ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΔΙΑΙΤΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ
Γράφει η κα Τσαμπούρη Περιστέρα Συνταξιούχος Καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας-Πρώην Διαιτολόγος του Νοσοκομείου Κοζάνης
(Ca = Καρκίνος)
??Κάθε νόσος είναι η εκδήλωση μιας <διαταραχής> στο ενιαίο
σύνολο του οργανισμού μας. Ένας νους υγιής
βρίσκεται σε ένα υγιές σώμα??
Ο καρκίνος αποτελεί την πιο πολυσυζητημένη αρρώστια της εποχής μας, αφού ακόμα δεν έχει βρεθεί η ρίζα της προέλευσής του. Είναι αρρώστια γνωστή από τα πολύ παλιά χρόνια. Μάλιστα ο Ιπποκράτης πικραγγουριά συνιστούσε για τους καρκίνους του πεπτικού συστήματος, σημειώνοντας πως ο ασθενής έπρεπε να είναι σε καλή φυσική κατάσταση για να πιει το (ισχυρά καθαρτικό) ρόφημα, ενώ τα αρχαία κείμενα αναφέρουν πώς καυτηρίασε επιτυχώς έναν καρκίνο του λάρυγγα. Αντιθέτως, δεν μπόρεσε να σώσει μια γυναίκα από τα Άβδηρα με προχωρημένο καρκίνο του μαστού, τα κλινικά συμπτώματα του οποίου περιέγραψε λεπτομερώς. Συνιστούσε πάντως τη χειρουργική εκτομή του καρκίνου του μαστού, ενώ αντίθετα δεν συμβούλευε να χειρουργούνται οι εσωτερικοί καρκίνοι: τους θεωρούσε αθεράπευτους και είχε παρατηρήσει ότι ο ασθενής επεβίωνε περισσότερο αν αφηνόταν χωρίς θεραπεία. Έξι περίπου αιώνες αργότερα, ο Γαληνός προσέθεσε την τέφρα από κελύφη καβουριών και οστράκων στις συνταγές με τα φάρμακα κατά του καρκίνου (κατασκευάζοντας έμπλαστρα σε συνδυασμό και με άλλα συστατικά), ενώ το μέλι, το οποίο ήταν παρόν από την εποχή του Ιπποκράτη, παρέμεινε βασικό στοιχείο των συνταγών του μαζί με το κρασί, το λάδι και τα ζωικά λίπη. Όμως με το πέρασμα του χρόνου οι έρευνες έχουν φωτίσει κάποιες πλευρές του προβλήματος.
Κάθε άνθρωπος έχει έναν μηχανισμό <επισκευής> των κυττάρων, που παρουσιάζουν πρόβλημα. Αυτό γίνεται με έκκριση διαφόρων πρωτεϊνών και είναι διαδικασία πολύ περίπλοκη και εκτός Standard ανοσοποιητικού. Εάν ο μηχανισμός αυτός χαλάσει και η πιθανότητα να χαλάσει είναι μετά τα 50 έτη ηλικίας, τότε δυστυχώς δεν έχει βρεθεί τρόπος επισκευής και στην περίπτωση αυτή η κατάληξη είναι μοιραία. Συνήθως οι περιπτώσεις καρκίνου, που την έχουν <σκαπουλάρει> οφείλονται σε τοπική, μη επιθετική διαταραχή του μηχανισμού, που οφείλεται σε ιό (ιογενής καρκίνος). Το συμπέρασμα είναι ότι: ό, τι και να κάνεις διατροφικά εάν το σύστημα έχει χαλάσει δεν επισκευάζεται.
Ο όγκος καρκινογεννών σωματιδίων, που εισπνέει ο άνθρωπος, που ζει σε πόλη με βεβαρημένη ατμόσφαιρα, όπως οι μεγαλουπόλεις, ξεπερνά κατά πολύ τον όγκο καρκινογεννών σωματιδίων του μέσου καπνιστή, αντιλαμβάνεται κανείς τι γίνεται.
