Πρόληψη Μυοσκελετικών Προβλημάτων στη Χειρωνακτική Εργασία

Τα προβλήματα των μυοσκελετικών παθήσεων αποτελούν κοινό τόπο για τους Ευρωπαίους: πιο συγκεκριμένα στα 27 κράτη της ΕΕ, το 25% του εργαζόμενου πληθυσμού έχει πόνους στην πλάτη (οσφυαλγίες) και το 23% έχει μυαλγίες. Πάνω από τους μισούς (62%) εκτελούν  για μεγάλο διάστημα της ημέρας εργασίες οι οποίες απαιτούν επαναλαμβανόμενη κίνηση των χεριών και των βραχιόνων. Επιπλέον, ένα σημαντικό ποσοστό (46%) αναγκαστικά βρίσκεται σε επίπονες ή κουραστικές στάσεις και τέλος το 35% πρέπει να σηκώνει βάρος.

Τα πιο συχνά μυοσκελετικά προβλήματα που παρουσιάζονται στην χειρωνακτική εργασία είναι η οσφυαλγία και η μυαλγία. Ιδιαίτερο πρόβλημα παρατηρείται στον τομέα της γεωργίας, όπου:

? Το 60% περίπου των εργαζομένων σε γεωργικές και αλιευτικές δραστηριότητες εκτίθεται σε επώδυνες στάσεις του σώματος τουλάχιστον τις μισές από τις ώρες εργασίας, ποσοστό μεγαλύτερο από οποιονδήποτε άλλο κλάδο. 

? Το 50% περίπου των εργαζομένων στις προαναφερθείσες δραστηριότητες μεταφέρουν βαριά φορτία τουλάχιστον τις μισές από τις ώρες εργασίας. 

? Περισσότεροι από το 50% των εργαζομένων στους τομείς της γεωργίας και της αλιείας εκτίθεται σε επαναλαμβανόμενες κινήσεις των χεριών τουλάχιστον τις μισές από τις ώρες εργασίας. 

Μελέτες έχουν δείξει ότι όσοι εργάζονται στους κλάδους της γεωργίας και των κατασκευών κινδυνεύουν περισσότερο από παθήσεις της οσφυϊκής χώρας ενώ όσοι εργάζονται στους κλάδους της γεωργίας, της δασοκομίας και της αλιείας κινδυνεύουν περισσότερο από μυοσκελετικές παθήσεις των άνω άκρων. 

Μέτρα πρόληψης:

? Να σηκώνετε βάρος πάντα με λυγισμένα πόδια.

? Να φοράτε προστατευτική ζώνη σε περίπτωση που η εργασία σας σχετίζεται με την άρση βαρών.

? Να αποφεύγετε τη συνεχόμενη σκυμμένη θέση. 

? Η πίεση που ασκούν τα χέρια σε μια εργασία να προέρχεται από το δύναμη του κορμού.

? Η κοιλιά και η μέση να είναι πάντα σφιγμένες σε κινήσεις απότομες και επιβαρυντικές για το σώμα.

? Σηκώνετε και μεταφέρετε το φορτίο με ίσιους τους βραχίονες. 

? Στην ανύψωση φέρτε το φορτίο όσο πιο κοντά γίνεται στο σώμα σας.

? Χρησιμοποιείστε τους μύες των ποδιών κατά την ανύψωση.

? Στην ανύψωση τοποθετήστε τα πόδια σας γύρω από το φορτίο και το σώμα σας πάνω από αυτό ή προσπαθήστε να φέρετε το σώμα σας όσο πιο κοντά γίνεται στο φορτίο και μπροστά από αυτό. 

? Στην ώθηση και στην έλξη να χρησιμοποιείται το ίδιο το βάρος του σώματος - όταν σπρώχνετε να σκύβετε μπροστά, όταν τραβάτε να σκύβετε πίσω. 

? Κατά την ώθηση να αποφεύγετε να στρίβετε ή να γυρίζετε τον κορμό και να σκύβετε. 

? Αν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, φροντίστε να μειώσετε το βάρος σας, αφού είναι γνωστό ότι το υπερβάλλον βάρος επιδεινώνει υπάρχουσες καταστάσεις μυοσκελετικής φύσεως π.χ. οσφυαλγία.  

