Περιβαλλοντικό πρόγραμμα: “Βιοκλιματική τάξη- Δημιουργώντας ένα πράσινο αποτύπωμα στο σχολείο

Κατά το τρέχον σχολικό έτος, 2023-2024, μαθητές του Β1 και Β2 του 2ου Γυμνασίου Κατερίνης συμμετείχαν στο περιβαλλοντικό πρόγραμμα e -twinning "Βιοκλιματική Τάξη. Δημιουργώντας ένα πράσινο αποτύπωμα μέσα στο σχολείο", με στόχο την καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης.
Στο πρόγραμμα αυτό οι συντονιστές μας ήταν τα Ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια Θεοδωρόπουλου και τα συμμετέχοντα σχολεία ήταν με αλφαβητική σειρά τα εξής:

 1ο Γυμνάσιο Ηρακλείου
1ο Γυμνάσιο Λέρου
1ο Γυμνάσιο Ραφήνας
2ο Γυμνάσιο Κατερίνης
2ο Γυμνάσιο Χαριλάου
3ο Γυμνάσιο Πύργου
7ο Γυμνάσιο Νέας Ιωνίας
14ο Γυμνάσιο Περιστερίου
Γυμνάσιο Αγίας Θέκλης Ιονίων Νήσων
Γυμνάσιο Αναρράχης Εμπορίου Πτολεμαΐδα
Γυμνάσιο Καρυάς Ολύμπου
Γυμνάσιο Κεραμωτής
Γυμνάσιο Νεάπολης Λασιθίου
Ημερήσιο Γενικό Λύκειο Σκάλας Λακωνίας
Πειραματικό Σχολείο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Στα πλαίσια του ανωτέρου προγράμματος οι μαθητές μας συμμετείχαν σε διαδικτυακή έρευνα, η οποία είχε ως στόχο να διερευνήσει τις γνώσεις, τις απόψεις και την ευαισθησία τους για οικολογικά ζητήματα.

Παρακάτω παραθέτουμε τα αποτελέσματα, καθώς και την ανάλυση του ερωτηματολογίου, στο οποίο απάντησαν οι μαθητές.

Η συντονίστρια του προγράμματος για το 2ο Γυμνάσιο Κατερίνης
Δήμητρα Τόλη, ΠΕ02

Οι συμμετέχοντες καθηγητές
Ευτυχία Καπετανάκου, ΠΕ79
Αδάμος Δάιος, ΠΕ82

Για να δείτε το Ερωτηματολόγιο πατήστε εδώ.

Παρακάτω ακολουθεί η ανάλυση αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου.

ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ

ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ

Στα πλαίσια του προγράμματος “Βιοκλιματική τάξη- Δημιουργώντας ένα πράσινο αποτύπωμα στο σχολείο” στο οποίο συμμετέχουν 18 σχολικές μονάδες Γυμνασίου από όλη την Ελλάδα δημιουργήθηκε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο είχε ως στόχο να διερευνήσει την άποψη των μαθητών σχετικά με θέματα που σχετίζονται με το οικολογικό σχολείο. Επιπλέον μέσα από τα ερωτήματα γίνεται αντιληπτό πόσο εξοικειωμένοι είναι οι μαθητές με την έννοια της βιοκλιματικής τάξης και της αειφορίας και πόσο το σχολείο προωθεί και ενισχύει την ευαισθησία των μαθητών πάνω σε περιβαλλοντικά θέματα.

Το ερωτηματολόγιο διανεμήθηκε σε 1014 μαθητές όλων των σχολείων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Εξαιτίας του μεγάλου αριθμού απαντήσεων που συλλέχθηκαν, εξάγεται μια πολύ ρεαλιστική και αντιπροσωπευτική εικόνα της άποψης των μαθητών αλλά και της πραγματικότητας που συναντάμε σε μια σχολική μονάδα.  

Είναι γεγονός ότι ο σχολικός χώρος παίζει μεγάλη σημασία στην ψυχολογία των μαθητών καθώς και στην διάθεση τους για μάθηση. Η πλειοψηφία των μαθητών εξέφρασαν την άποψη ότι ο σχολικός του χώρος είναι δημιουργημένος με αγάπη για το περιβάλλον, δείχνοντας ωστόσο και οι ίδιοι μεγάλο ενδιαφέρον για την καθαριότητα και την αισθητική ανάδειξη της σχολικής τους αυλής. Οι περισσότεροι από αυτούς ταυτόχρονα οραματίζονται αλλαγές στo σχολικό τους περιβάλλον, καθώς πιστεύουν ότι η διάθεση τους επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τον χώρο αυτό.