Μια βασική αιτία χαλάσματος του μηχανισμού είναι και η διατροφή σε ότι αφορά μεταλλαγμένα λαχανικά και κρέας. Στις ΗΠΑ, που η χρήση μεταλλαγμένων τροφών είναι πολύ διαδεδομένη, ένας στους δύο πολίτες πεθαίνει από καρκίνο.
Σαν προστασία έναντι της βλάβης του μηχανισμού καλό είναι να γνωρίζετε τα παρακάτω:
¨ Μην αφήνετε το άγχος να σας κυριεύει.
¨ Ξεφύγετε από την μολυσμένη ατμόσφαιρα όσο πιο συχνά μπορείτε.
¨ Μην αφήνετε τον εαυτό σας να καταβάλλεται από στενοχώρια, ότι και αν έχει τύχει.
¨ Κάνετε Sex.
¨ Χρησιμοποιείτε τα πόδια σας για περπάτημα-όχι για τρέξιμο. Περπατάτε αν μπορείτε γύρω στα 2 χιλιόμετρα την ημέρα.
¨ Όσοι έχετε κήπο ή χωράφι καλλιεργείστε λαχανικά και εάν δεν μπορείτε οι ίδιο βάλτε κάποιον να το κάνει. Και οικονομία γίνεται και καλύτερα τρώτε.
¨ Εάν αισθάνεστε κουρασμένοι μην χρησιμοποιείτε φαρμακευτικά σκευάσματα αύξησης απόδοσης. Πάρετε άδεια ή κοιμηθείτε. Η μακρόχρονη αίσθηση κούρασης χαλάει το μηχανισμό.
¨ Μην αποφεύγετε το ίδρωμα το καλοκαίρι. Ο ιδρώτας διώχνει τοξίνες. Η ζωή με τον κλιματισμό εμποδίζει το φυσικό καθάρισμα του οργανισμού. Να χρησιμοποιείτε με μέτρο τον κλιματισμό.
¨ Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε άλλα σκευάσματα, που προσδίδουν νεανική εμφάνιση, προκαλούν βλάβη στο πάγκρεας και με μακροχρόνια χρήση βλάβη του μηχανισμού.
¨ Οι εύσωμοι και οι υπέρβαροι να μην χρησιμοποιούν σκευάσματα αδυνατίσματος. Προκαλούν επίσης βλάβη του μηχανισμού, λόγω μεταβολής του μεταβολισμού.
¨ Αποφύγετε όσο μπορείτε την παραμονή σε χώρους με πέραν του ενός ασυρμάτου εκπομπού, από την περιοχή 2.5 GHzκαι άνω. Και
¨ Γενικά <ακούτε> το σώμα σας. Οποιαδήποτε επιμένουσα μεταβολή σε αυτό, που κάνετε και αισθάνεστε καθημερινά, είναι ύποπτη.
Οι ειδικοί ενημερώνουν σχετικά με τον καρκίνο: Ο καρκίνος είναι μια ασθένεια του μυαλού, του σώματος και της ψυχής. Ένα ενεργό και θετικό πνεύμα θα βοηθήσει τον μαχητή του καρκίνου να επιβιώσει. Ο θυμός, η πικρία και τα δυσάρεστα συναισθήματα θέτουν το σώμα σε ένα αγχώδες και όξινο περιβάλλον. Μάθετε το πνεύμα σας να αγαπά και να συγχωράει. Μάθετε να χαλαρώνετε και να απολαμβάνετε τη ζωή. Σημαντική αποκάλυψη ήταν το γεγονός ότι, στην εμφάνισή του παίζουν σημαντικό ρόλο παράγοντες της καθημερινής μας ζωής. Καλό είναι να γνωρίζετε ότι:
- Κάθε άνθρωπος έχει καρκινικά κύτταρα στο σώμα του: Τα κύτταρα αυτά δεν φαίνονται στις συνήθεις εξετάσεις, εφόσον δεν έχουν πολλαπλασιαστεί σε ορισμένα δισεκατομμύρια. Όταν ο γιατρός διαβεβαιώνει τους καρκινοπαθείς ότι δεν υπάρχουν πλέον καρκινικά κύτταρα στο σωμα τους, μετά από θεραπεία, αυτό σημαίνει απλά ότι είναι αδύνατη η ανίχνευση των καρκινικών κυττάρων στις εξετάσεις τους, επειδή ο αριθμός τους δεν ανέρχεται καν στο ανιχνεύσιμο ποσό.