Πηγές: Αφιέρωμα ΕΛΙΝΥΑΕ, Υγιεινή και Ασφάλεια της Εργασίας, τεύχος 32, Οκτ-Νοεμ-Δεκ 2007
Εργονομική ανάλυση και μυοσκελετικά προβλήματα που σχετίζονται με την εργασία Τσακλής  Παναγιώτης, Αγγελάκης, Ιωάννης

Πηγή νεότητας οι μύες μας

Γράφει: Σμπώκος Εμμανουήλ, Καθηγητής Φυσικής Αγωγής

Κατά τη διάρκεια της άσκησης σίγουρα το αποτέλεσμα είναι να χάνουμε πόντους, όμως αυτό είναι μονάχα η αρχή!

Μία νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ υποδηλώνει ότι οι ασκήσεις ?αντοχής?, όπως το jogging ή το spinning έχουν την ικανότητα να μας κάνουν να φαινόμαστε κατά πολύ νεότεροι!
Το ?κλειδί? σε όλη αυτήν τη διαδικασία, είναι ότι η άσκηση ενεργοποιεί τα βλαστικά κύτταρα των μυών μας!

Η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ και του τμήματος Ιατρικής του Sackler φανερώνει μέσα από έρευνα γιατί οι ηλικιωμένοι που έχουν ασκηθεί κατά τη διάρκεια της ζωής τους, χαρακτηρίζονται από περισσότερη ζωντάνια!

Ανακάλυψαν πως οι ασκήσεις αντοχής μπορούν να αυξήσουν τον αριθμό των βλαστικών κυττάρων και να ενισχύσουν την ικανότητα αναζωογόνησης και αναγέννησης των ?παλιών? μυών. Οι επιστήμονες ελπίζουν τα αποτελέσματά τους να συμβάλλουν στο σχεδιασμό νέου φάρμακου που θα βοηθάει τους ηλικιωμένους στην αναγέννηση των μυών τους καθώς και στη γρηγορότερη ανάρρωση και θεραπεία των ακινητοποιημένων μυών!

Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό ?PLoS ONE? και τα πειράματα έγιναν σε αρουραίους. Ουσιαστικά μελετήθηκε η κατάσταση της σαρκοπενίας, όπου η μυϊκή μάζα μειώνεται και η λειτουργία των μυών φθίνει, ενώ παράλληλα μελετήθηκε η καθημερινή φθορά του μυοσκελετικού μας συστήματος που μακροπρόθεσμα σε μεγάλη ηλικία εμπίπτει σε κινδύνους.

Τα πειράματα, όπως αναφέρεται παραπάνω έγιναν σε αρουραίους, όπου και διαπιστώθηκε ότι η άσκηση αύξησε τον αριθμό των κυττάρων ?δορυφόρων? ή αλλιώς μυϊκών βλαστικών κυττάρων. Αυτό είναι σημαντικό, αν αναλογιστούμε ότι όσο μεγαλώνουμε σε ηλικία, τόσο ο αριθμός αυτών των κυττάρων μειώνεται σημαντικά. Οπότε είναι σαν να κερδίζουμε σε χρόνια, ευεξία και νεότητα κάνοντας συστηματική αεροβική κυρίως άσκηση!

Η μείωση των βλαστικών μυϊκών κυττάρων μακροπρόθεσμα, οδηγεί, σύμφωνα με τα επιστημονικά ευρήματα και στη μείωση της λειτουργικότητάς τους οπότε και είναι δύσκολη η συντήρηση της μυϊκής μάζας άρα και η ικανότητα επιδιόρθωσης. Επομένως η μυϊκή ?υποβάθμιση? είναι ευκολότερο να συμβεί με την αύξηση της ηλικίας.

Επιπλέον, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι αρουραίοι που έτρεξαν διάδρομο για 20 λεπτά την ημέρα για περίπου 13 εβδομάδες, αύξησαν σε 25% - 35% τον μέσο αριθμό βλαστικών μυϊκών κυττάρων ανά μυϊκή ίνα! Αυτό παρατηρήθηκε και σε ποντίκια μεγαλύτερης ηλικίας.