Ο τρόπος μετακίνησης τους προς το σχολείο, συνδέεται άμεσα με τη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος. Από τα αποτελέσματα της έρευνας παρατηρούμε ότι το 53,5 % έχει την δυνατότητα μετακίνησης προς το σχολείο με εντελώς οικολογικό τρόπο (πόδια ή ποδήλατο), το 24,8 % χρησιμοποιεί μέσα μαζικής μεταφοράς(λεωφορείο) και ένα 21,8% μετακινείται  μέσω αυτοκινήτου κυρίως λόγω απόστασης.

Στόχος της βιοκλιματικής τάξης είναι η μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος. Με βάσει τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου ένα μικρό ποσοστό μαθητών αναφέρει ότι υπάρχει πάντα προσοχή στη διαχείριση της ενέργειας μέσα στην τάξη (όσο αφορά τα φώτα και τη θέρμανση). Όσο αφορά το φωτισμό το 64 % δήλωσε ότι τις περισσότερες φορές αν και υπάρχει αρκετός φωτισμός μέσα στην τάξη, είναι ταυτόχρονα ανοικτά και τα φώτα της τάξης. Επίσης σύμφωνα με τις απαντήσεις των μαθητών, ακόμα και όταν οι μαθητές απουσιάζουν από την τάξη ο φωτισμός εξακολουθεί να είναι ανοικτός. Όσο αφορά τη θέρμανση το 80 % των μαθητών απάντησαν ότι ακόμα και αν υπάρχει θέρμανση μέσα στην τάξη οι πόρτες και τα παράθυρα πολλές φορές είναι ανοικτά.

Τα απορρίμματα και τα υλικά ανακύκλωσης αν δεν γίνονται αντικείμενο σωστής διαχείρισης, επιβαρύνουν την οικολογική ταυτότητα του σχολικού περιβάλλοντος. Αν και το 60% των μαθητών αναφέρει ότι υπάρχουν αρκετοί κάδοι σκουπιδιών στο σχολείο, το ποσοστό κρίνεται ιδιαίτερα χαμηλό.  Ακόμα χειρότερη είναι η εικόνα που υπάρχει στα σχολεία σχετικά με την παρουσία κάδων ανακύκλωσης.  Το 50 % αναφέρει ότι δεν υπάρχουν στη σχολική τους μονάδα κάδοι για ανακύκλωση χαρτιού, γυαλιού, πλαστικού και αλουμινίου. Αυτή η φτωχή εικόνα έχει ως αποτέλεσμα να επηρεάσει το ποσοστό των μαθητών που ανακυκλώνουν, καθώς υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό της τάξης του 55 % που δεν ανακυκλώνει με συστηματικό τρόπο μέσα στην καθημερινότητα του.

Ιδιαίτερα μεγάλο είναι το ποσοστό των μαθητών (80%) που δεν γνωρίζουν πως τα τροφικά απόβλητα συνδέονται με το  οικολογικό αποτύπωμα στο σχολείο καθώς ένα μικρό σχετικά ποσοστό (55%) γνωρίζει την έννοια της κομποστοποίησης.

Η υλοποίηση περιβαλλοντικών προγραμμάτων σε μια σχολική μονάδα, είναι μεγάλης αξίας για να αφυπνιστεί η περιβαλλοντική ευαισθησία στους μαθητές. Ωστόσο τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Μόνο το 50 % των σχολικών μονάδων ασχολούνται με προγράμματα τέτοιους είδους, ενώ μόνο το 32 % των μαθητών απάντησαν θετικά όσο αφορά την επίσκεψη ειδικών στις σχολικές μονάδες.

Η επιλογή του θέματος ενός σχολικού προγράμματος πρέπει να βασίζεται εκτός από την πρωτοτυπία του, στην εκμάθηση εννοιών και αντικειμένων με τα οποία οι μαθητές δεν είναι απόλυτα εξοικειωμένοι. Η ευστοχία στην επιλογή του συγκεκριμένου προγράμματος αποτυπώνεται με τις απαντήσεις των μαθητών σε μια πολύ καίρια ερώτηση. «Γνωρίζετε τι είναι η βιοκλιματική τάξη;» Το 75 % των  μαθητών δεν γνώριζε τι είναι μια βιοκλιματική τάξη. Ωστόσο το 50 % πρόβλεψαν ότι η τάξη αυτή είναι μια πράσινη τάξη κάνοντας τη σύνδεση του τίτλου του προγράμματος με τα χαρακτηριστικά που θα έπρεπε να διαθέτει η τάξη αυτή.

 Εν κατακλείδι, το ερωτηματολόγιο ως ένα βασικό εργαλείο του προγράμματος αποτέλεσε την αφετηρία για την ενασχόληση κάθε σχολικής μονάδας με το πρόγραμμα της βιοκλιματικής τάξης και τη διάδοση της ιδέας στη μαθητική κοινότητα.

• Επόμενο