- Καρκινικά κύτταρα εμφανίζονται από 6 μέχρι και περισσότερες από 10 φορές στη ζωή ενός ανθρώπου.
- Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου είναι ισχυρό, τα καρκινικά κύτταρα καταστρέφονται και έτσι αποτρέπεται ο πολλαπλασιασμός τους και κατά συνέπεια ο σχηματισμός όγκων.
- Όταν κάποιος έχει καρκίνο αυτό υποδεικνύει ότι παρουσιάζει πολλαπλές διατροφικές ελλείψεις. Κάτι τέτοιο μπορεί να οφείλεται σε γενετικούς, περιβαλλοντικούς και διατροφικούς παράγοντες, καθώς και στον τρόπο ζωής του ατόμου. Για να ξεπεραστούν οι πολλαπλές διατροφικές ελλείψεις, πρέπει να αλλάξει η διατροφή και να συμπεριληφθούν συμπληρώματα, τα οποία θα ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
- Η χημειοθεραπεία έχει να κάνει με τη δηλητηρίαση των ραγδαία αναπτυσσόμενων καρκινικών κυττάρων, αλλά και με την καταστροφή των ραγδαία αναπτυσσόμενων υγιών κυττάρων στο μυελό των οστών, την γαστρεντερική οδό, κλπ. και μπορεί να προκαλέσει οργανικές βλάβες στο ήπαρ, τους νεφρούς, την καρδιά, του πνεύμονες, κλπ.
- Η ακτινοβολία καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα και παράλληλα καυτηριάζει, σημαδεύει και καταστρέφει υγιή κύτταρα, ιστούς και όργανα.
- Η αρχική θεραπεία με ακτινοβολία και χημειοθεραπεία συχνά μειώνει το μέγεθος του όγκου. Ωστόσο, η παρατεταμένη χρήση χημειοθεραπείας και ακτινοβολίας δεν έχει σαν αποτέλεσμα την περαιτέρω καταστροφή ενός όγκου.
- Όταν το σώμα φέρει υπερβολικό τοξικό φορτίο από χημειοθεραπείες και ακτινοβολίες, το ανοσοποιητικό σύστημα έχει είτε κατασταλεί, είτε καταστραφεί, έτσι το άτομο μπορεί να υποκύψει σε διάφορα είδη μολύνσεων και επιπλοκών.
- Η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία μπορούν να προκαλέσουν τη μετάλλαξη των καρκινικών κυττάρων, ούτως ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικά, με αποτέλεσμα να καταστρέφονται πιο δύσκολα. Οι χειρουργικές επεμβάσεις μπορεί να έχουν σαν αποτέλεσμα την εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων και σε άλλες περιοχές.
- Ένας αποτελεσματικός τρόπος καταπολέμησης του καρκίνου είναι η εξασθένηση των καρκινικών κυττάρων, με το να μην τους παρέχεται η τροφή, που χρειάζονται για να πολλαπλασιαστούν. Τα καρκινικά κύτταρα τρέφονται με:
? Η ζάχαρη: Η ζάχαρη τρέφει τον καρκίνο. Αφαιρώντας τη ζάχαρη από τη διατροφή μας απομακρύνουμε μια σημαντική πηγή ενέργειας από τα καρκινικά κύτταρα. Τα υποκατάστατα της ζάχαρης, όπως τα Canderel, NutraSweet, Equal, Spoonful, παράγονται από ασπαρτάμη, που είναι βλαβερή. Ένα καλύτερο φυσικό υποκατάστατο θα ήταν το μέλι Manuka ή οι μελάσες, αλλά μόνο σε πολύ μικρές ποσότητες. Το επιτραπέζιο αλάτι περιέχει χημικές προσθήκες για να αποκτήσει το λευκό του χρώμα. Καλύτερη εναλλακτική είναι μπαχαρικά τύπου Bragg?saminos ή το θαλασσινό αλάτι.