Επιπλέον, οι ασκήσεις αντοχής βελτίωσαν και τα επίπεδα της ?αυθόρμητης μετακίνησης? δηλαδή του συναισθήματος που οδηγεί το σώμα μας να σηκωθεί ευκολότερα από την καρέκλα και να χορέψει ή να κινηθεί γενικότερα!

Η γήρανση συνδέεται έντονα με το ανάποδο αίσθημα, οπότε τα αποτελέσματα σε αυτό ήταν εντυπωσιακά. Ο συνδυασμός καθιστικής ζωής και γήρανσης είναι καταλυτικός στην ταχύτερη εμφάνιση και ανάπτυξη ασθενειών, όπως η οστεοπόρωση, η παχυσαρκία, ο διαβήτης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, αλλά και στη μείωση των γνωστικών μας ικανοτήτων.

Οι μηχανισμοί που κρύβονται σε μοριακό επίπεδο και επιδρούν στην ενεργοποίηση των βλαστικών μυϊκών κυττάρων, είναι ακόμη υπό έρευνα, όμως έγινε η αρχή για την αλλαγή του τρόπου ζωής μας, την αύξηση της μυϊκής μάζας, τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της γήρανσης, καθώς και για τη δημιουργία νέου φαρμάκου ενάντια σε ασθένειες που αναφέρονται παραπάνω.

Κίνδυνοι από την καθιστή εργασία

Γράφει: Σταυρόπουλος Λεωνίδας, Σύμβουλος Υγείας και Ευεξίας, Καθηγητής Φυσικής Αγωγής

Κάποια στιγμή, ένας φίλος παραπονιόταν για τους έντονους πόνους στη μέση και την πλάτη του και αναρωτιόταν ?? αφού όλη μέρα δεν σηκώνω βάρη, όλη μέρα κάθομαι πώς είναι δυνατόν να έχω τόσους πόνους?;

Αν σκέπτεστε και εσείς κάπως έτσι, σας καλώ να σκεφτείτε σε ποια περίοδο της ζωής σας νιώθατε δυνατοί, υγιείς, γεμάτοι ζωτικότητα και ενέργεια. Εκτός του ότι τότε, ήσασταν νεότεροι, ήσασταν και περισσότερο δραστήριοι. Από τη στιγμή που μπήκατε για τα καλά στη σύγχρονη παραγωγική διαδικασία, με τις αμέτρητες ώρες καθιστής εργασίας εμφανίστηκαν σιγά ? σιγά διάφορες ενοχλήσεις και προβλήματα.

Συνθήκες εργασίας

Οι συνθήκες εργασίας τις τελευτές δεκαετίες έχουν αλλάξει ριζικά. Οι νέες τεχνολογίες πλέον, είναι η κινητήρια δύναμη της παραγωγικότητας και της ανάπτυξης. Οι εργαζόμενοι σήμερα καλούνται να εργάζονται καθιστοί για πολλές ώρες την ημέρα, επιλέγοντας τις περισσότερες φορές να μη διακόπτουν ούτε για το μεσημεριανό τους γεύμα. Επικοινωνούμε κατά κύριο λόγο με E-mails, μέσω τηλεφώνων, ακόμα και τηλεδιασκέψεων και όλα αυτά για μείωση της ?σπατάλης? του χρόνου και βεβαίως του κόστους.

Όλοι μας, με αυτή την ταχύτατη ανάπτυξη των μέσων αυτών, δεν προλαβαίνουμε να εκπαιδευτούμε στη σωστή και ασφαλή χρήση τους. Έτσι, η κακή χρήση όλων των εξαρτημάτων της εργασίας μας είναι βεβαιωμένο ότι επιφέρει σοβαρότατες αλλαγές στον τρόπο και την ποιότητα της ζωής μας.

Δεν είναι τυχαίος ο ολοένα αυξανόμενος αριθμός των ατόμων, που έχουν προβλήματα με τη μέση τους και γενικά με τη σπονδυλική τους στήλη. Πολλαπλά είναι, τα τελευταία χρόνια, τα φαινόμενα των φλεβικών θρομβώσεων που πολλές φορές καταλήγουν σε πνευμονική εμβολή.

