποίων οφείλεται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό σε λανθασμένες διατροφικές συνήθειες του σύγχρονου έλληνα.
Στο παρόν άρθρο αναφέρονται συνοπτικά ορισμένα από τα πιο κοινά νοσήματα και παθολογικές διαταραχές, στην εμφάνιση των οποίων συντελούν σε πολλές περιπτώσεις κακές διατροφικές συνήθειες.
Aύξηση της χοληστερόλης (χοληστερίνης) του αίματος: Η άνοδος της κακής χοληστερόλης του αίματος LDL, συχνά οφείλεται στην υπερβολική κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών που βρίσκονται στο βούτυρο, στις μαργαρίνες, στην κατανάλωση λιπαρού κρέατος, στην κατάχρηση της κρέμας γάλακτος και λιπαρών τυριών, στην πρόσληψη αυξημένου συνολικού ημερήσιου φορτίου θερμίδων. Η υπερχοληστερολαιμία σε βάθος χρόνου οδηγεί σε μία πολύ σοβαρή νόσο, την αποφρακτική αγγειοπάθεια, εκδηλώσεις της οποίας είναι το έμφραγμα, το εγκεφαλικό επεισόδιο, το ανεύρυσμα, η νεφρική βλάβη, η νόσος των καρωτίδων, η ανδρική ανικανότητα, η διαλείπουσα χωλότητα των κάτω άκρων.
Aύξηση των τριγλυκεριδίων: Η υπερκατανάλωση αλκοόλ και η πολυφαγία αποτελούν τα πιο συχνά διατροφικά αίτια αύξησης των τριγλυκεριδίων. Η άνοδος των τριγλυκεριδίων είναι δυνατόν να οφείλεται στην υπερβολική κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών που βρίσκονται στο βούτυρο, στις μαργαρίνες, στην κατανάλωση λιπαρού κρέατος, στην κατάχρηση της κρέμας γάλακτος και λιπαρών τυριών. Τα αυξημένα τριγλυκερίδια προκαλούν παγκρεατίτιδα, ενώ όταν συνδυάζονται με άλλες επιβλαβείς μεταβολικές διαταραχές ή συνήθειες (π.χ. μεταβολικό σύνδρομο, υψηλή χοληστερόλη, κάπνισμα) συντελούν σε αποφράξεις αγγείων.
Υπεργλυκαιμία και διαβήτης: Η αύξηση του σακχάρου του αίματος είτε αυτή εκτείνεται σε διαβητικά είτε σε ελαφρώς υπεργλυκαιμικά επίπεδα αποκαλείται ιατρικώς υπεργλυκαιμία. Η υπεργλυκαιμία συχνά οφείλεται κυρίως σε διαταραχή του ισοζυγίου προσλαμβανόμενων αποβαλλόμενων θερμίδων.
Η υπερκατανάλωση υδατανθράκων ταχείας καύσεως, όπως αυτών που περιέχονται σε τυποποιημένα snack, σε γλυκά, στη ζάχαρη, καθώς και η υπερβολική κατανάλωση λιπαρών οδηγεί σε απορρύθμιση του σακχάρου, το οποίο με τη σειρά του δρα τοξικά σε πολλά όργανα προκαλώντας διαβητική οφθαλμοπάθεια, καρδιακή νόσο, εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική νόσο, αρτηριοσκλήρυνση.
Υπερουριχαιμία: Η αύξηση του ουρικού οξέως αποκαλείται ιατρικώς υπερουριχαιμία. Η υπερουριχαιμία μπορεί να προκαλέσει βλάβες στα νεφρά και στις αρθρώσεις. Παράγοντες της διατροφής που προκαλούν αύξηση ουρικού οξέως είναι η κατάχρηση κρέατος και λιπαρών, η μειωμένη πρόσληψη νερού, η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ.