? Το γάλα κάνει το σώμα μας να παράγει βλέννα, ιδίως στη γαστρεντερική οδό. Ο καρκίνος τρέφεται από τη βλέννα. Διακόπτοντας το γάλα και υποκαθιστώντας το με γάλα σόγιας, χωρίς προσθήκη γλυκαντικών, τα καρκινικά κύτταρα εξασθενούν.
? Τα καρκινικά κύτταρα ευδοκιμούν σε όξινο περιβάλλον. Μια διατροφή βασισμένη στο κρέας είναι όξινη. Είναι προτιμότερο να τρώμε ψάρι και λίγο κοτόπουλο, από ότι μοσχαρίσιο ή χοιρινό κρέας. Το κρέας περιέχει επίσης αντιβιοτικά, αυξητικές ορμόνες και παράσιτα, που είναι όλα επιβλαβή, ειδικά για καρκινοπαθείς.
? Μια διατροφή, που αποτελείται από 80% φρέσκους χυμούς και λαχανικά, σιτηρά ολικής άλεσης, σπόρους, ξηρούς καρπούς και λίγα φρούτα σας βοηθά να δημιουργήσετε ένα αλκαλικό περιβάλλον στο σώμα σας. Το 20% μπορεί να αποτελείται από μαγειρεμένα γεύματα, στα οποία να περιλαμβάνονται τα φασόλια. Οι χυμοί από φρέσκα λαχανικά παρέχουν ζωντανά ένζυμα, που απορροφούνται εύκολα και φτάνουν στα κύτταρα μέσα σε 15 λεπτά τρέφοντας και ενισχύοντας την ανάπτυξη υγιών κυττάρων. Για την πρόσληψη ζωντανών ενζύμων και τη δημιουργία υγιών κυττάρων δοκιμάστε να πιείτε φρέσκο χυμό λαχανικών (από τα περισσότερα λαχανικά, συμπεριλαμβανομένων των βλαστών από τα φασόλια) και να φάτε ωμά λαχανικά 2 ή 3 φορές την ημέρα. Τα ένζυμα καταστρέφονται σε θερμοκρασίες άνω των 40ο Κελσίου.
? Αποφεύγετε καφέ, τσάι και σοκολάτα, τα οποία περιέχουν μεγάλη ποσότητα καφεΐνης. Το πράσινο τσάι είναι η καλύτερη εναλλακτική και έχει ιδιότητες κατά του καρκίνου. Νερό, καλύτερα καθαρισμένο ή φιλτραρισμένο, για την αποφυγή γνωστών τοξινών και βαρέων μετάλλων, που περιέχονται στο νερό της βρύσης. Το αποσταγμένο νερό είναι όξινο και καλύτερα να αποφεύγεται.
- Η πρωτεΐνη του κρέατος είναι δύσπεπτη και απαιτεί πολλά πεπτικά ένζυμα. Το άπεπτο κρέας, που παραμένει στα έντερα αποσυντίθεται και έχει σαν αποτέλεσμα μεγαλύτερη συσσώρευση τοξικών ουσιών.
- Τα τοιχώματα των καρκινικών κυττάρων αποτελούνται από μια σκληρή πρωτεϊνική στιβάδα. Αποφεύγοντας ή μειώνοντας την κατανάλωση κρέατος απελευθερώνονται περισσότερα ένζυμα, που επιτίθενται στα πρωτεϊνικά τοιχώματα των καρκινικών κυττάρων, με αποτέλεσμα τα κύτταρα φορείς να μπορούν να τα καταστρέψουν.