Οι έρευνες

Αναρίθμητες μελέτες, που σχεδόν καθημερινά ανακοινώνονται σε όλον τον κόσμο αναφέρουν ότι:

• Η πολύωρη παραμονή στην ίδια στάση στο γραφείο έχει τα ίδια αποτελέσματα με το γνωστό ?σύνδρομο της οικονομικής θέσης? στα ταξίδια με το αεροπλάνο. Επίσης, για κάθε επιπλέον ώρα ακινησίας αυξάνεται κατά 20% ο κίνδυνος εμφάνισης θρομβώσεων.
• Η επαναλαμβανόμενη καθημερινά στάση του σώματος, για πολλές ώρες την ημέρα και για πολλά χρόνια δημιουργεί διάφορες προσαρμογές στους μύες και τον σκελετό, καθώς και στα άλλα οργανικά συστήματα του οργανισμού μας. Αυτές οι προσαρμογές είναι αιτία για σοβαρά προβλήματα υγείας και μείωση της ποιότητας ζωής. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τα αρνητικά αυτά αποτελέσματα δεν τα βλέπουμε άμεσα αλλά πολύ αργότερα, με όλες τις συνέπειες.
• Εντονότερα προβλήματα εντοπίστηκαν σε τηλεφωνητές, σε οδηγούς ταξί, σε εργαζομένους στην πληροφορική και σε διευθυντικά στελέχη. Δηλαδή σε όσους κινούνται λιγότερο.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

• Είναι βέβαιο ότι όσοι βρίσκονται σε μεγάλη ηλικία έχουν αυξημένο κίνδυνο.
• Όσοι είναι παχύσαρκοι ή αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας (πχ υπέρταση).
• Όσοι κάνουν πολύωρα ταξίδια χωρίς διακοπή και παραμένουν ακίνητοι.
• Οι καπνιστές.
• Όσοι εργάζονται περισσότερο από μία ώρα χωρίς τουλάχιστον ολιγόλεπτη διακοπή.
• Όσοι δεν ακούν τα μηνύματα του σώματός τους (πιασίματα, πόνοι, τσούξιμο των ματιών κλπ).
• Όσοι δεν αντιλαμβάνονται ότι είναι ζωτικής σημασίας η εκπαίδευση στη σωστή χρήση των εξαρτημάτων των νέων τεχνολογιών που μας προσφέρονται.
• Όσοι θεωρούν ότι η άσκηση είναι μόνο για τις νεότερες ηλικίες.

Τι να κάνετε

Η σημερινή ζωή μας χαρακτηρίζεται για την υποκινητικότητα και το στρες. Το επάγγελμά μας, προσδιορίζει τον τρόπο ζωής μας, τις δραστηριότητές μας, τη στάση του σώματός μας. Γι΄ αυτό?

• Aυξήστε την καθημερινή σας δραστηριότητα.
• Κάθε μια ώρα εργασίας σηκωθείτε για πέντε-δέκα λεπτά και περπατήστε.
• Για επαγγελματίες οδηγούς: επιλέξτε να βοηθάτε τους πελάτες σας να φορτώσουν τις αποσκευές τους στο ΤΑΞΙ σας και να προσφέρετε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες.
• Εάν νιώθετε πόνο, ταχυκαρδία και ταχύπνοια, αναζητήστε άμεσα ιατρική γνωμάτευση, όπως επίσης εάν υπάρχει μόνο υποψία κάποιου προβλήματος.
• Εάν παρατηρήσετε στα κάτω άκρα, πρήξιμο, έντονο ερυθρό χρώμα στην περιοχή, πόνο και ιδιαίτερη διάταση των φλεβών ο γιατρός σας πρέπει να επέμβει το συντομότερο.
• Εάν είστε γυναίκα και λαμβάνετε αντισυλληπτικά δώστε ιδιαίτερη προσοχή στα σημάδια του οργανισμού σας.
• Εάν ταξιδεύετε σε μεγάλα ταξίδια κατά κύριο λόγο με αεροπλάνο οι ειδικοί συνιστούν να κάνετε κάποιες συγκεκριμένες ασκήσεις που βοηθούν στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος. Πολλές αεροπορικές εταιρείες προσφέρουν σχετικά ενημερωτικά έντυπα.
• Ενημερωθείτε από ειδικούς για τις προφυλάξεις που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας για να έχουμε τη μέγιστη ασφάλεια, ζωτικότητα και αποδοτικότητα στη εργασία μας.