Υπερομοκυστεϊναιμία: Η αύξηση της ομοκυστείνης αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για στεφανιαία καρδιακή νόσο. Σε ορισμένες περιπτώσεις η υπερομοκυστεϊναιμία οφείλεται σε ελαττωμένη λήψη φυλλικού οξέως, που βρίσκεται σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά, βιταμίνης Β6 που βρίσκεται στα όσπρια, τα δημητριακά, το ψωμί ολικής άλεσης, τη ζύμη και Β12 που βρίσκεται στο κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Μεταβολικό σύνδρομο: Είναι ένα επικίνδυνο οργανικό σύνδρομο, που χαρακτηρίζεται από ένα σύνολο επιμέρους μεταβολικών διαταραχών, συχνά χωρίς συμπτώματα. Συγκεκριμένα στο μεταβολικό σύνδρομο υπάρχουν ταυτόχρονα κακοήθης κατανομή υπερβάλλοντος βάρους στην κοιλιακή χώρα θώρακα και άκρα, υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων αίματος, παθολογικά χαμηλά επίπεδα ?καλής χοληστερίνης? HDL, οριακά φυσιολογική αρτηριακή πίεση αίματος, γλυκόζη (ζάχαρο) αίματος νηστείας οριακά φυσιολογική. Ακόμη και τρεις από τις παραπάνω διαταραχές αρκούν για να θέσουν τη διάγνωση του μεταβολικού συνδρόμου. Η υπερκατανάλωση υδατανθράκων ταχείας καύσεως, όπως αυτών που περιέχονται σε τυποποιημένα snack, σε γλυκά, στη ζάχαρη, η υπερβολική κατανάλωση λιπαρών, η υπερβολική πρόσληψη άλατος και θερμίδων είναι σημαντικά για την παθογένεια του τοξικού αυτού συνδρόμου που οδηγεί σε αυξημένη επίπτωση καρδιοεγκεφαλικών επεισοδίων, διαβήτη και πρόωρων θανάτων.
Δυσκοιλιότητα: Η ιατρική χαρακτηρίζει ως χρόνια δυσκοιλιότητα την κατάσταση κατά την οποία οι κενώσεις προκαλούν υπερβολική προσπάθεια κατά την αφόδευση, ή ο ασθενής έχει συστηματικά δύο ή λιγότερες κενώσεις την εβδομάδα. Επίσης δυσκοιλιότητα έχουμε όταν μειώνεται ο αριθμός των κενώσεων, που παρατηρούνται κατά τη συνήθη λειτουργία ενός συγκεκριμένου οργανισμού. Η δυσκοιλιότητα συχνά οφείλεται στην ελαττωμένη πρόσληψη φυτικών ινών και νερού με τη διατροφή. Η χρήση αποφλοιωμένων ή τροφίμων γυμνών από ?πίτουρο? (για παράδειγμα άσπρου ψωμιού και ρυζιού, αποφλοιωμένων φρούτων, ?λευκών? ζυμαρικών), είναι σημαντικοί παράγοντες στην παθογένεια της δυσκοιλιότητας.
Αναιμία της ανάπτυξης και των νέων γυναικών: Η αναιμία της ανάπτυξης και των νέων γυναικών οφείλεται συχνά σε έλλειψη σιδήρου που ελλείπει από τη διατροφή. Ο σίδηρος περιέχεται στο κόκκινο κρέας, ενώ φυτικές πηγές σιδήρου είναι τα όσπρια, η σόγια, το πιτυρούχο ψωμί, το σπανάκι, το κουνουπίδι, οι ελιές, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, το φύτρο σταριού. Ο σίδηρος των φυτικών τροφών μεταβολίζεται συνήθως πιο δύσκολα, η ικανότητα όμως του οργανισμού να τον επεξεργάζεται αυξάνεται συχνά με τη λήψη φρέσκου χυμού από πορτοκάλι, ο οποίος πρέπει να υπάρχει στο καθημερινό τραπέζι του Ελληνα.
Υπέρταση: Η αύξηση της πίεσης του αίματος προκαλεί εμφράγματα, εγκεφαλικά επεισόδια, ανευρύσματα. Πολλές φορές έχει διατροφική βάση. Συγκεκριμένα η υπερβολική πρόσληψη θερμίδων, η υπερβολική κατανάλωση καφέ και αλκοόλ, η υπερβολική πρόσληψη άλατος, η αποφυγή καθημερινής κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών ενέχονται στην ανάπτυξη υπέρτασης.