- Ορισμένα υποκατάστατα ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα (IP6, Florssence, Essiac, αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία, ουσιαστικά λιπαρά οξέα, κλπ.). Άλλα υποκατάστατα, όπως η Βιταμίνη Ε, είναι γνωστό ότι προκαλούν απόπτωση ή προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο, τη φυσιολογική μέθοδο του σώματος να απορρίπτει τα κατεστραμμένα, ανεπιθύμητα ή αχρείαστα κύτταρα.
- Πολύτιμα μέταλλα στην υπηρεσία της θεραπείας του καρκίνου: Τα πολύτιμα μέταλλα χρησιμοποιούνται πλέον και στην θεραπεία των διαφόρων μορφών καρκίνου και συγκεκριμένα σε συνδυασμένες θεραπείες των στερεών καρκινικών όγκων, όπως για παράδειγμα η πλατίνα χρησιμοποιείται ευρέως εδώ και περίπου τέσσερις δεκαετίες, με τη μορφή του χημείο-θεραπευτικού φαρμάκου cis-Platin. Επειδή, όμως, η πλατίνα, η οποία είναι ένα ισχυρό αντικαρκινικό φάρμακο, αποδείχθηκε τοξική και έχει σοβαρές παρενέργειες, σήμερα, οι επιστήμονες στρέφονται στη χρήση ενός λιγότερου τοξικού χημείο-θεραπευτικού φαρμάκου, με συστατικό την πλατίνα, το carboplatin. Ο χαλκός έχει ήδη εφαρμοστεί σε αντικαρκινικές θεραπείες σε πειραματόζωα Όπως ανέφερε καθηγητής Πανεπιστημίου, οι έρευνες προσανατολίζονται πλέον στη δημιουργία νέων αντικαρκινικών φαρμάκων, που στηρίζονται στην παρουσία ενώσεων των μετάλλων ρουθήνιο, γάλλιο, χρυσός, λευκόχρυσος και λανθάνιο, τα οποία έχουν δείξει πολύ καλή <in vitro> συμπεριφορά στην αντιμετώπιση των καρκινικών όγκων. Οι έρευνες αυτές, που βρίσκονται σε στάδιο κλινικών δοκιμών, έχουν δείξει αντικαρκινική δράση σε πειραματόζωα, αλλά θα χρειαστεί τουλάχιστον μία δεκαετία για να δημιουργηθούν τα νέα φάρμακα, που θα χρησιμοποιηθούν σε ανθρώπους. Άλλος καθηγητής Πανεπιστημίου της Ολλανδίας, εξηγεί ότι, ορισμένα μέταλλα, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση παθήσεων, μπορούν πλέον να χρησιμοποιηθούν και για θεραπευτικούς λόγους. Για παράδειγμα, το γάλλιο, το οποίο χρησίμευε σαν διαγνωστικό, αποδεικνύεται ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν θεραπευτικό, ενώ το ρουθήνιο, στο τρίτο στάδιο των κλινικών δοκιμών, αποδείχτηκε τοξικό και τώρα οι επιστήμονες προσπαθούν να μειώσουν την τοξικότητά του ώστε να χρησιμοποιηθεί σαν θεραπευτικό. Απώτερος στόχος των μελετών είναι η δημιουργία ενός σχήματος που θα περιλαμβάνει διάγνωση και θεραπεία ταυτόχρονα. Οι επιστήμονες θα έχουν σύμμαχό τους σ' αυτές τις προσπάθειες τη νανοτεχνολογία, η οποία, με τη διάγνωση της νόσου, θα βοηθά και στη στοχευμένη θεραπεία. Η χρήση των ενώσεων μετάλλων δεν περιορίζεται μόνο στη θεραπεία του καρκίνου, αλλά βρίσκει εφαρμογή και στην καταπολέμηση της νόσου Αλτσχάιμερ, ενώ τα μεταλλικά ιχνοστοιχεία παίζουν ρόλο στις μολυσματικές αρρώστιες. Μέταλλα, όπως ο σίδηρος, ο χαλκός, το αργίλιο, ο ψευδάργυρος, που βρίσκονται στον ανθρώπινο οργανισμό, κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορεί να γίνουν τοξικά, καθώς παράγουν πολύ δραστικές μορφές οξυγόνου (ελεύθερες ρίζες), οι οποίες ευθύνονται για το οξειδωτικό στρες, που καταστρέφει τα νευρωνικά κύτταρα του εγκεφάλου και προκαλεί τη νόσο Αλτσχάιμερ. Οι έρευνες, που γίνονται, προσανατολίζονται στην κατανόηση του ρόλου αυτών των μετάλλων και τη δημιουργία μορίων, τα οποία θα τα δεσμεύουν ώστε να μπορέσουν να απομακρυνθούν από τον οργανισμό ή να εξουδετερωθούν.
