Τα υψηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας ενδέχεται να οδηγήσουν σε αρθρίτιδα
Γράφει: Σμπώκος Εμμανουήλ, Καθηγητής Φυσικής Αγωγής
Οι μεσήλικες άνδρες και γυναίκες που ασχολούνται με υψηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας μπορούν να προκαλέσουν ζημιά εν αγνοία τους στα γόνατά τους, ενώ αυξάνουν τον κίνδυνο για οστεοαρθρίτιδα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Ακτινολογικής Εταιρείας της Βόρειας Αμερικής (Radiological Society of North America).
Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι τα άτομα με υψηλότερα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για να αναπτύξουν ανωμαλίες του γόνατος και, κατά συνέπεια, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για την ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας?, δήλωσε ο Christoph Stehling, MD, ερευνητής στο Τμήμα Ακτινολογίας και Βιοϊατρικής Απεικόνισης του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, Σαν Φρανσίσκο (UCSF) και καθηγητής ακτινολογίας στο Τμήμα Κλινικής Ακτινολογίας του Πανεπιστημίου του Muenster, Γερμανία.
Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια εκφυλιστική νόσος των αρθρώσεων που προκαλεί πόνο, διόγκωση και δυσκαμψία. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, η οστεοαρθρίτιδα είναι η πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας και προσβάλλει περίπου 27 εκατομμύρια Αμερικανούς ενήλικες.
Στη μελέτη του πανεπιστημίου του UCSF συμμετείχαν 236 ασυμπτωματικοί άνθρωποι που δεν είχαν προηγούμενα ιστορικό πόνου στα γόνατα. Στην έρευνα συμμετείχαν 136 γυναίκες και 100 άνδρες, ηλικίας 45 έως 55, με φυσιολογικό βάρους. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε ομάδες χαμηλής, μέσης και υψηλής δραστηριότητας που βασίστηκε σε ερωτηματολόγιο που τους δόθηκε και κατέγραψαν τη συχνότητα και την Κλίμακα Φυσικής Δραστηριότητας για τους Ηλικιωμένους (ΚΦΔΗ). Το ΚΦΔΗ είναι ένα σταθμισμένο και πρότυπο ερωτηματολόγιο που καταγράφει τη δραστηριότητα των ηλικιωμένων με βάση το είδος της και του χρόνου που κάνουν. Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην τελική βαθμολογία του ΚΦΔΗ, αλλά ένας ασκούμενος του οποίου το επίπεδο δραστηριότητας χαρακτηρίζεται ως υψηλό, τυπικά μπορεί να σημαίνει ότι συμμετέχει σε αρκετές ώρες περπάτημα, ή άλλες μορφές άσκησης την εβδομάδα, καθώς και διάφορες εργασίες στην αυλή του σπιτιού ή άλλες δουλειές του σπιτιού.
Μυοσκελετική ανάλυση μαγνητικής τομογραφίας από δύο ακτινολόγους έδειξε ότι υπάρχει σχέση μεταξύ επιπέδου σωματικής δραστηριότητας και συχνότητας και σοβαρότητα της βλάβης στο γόνατο.
Συγκεκριμένες ανωμαλίες γόνατος εντοπίστηκαν συμπεριλαμβανομένων βλάβες μηνίσκου, βλάβες του χόνδρου, των οστών, οίδημα των οστών και βλάβες συνδέσμων. Ανωμαλίες που σχετίζονται αποκλειστικά με τα επίπεδα αύξησης της άσκησης και δεν είχαν σχέση με την ηλικία ή το φύλο.
'Η επικράτηση των ανωμαλιών του γόνατος αυξήθηκε με το επίπεδο της φυσικής άσκησης,' τόνισε ο Δρ Stehling.
Τα ευρήματα επίσης έδειξαν ότι ορισμένου τύπου δραστηριότητες ενέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ζημιάς στο γόνατο σε σχέση με άλλες με την πάροδο του χρόνου.