Οστεοπόρωση: H οστεοπόρωση είναι η πιο συχνή πάθηση του σκελετού, που παρουσιάζεται με την αύξηση της ηλικίας και χαρακτηρίζεται από αραίωση του οστού. Η οστεοπόρωση αποτελεί συχνή αιτία καταγμάτων και είναι σημαντική αιτία θανάτου σε μεγάλες ηλικίες. Η υπερκατανάλωση αλκοόλ, ή καφέ και αναψυκτικών τύπου cola, και η χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου είναι συχνά φαινόμενα στην Ελλάδα. Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο είναι το γάλα, πλήρες ή αποβουτυρωμένο και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Διατροφική τριχόπτωση: Η έλλειψη σιδήρου που προκαλεί την αναιμία των υπό ανάπτυξη ατόμων και των νέων γυναικών, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή τριχόπτωση. Η έλλειψη σημαντικών βιταμινών, όπως βιταμίνης Α που βρίσκεται στα καρότα, στις γλυκοπατάτες, στα βερίκοκα και στα κίτρινα λαχανικά, καθώς και στα ψάρια, βιταμινών του συμπλέγματος Β που βρίσκονται στο ψωμί ολικής άλεσης, στα πλήρη δημητριακά πρωινού, στο αυγό, στο κρέας, στη μαγιά μπύρας, στη ζύμη, στους ξηρούς καρπούς, στα λαχανικά, στα όσπρια και βιταμίνης C που βρίσκεται στα εσπεριδοειδή (π.χ. λεμόνια, πορτοκάλια), στις ντομάτες, στις φράουλες, στις φρέσκες πατάτες και γενικώς στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά ενέχονται στη διατροφική τριχόπτωση. Σημαντικό ρόλο έχει η έλλειψη ψευδαργύρου και του πολυακόρεστου λιπαρού λινολεικού οξέος που δεν πρέπει να παραβλέπεται λόγω της κακής ποιότητας λιπαρών που καταναλώνει συχνά ο Έλληνας.
Παχυσαρκία: Η παχυσαρκία συνδέεται με διαβήτη, υπέρταση, υπερχοληστερολαιμία, εμφράγματα, παθήσεις σπονδυλικής στήλης, καρκίνους ενδομητρίου, στήθους, προστάτη, εντέρου. Τα ακατάστατα γεύματα και γρήγορα ?τσιμπήματα?, η μη λήψη σωστού πρωινού, η κατανάλωση λιπαρών κρεάτων βουτύρου και τηγανητών γευμάτων, η ελαττωμένη κατανάλωση νωπών λαχανικών, η κατάχρηση αλκοόλ και ζαχαρούχων αναψυκτικών, η λήψη νυχτερινών γευμάτων και γευμάτων αμέσως προ του νυχτερινού ύπνου είναι κακές διατροφικές συνήθειες που ευθύνονται για την υψηλή συχνότητα της παχυσαρκίας στην Ελλάδα.
Στεφανιαία καρδιακή νόσος: Η παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο, η υπερχοληστερολαιμία, η υπεργλυκαιμία, ο διαβήτης, η υπερομοκυστεϊναιμία και οι διατροφικοί παράγοντες που ενέχονται στην εκδήλωση των νοσημάτων αυτών, συντελούν επίσης στην ανάπτυξη καρδιακής στεφανιαίας νόσου.
Καρκίνος: Το αλκοόλ είναι η δεύτερη μετά τον καπνό ευρέως χρησιμοποιούμενη καρκινογόνα ουσία που συνδέεται με την ανάπτυξη καρκίνων του γαστρεντερικού συστήματος, κεφαλής και τραχήλου. Το υπερβολικό λίπος στη διατροφή, η κατάχρηση κρέατος, σύμφωνα με μελέτες ενέχονται στην ανάπτυξη καρκίνου. Αντίθετα, η καθημερινή κατανάλωση καλά πλυμένων φρούτων και λαχανικών έχει προστατευτικό ρόλο.
Οι φυτικές ίνες που συχνά λείπουν από τη διατροφή του σύγχρονου Έλληνα, σύμφωνα με μελέτες, προστατεύουν από καρκινώματα του εντέρου.
Διατροφικά μυστικά για γερά κόκαλα
Γράφει: Η κα Τσαμπούρη Περιστέρα συνταξιούχος εκπαιδευτικός Οικιακής Οικονομίας
Ο ρόλος της διατροφής στην υγεία των οστών είναι πολύ σημαντικός. Η υιοθέτηση ενός ισορροπημένου διαιτολογίου, πλούσιου σε θρεπτικά συστατικά, μέταλλα και βιταμίνες μπορεί να συμβάλλει, σε μεγάλο βαθμό, στην υγεία των οστών.
Διατροφή και οστεοπόρωση
Γράφει: Η κα Τσαμπούρη Περιστέρα συνταξιούχος εκπαιδευτικός Οικιακής Οικονομίας
Διατροφή και οστεοπόρωση είναι δύο έννοιες, που σχετίζονται σημαντικά. Οι διατροφικοί παράγοντες και ο τρόπος ζωής επηρεάζουν σημαντικά την υγεία του σκελετού μας.