- Η βιταμίνη D ίσως προστατεύει από τον καρκίνο: Η ηλιοθεραπεία, με μέτρο, αυξάνει την παραγωγή βιταμίνης D. Η βιταμίνη D, που παράγεται φυσιολογικά στο δέρμα έπειτα από έκθεση στον ήλιο, μπορεί σε υψηλές δόσεις να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου διαφόρων μορφών έως και 50%, σύμφωνα με ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας από Αμερικανούς ερευνητές. Οι ειδικοί τονίζουν πάντως, ότι η πρόσληψη μεγάλων δόσεων της βιταμίνης πρέπει να γίνεται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη γιατρού, καθώς σε υψηλές συγκεντρώσεις μπορεί προκαλέσει προβλήματα στους νεφρούς και το συκώτι.Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από 63 παλαιότερες μελέτες και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η βιταμίνη D μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, του παχέος εντέρου, του τραχήλου της μήτρας και του προστάτη. Οι επιστήμονες υποψιάζονταν ότι η βιταμίνη σχετίζεται με τη συχνότητα καρκίνου, δεδομένου ότι στα άτομα αφρικανικής καταγωγής τα ποσοστά επιβίωσης από διάφορους καρκίνους είναι χαμηλότερα από ότι στους λευκούς. Αυτό ίσως συμβαίνει επειδή τα σκούρα δέρματα παράγουν λιγότερη βιταμίνη D έπειτα από έκθεση στον ήλιο.Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η πρόσληψη 1.000 διεθνών μονάδων (IU) της βιταμίνης, δηλαδή 25 μικρογραμμάρια, μειώνει κατά 50% τον κίνδυνο καρκίνου στο παχύ έντερο και κατά 30% τον κίνδυνο κακοήθων όγκων στο μαστό και στον τράχηλο της μήτρας.Η βιταμίνη, εκτός του ότι παράγεται στο δέρμα, υπάρχει επίσης σε ορισμένα τρόφιμα, όπως στα λιπαρά ψάρια, τις μαργαρίνες και το κρέας. Ο συνδυασμός των τροφών αυτών με περιορισμένη έκθεση στον ήλιο αρκεί για την πρόσληψη επαρκούς ποσότητας της βιταμίνης.Συμπληρώματα βιταμίνης D συνταγογραφούνται συχνά σε μετά-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, καθώς αυξάνουν την απορρόφηση ασβεστίου και προστατεύουν έτσι τα οστά.Ωστόσο, δόσεις άνω των 2.000 IU ημερησίως μπορεί να αυξήσει επικίνδυνα τη συγκέντρωση του ασβεστίου στο αίμα, επιβαρύνοντας τους νεφρούς και το συκώτι.