?Αυτή η μελέτη και άλλες προηγούμενες μελέτες από την ομάδα μας υποδεικνύουν ότι δραστηριότητες με υψηλό δείκτη καταπόνησης, όπως το τρέξιμο ή τα άλματα, μπορεί να είναι χειρότερα για την υγεία των χόνδρων,? είπε ο Δρ Stehling. ?Αντίθετα, δραστηριότητες με χαμηλό δείκτη καταπόνησης, όπως η κολύμβηση και η ποδηλασία, μπορούν να προστατεύουν τους χόνδρους?.
Υπάρχει ανάγκη για μελλοντική διερεύνηση και αξιολόγηση της επίδρασης του χαμηλού δείκτη καταπόνησης σε σχέση με τον υψηλό δείκτη καταπόνησης της σωματικής άσκησης στην εξέλιξη της νόσου.
Τα Οφέλη απο τη Φυσική 'Ασκηση
Η φυσική άσκηση περιλαμβάνει δραστηριότητες όπως το τρέξιμο ή το κολύμπι. Ασκούμαστε όμως κι όταν χρησιμοποιούμε τις σκάλες, αντί να παίρνουμε το ασανσέρ ή όταν ασχολούμαστε με την κηπουρική.
Τα σημαντικότερα οφέλη από τη φυσική άσκηση είναι:
? Μείωση του κινδύνου καρδιοπάθειας ή πρόωρου θανάτου.
? Μείωση του κινδύνου νοσημάτων όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, η υπερχοληστερολαιμία, τα εγκεφαλικά επεισόδια, η οστεοπόρωση, κ.ά.
? Αύξηση των καύσεων με αποτέλεσμα να μειώνεται το υπερβάλλον σωματικό βάρος.
? Χαλάρωση και μείωση του άγχους.
? Ενδυνάμωση των μυών και αύξηση της ενέργειας και του σθένους.
? Βελτίωση της εμφάνισης και της στάσης του σώματος.
? Σωματική και ψυχική ευεξία και αύξηση της αυτοπεποίθησης.
? Μείωση του κινδύνου κρυολογήματος και γριπώδους λοίμωξης κατά 23%.
Για την απόκτηση των ανωτέρω, αρκούν 30 λεπτά σωματικής άσκησης, μέτριας έντασης τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας. Παρόλα αυτά, στην Ευρώπη πάνω από τα 2/3 του πληθυσμού δεν ακολουθούν τη σύσταση αυτή.
Οι περισσότεροι από εμάς κάνουμε καθιστική ζωή, περνάμε πολύ χρόνο μπροστά στην τηλεόραση και μετακινούμαστε με το αυτοκίνητο αντί να περπατάμε.
Πως θα γίνετε περισσότερο δραστήριοι
Πρέπει να γνωρίζετε ότι μια μέτρια άσκηση, στο πλαίσιο της καθημερινής σας ζωής, είναι αρκετή για να βελτιώσετε την υγεία σας. Για παράδειγμα, προσπαθήστε να περπατάτε όποτε είναι εφικτό αντί να παίρνετε το αυτοκίνητο, να ανεβαίνετε με τις σκάλες αντί να παίρνετε το ασανσέρ, όταν είναι καλός ο καιρός να κατεβαίνετε από το λεωφορείο μια στάση πριν τον προορισμό σας και να περπατάτε. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εντάξετε την φυσική άσκηση στη ζωή σας. Οι παρακάτω χρήσιμες συμβουλές θα σας βοηθήσουν!
Χρήσιμες συμβουλές
? Προσπαθήστε να κάνετε τουλάχιστον 30 λεπτά σωματικής άσκησης (μέτριας έντασης) τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας (περίπου 5).
? Ξεκινήστε ήπια, ίσως μια ή δυο φορές την εβδομάδα και αυξήστε σταδιακά.
? Μην ανησυχείτε αν τα 30 λεπτά τη φορά σας φαίνονται ακατόρθωτα. Στοχεύστε για τρεις φορές από 10 λεπτά και μετά από λίγες βδομάδες προσπαθήστε να επιτύχετε τα 30 λεπτά.
? Επιβραδύνετε το ρυθμό προς το τέλος της δραστηριότητας σας. Μη σταματάτε απότομα.
? Προσπαθήστε να ασκήστε περισσότερο στη καθημερινή σας ζωή.