5 λόγοι για να ξεκινήσετε άσκηση τώρα!

Γράφει: Πυρογιάννη Βασιλική MSc, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Το σώμα μας είναι φτιαγμένο για να κινείται. Ο καθιστικός τρόπος ζωής και η απραξία οδηγούν στο 'σκούριασμα' των μυών, των αγγείων, των αρθρώσεων αλλά και του μεταβολισμού, με αποτέλεσμα να γινόμαστε πιο 'επιρρεπείς' σε χρόνιες ασθένειες όπως τα καρδιαγγειακά, η υπέρταση ή η παχυσαρκία.

Το πρώτο πράγμα που περνά από το μυαλό κάποιου που δεν γυμνάζεται όταν ακούει τη λέξη 'άσκηση' είναι κούραση, πόνος, ταλαιπωρία. Κι όμως ξεχνάμε το σημαντικότερο. Τα συμπτώματα αυτά είναι σημάδια έλλειψης της δραστηριότητας και όχι της παρουσίας της!

Οποιαδήποτε μορφή συστηματικής σωματικής δραστηριότητας από το γυμναστήριο ή κάποιο οργανωμένο άθλημα έως τις δουλειές του σπιτιού, το ανέβασμα των σκαλιών ή ο χορός, ως τρόπος ζωής προσφέρει:

• Ήρεμο ύπνο: απομακρύνει το στρες και μαζί την ένταση που αυτό προκαλεί στους μύες, χαρίζοντάς σας τις βασικές προϋποθέσεις για έναν ποιοτικό ύπνο.
• Καθαρή σκέψη: Οι βαθιές και γρήγορες αναπνοές που προκαλεί η μέτριας έντασης δραστηριότητα είναι μια ένδειξη πως το αίμα περνά από την καρδιά και τους πνεύμονες για να μεταφέρει το οξυγόνο σε όλους τους μυς και στον εγκέφαλο. Η οξυγόνωση του εγκεφάλου και οι πολλαπλές λειτουργίες του νευρικού συστήματος κατά τη διάρκεια της άσκησης, 'αερίζουν' το μυαλό και 'καθαρίζουν' τη σκέψη.
• Ζωντάνια και ενέργεια: Η κούραση μετά από κάποια δραστηριότητα είναι σημάδι της απουσίας της. Όταν η κίνηση βρίσκεται στην καθημερινότητά μας, η έντονη δραστηριότητα συνοδεύεται από ευεξία και ζωντάνια.
• Άνεση στην καθημερινότητά σας: Πόσες φορές βοηθήσατε σε μια μετακόμιση, γυρίσατε από το σούπερ μάρκετ φορτωμένοι ή πήγατε απλά μια μεγάλη βόλτα για ψώνια και την επόμενη ημέρα είστε πιασμένοι; Διατηρώντας τους μύες σας δραστήριους καθημερινά, αποφεύγεται την ταλαιπωρία και τον πόνο που παίρνετε σαν απάντηση από το σώμα σας όταν το 'ζορίζετε' ξαφνικά.
• Την επιβράβευση του γιατρού σας. Η συστηματική κίνηση και σωματική δραστηριότητα συνδέεται με βελτίωση των επιπέδων χοληστερόλης και αύξηση της 'καλής' χοληστερόλης, μείωση της αρτηριακής πίεσης, αύξηση της οστική πυκνότητας, μείωση των τριγλυκεριδίων και του σακχάρου του αίματος.

Ξεκινήστε με μικρής έντασης και διάρκειας δραστηριότητες καθημερινά, δώστε έμφαση στις θετικές αλλαγές που παρατηρείτε στο σώμα σας όπως πιο σταθερός χτύπος της καρδιάς, ζωντάνια και άνεση. Κρατήστε ημερολόγιο και απολαύστε μια πιο δραστήρια ζωή.