Οι εκατοντάδες μελέτες, που έχουν δημοσιευτεί τα τελευταία χρόνια καταλήγουν στο συμπέρασμα πως μπορούμε να αποφύγουμε τον καρκίνο, μπορούμε να προλάβουμε το 60% όλων των τύπων καρκίνου, αν κάνουμε μερικές αλλαγές στον τρόπο ζωής μας. Η επιλεγμένη διατροφή, όσο και η διακοπή του καπνίσματος είναι σημαντικά προληπτικά μέτρα.
Δυστυχώς και σήμερα ακόμη η πολύπλευρη σημασία της σωστής διατροφής στην πρόληψη του καρκίνου δεν αποτελεί συνείδηση του μέσου πολίτη της χώρας μας. Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν και το λένε πως αν είναι κάτι να σου συμβεί θα σου συμβεί και πως κάθε επιμέρους προσπάθεια, καθαρά προληπτική, είναι μάταια. Και ιδιαίτερα σήμερα, που διάφορα κέντρα Έρευνας (Παγκόσμιο Ταμείο Έρευνας για τον καρκίνο, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Έρευνας για τον καρκίνο) ανακοινώνουν πως ποσοστό 60% όλων των καρκίνων που εκδηλώνονται, σχετίζονται άμεσα με τη διατροφή, τη μειωμένη σωματική δραστηριότητα, την παχυσαρκία και με άλλους παράγοντες που βρίσκονται σε απόλυτη συνάρτηση με τον τρόπο ζωής και συνεπώς θα μπορούσαν να αλλάξουν.
Στις τροφές μας εμφανίζονται ενώσεις που θεωρούνται ύποπτες για καρκινογόνο δράση ή δρουν συνεργατικά με διάφορα καρκινογόνα. Καταστρέφουν το DNA, το γενετικό υλικό που περιλαμβάνουν τα κύτταρά μας, δηλαδή το υλικό που ελέγχει τη διαίρεση των κυττάρων. Όταν το DNA καταστραφεί η διαίρεση των κυττάρων γίνεται ανεξέλεγκτα και αυτό είναι που προκαλεί τους καοήθεις όγκους.
Παρατηρήσεις έδειξαν πως ο καρκίνος συνδέεται συχνά με την ποσότητα και λιγότερο με την ποιότητα της τροφής που καταναλώνουμε. Υπάρχουν και ορισμένα στοιχεία των τροφών που οδηγούν στην ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων, όπως δίαιτες πλούσιες σε λιπαρά συνδέονται με υψηλούς δείκτες εμφάνισης κάποιων μορφών καρκίνου. Επίσης επικίνδυνα έχουν κριθεί και ορισμένα πρόσθετα τροφίμων, όπως οι χρωστικές, αν και δεν βρέθηκε συσχέτιση ακόμα. Περιέχονται όμως και ουσίες που εμποδίζουν την καρκινογένεση και την εξέλιξη των νεοπλασιών, δρώντας κατά κάποιο τρόπο σαν προφυλακτικά μέσα. Έτσι δίαιτες πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως φρούτα και λαχανικά, συνδέονται με χαμηλούς δείκτες εμφάνισης κάποιων μορφών καρκίνου. Επομένως μπορούμε με μερικές τροποποιήσεις στο διαιτολόγιό μας να αποφύγουμε εκείνες τις τροφές που πιστεύεται ότι περιέχουν, είτε από τη φύση είτε από τις διάφορες κατεργασίες που υφίστανται, πιθανές καρκινογόνες ουσίες.
Χαλβάς και ταχίνι: Οι πρωταγωνιστές της νηστείας
Γράφει: Παπαλαζάρου Αναστάσιος, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc
Ένα από τα τρόφιμα που λαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διατροφή μας την περίοδο της νηστείας είναι το ταχίνι (και ο χαλβάς). Παράγεται με ειδική επεξεργασία από τους σπόρους σουσαμιού και η διατροφική του αξία είναι βαρυσήμαντη.
Διαχρονική αξία!