? Προσπαθήστε να ασκείστε ποικιλοτρόπως ώστε να εξασκείτε διαφορετικά μυϊκά συστήματα.
? Να ασκείστε τακτικά. Κανονίστε να ασκείστε παρέα με κάποιον φίλο. Έχετε μεγαλύτερες πιθανότητες να ασκείστε πιο τακτικά, αν αλληλοϋποστηρίζεστε.
? Αφήστε να περάσει τουλάχιστον μια ώρα μετά από μεγάλα γεύματα προτού ασκηθείτε.
? Προσπαθήστε να ασκείστε αρκετά, ώστε να νιώθετε ζεστοί και ελαφρώς λαχανιασμένοι, αλλά χωρίς να χάνετε την αναπνοή σας.
? Δεν πρέπει να πονάτε. Αν αισθανθείτε πόνο σταματήστε.
? Συμβουλευτείτε το γιατρό σας αν είστε σε ανάρρωση, αν υποφέρετε από κάποια πάθηση ή αν έχετε προβλήματα στις αρθρώσεις που πιστεύετε ότι θα επιδεινωθούν. Επίσης αν είστε άνδρας άνω των 40 ετών ή γυναίκα άνω των 50 και σκοπεύετε να κάνετε έντονη άσκηση.
Αν θέλετε να δείτε ασκήσεις που μπορείτε να κάνετε στο γραφείο πατήστε τον παρακάτω σύνδεσμο:
http://www.mayoclinic.com/health/stretching/WL00030/RETURNTOLINK=1&RETURNTOOBJID=EB7E4CE3-2F6A-4E1B-9D8C490EB28A9C30&slide=1
Είμαι Δραστήριος/α Σωματικά;
Απαντήστε Ναι ή Όχι παρακάτω ερωτήσεις για να μάθετε:
· Περπατάτε αντί να οδηγείτε όταν πηγαίνετε σε κοντινή απόσταση;
· Βγάζετε τον σκύλο για βόλτα (αν δεν έχετε δικό σας, προτείνετε σ? ένα φίλο να πάτε τον δικό του;) ή κάνετε περίπατο το βράδυ ή το Σαββατοκύριακο;
· Προτιμάτε τις σκάλες από το ασανσέρ;
· Κάνετε πράγματα που σας κάνουν να ιδρώνετε π.χ. νοικοκυριό, χορό, πλύσιμο αυτοκινήτου, κηπουρική;
· Όταν παίρνετε το λεωφορείο, κατεβαίνετε μια στάση νωρίτερα ώστε να περπατήσετε την υπόλοιπη απόσταση μέχρι τον προορισμό σας;
· Συμμετέχετε τακτικά σε αθλητικές δραστηριότητες όπως τρέξιμο, ποδήλατο, τένις, κολύμπι;
Εάν απαντήσατε Όχι σε μερικές ερωτήσεις υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να χρειάζεται να αυξήσετε τη σωματική σας άσκηση!
Πως να ασκηθείτε
Η άσκηση μπορεί να έχει πολλές μορφές και για αυτόν τον λόγο ο καθένας μπορεί να διαλέξει τον τύπο που ταιριάζει καλύτερα στην ιδιοσυγκρασία και στον τρόπο ζωής του. Σε γενικές γραμμές πάντως η άσκηση χωρίζεται σε τρεις βασικές κατηγορίες: την αεροβική άσκηση, την άσκηση ευκαμψίας (ή ευλυγισίας) και την άσκηση ενδυνάμωσης. Κάθε μία κατηγορία από αυτές προσφέρει διαφορετικά οφέλη στον οργανισμό και δεν είναι τυχαίο το ότι οι κορυφαίοι αθλητές φροντίζουν να συνδυάζουν όλους τους τύπους των ασκήσεων.
Οι αερόβιες ασκήσεις όπως το τρέξιμο, η κολύμβηση, το ποδήλατο, το τέννις κ.α, αυξάνουν τις αντοχές των μυών, γυμνάζουν την καρδιά και τους πνεύμονες επιτρέποντάς τους να μεταφέρουν περισσότερο αίμα και οξυγόνο στους μύες. Κάθε φορά που ο καρδιακός ρυθμός αυξάνεται αρκετά πέραν του σημείου της ανάπαυσης, ο οργανισμός επωφελείται.
Οι ασκήσεις ευλυγισίας όπως γιόγκα, πιλάτες, χορός, χρησιμοποιούν μια σειρά διατάσεων οι οποίες γίνονται στην αρχή και στο τέλος όλων των ειδών των ασκήσεων. Αυτό γίνεται διότι οι διατάσεις βοηθούν στην πρόληψη των τραυματισμών, όπως και στην προετοιμασία των μυών για την επικείμενη έντονη γυμναστική και την αποφυγή της καταπόνησής τους.
Τέλος οι ασκήσεις ενδυνάμωσης ή αντίστασης, όπως τα βάρη, δυναμώνουν τα οστά διατηρώντας την οστική πυκνότητα, η οποία μετά την ενηλικίωση τείνει να μειούται σταδιακά. Ταυτόχρονα δραστηριοποιεί μια σειρά μυϊκών ομάδων του σώματος. Όπως τα οστά, έτσι και οι μύες με την πάροδο των χρόνων συρρικνώνονται.
Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι τα οφέλη για την υγεία από τη φυσική άσκηση μειώνονται αν η άσκηση διακοπεί για περισσότερο από δύο εβδομάδες, και εξαφανίζονται αν δεν υπάρξει συνέχεια στην άσκηση για διάστημα 2-8 μηνών.
Χρήσιμες συμβουλές
?Προσπαθήστε να κάνετε τουλάχιστον 30 λεπτά σωματικής άσκησης (μέτριας έντασης) τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας (περίπου 5).
? Ξεκινήστε ήπια, ίσως μια ή δυο φορές την εβδομάδα και αυξήστε σταδιακά.
?Μην ανησυχείτε αν τα 30 λεπτά τη φορά, σας φαίνονται ακατόρθωτα. Στοχεύστε για τρεις φορές από 10 λεπτά και μετά από λίγες βδομάδες προσπαθήστε να επιτύχετε τα 30 λεπτά.
? Επιβραδύνετε το ρυθμό προς το τέλος της δραστηριότητάς σας. Μη σταματάτε απότομα.
? Προσπαθήστε να ασκήστε ασκείστε περισσότερο στην καθημερινή ζωή. Προτιμήστε να χρησιμοποιείτε τις σκάλες από τον ανελκυστήρα. Αν οδηγείτε σταθμεύστε το αυτοκίνητο κάπου μακριά. Με αυτόν τον τρόπο θα απολαύσετε έναν περίπατο πηγαίνοντας ή ερχόμενος στον προορισμό σας. Αν ο τόπος εργασίας σας είναι σε κοντινή απόσταση από την οικία σας περπατήστε έως εκεί και ?γιατί όχι- δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε ποδήλατο.
? Προσπαθήστε να ασκείστε ποικιλοτρόπως, ώστε να εξασκείτε διαφορετικά μυϊκά συστήματα.
?Να ασκείστε τακτικά. Κανονίστε να ασκείστε παρέα με κάποιον φίλο. Έχετε μεγαλύτερες πιθανότητες να ασκείστε πιο τακτικά αν αλληλοϋποστηρίζεστε.
? Αφήστε να περάσει τουλάχιστον μια ώρα μετά από μεγάλα γεύματα προτού ασκηθείτε.
?Προσπαθήστε να ασκείστε αρκετά, ώστε να νιώθετε ζεστοί και ελαφρώς λαχανιασμένοι, αλλά χωρίς να χάσετε την αναπνοή σας.
? Δεν πρέπει να πονάτε. Αν αισθανθείτε πόνο σταματήστε.
? Συμβουλευτείτε το γιατρό σας αν είστε σε ανάρρωση, αν υποφέρετε από κάποια πάθηση ή αν έχετε προβλήματα στις αρθρώσεις που πιστεύετε ότι θα επιδεινωθούν. Επίσης, αν είστε άνδρας άνω των 40 ετών ή γυναικά άνω των 50 και σκοπεύετε να κάνετε έντονη άσκηση.
Πηγή: Harvard Medical School