Η αξία του σουσαμιού απεικονίζεται και στη μυθολογία των Ασσυρίων, όπου σύμφωνα με αυτή οι θεοί ήπιαν κρασί από σουσάμι και έφτιαξαν τον κόσμο, ενώ διάφοροι μεταγενέστεροι μύθοι το συσχετίζουν με αθανασία.
Στην Ελλάδα, μολονότι δεν είναι τόσο διαδεδομένο όσο σε άλλα κράτη, όπως στη Μ. Ανατολή και στην Ινδία όπου αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του διαιτολογίου τους, τα τελευταία χρόνια κερδίζει τη θέση του στο καθημερινό μας τραπέζι. Παρεξηγημένα το καταναλώνουμε μόνο στη νηστεία, ενώ σύμφωνα με τη διατροφική του αξία θα έπρεπε να καταναλώνεται πολύ συχνότερα και σε όλη την περίοδο του χρόνου.
Προτιμήστε το για?.
Την πρωτεΐνη του?
Το ταχίνι έχει 'πολλές πλην τίμιες' θερμίδες. Τα 100 γρ. αποδίδουν 500 θερμίδες, παράλληλα, όμως, μας δίνουν πολύτιμα θρεπτικά συστατικά. Αποτελεί σημαντική πρωτεϊνική πηγή (ιδιαίτερα σε περιόδους νηστείας) που ωστόσο από μόνη της δεν έχει υψηλή βιολογική αξία (όπως και οι περισσότερες φυτικής προέλευσης πρωτεΐνες). Συνδυαζόμενο με ψωμί ή με όσπρια, όπως συμβαίνει στην παρασκευή του χούμους (ταχίνι + ρεβίθια), η βιολογική του αξία αναβαθμίζεται, συμβάλλοντας σημαντικά στην κάλυψη των πρωτεϊνικών μας αναγκών.
? γερά οστά
Παράλληλα, το ταχίνι αποτελεί ένα ιδανικό σύμμαχο για την καλή υγεία των οστών. Μας δίνει όχι μόνο ασβέστιο, αλλά και ένα ακόμα ιχνοστοιχείο, το μαγνήσιο, που μαζί συμμετέχουν στην ισχυρή δομή των οστών. Ειδικότερα στην περίοδο της νηστείας, που απέχουμε από τις βασικές πηγές ασβεστίου, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το ταχίνι μαζί με τους ξηρούς καρπούς αποτελούν τις ιδανικές εναλλακτικές λύσεις.
?.συγκέντρωση και ζωτικότητα
Το ταχίνι μας δίνει και βιταμίνες του συμπλέγματος Β και κυρίως θειαμίνη, Β6 και φυλλικό οξύ συμβάλλοντας στην καλή λειτουργία του νευρικού μας συστήματος. Οι βιταμίνες αυτές αποτελούν απαραίτητα εξαρτήματα΄΄ ενζυμικών συστημάτων που συμμετέχουν στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων και των λιπών.
Σύμμαχος στην αναιμία
Παράλληλα, το ταχίνι μας δίνει και ένα άλλο πολύτιμο για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας συστατικό, το σίδηρο. Μάλιστα, στην περίοδο της νηστείας που εκλείπουν τα κρέατα, η επαρκής πρόσληψη σιδήρου θεωρείται κεφαλαιώδους σημασίας. Ο σίδηρος συμβάλλει στη μεταφορά του οξυγόνου στους ιστούς και έτσι λειτουργούν σωστά όλα τα περιφερειακά μας όργανα.
Έλλειψη σιδήρου σημαίνει ότι οι μύες δεν θα έχουν καύσιμο για να παράγουν έργο και συνεπώς επέρχεται γρήγορα η κούραση. Ομοίως ο εγκέφαλος δεν θα οξυγονώνεται σωστά και μπορεί να συμβούν ανεπιθύμητες καταστάσεις όπως αδυναμία, ζαλάδες ή και λιποθυμίες. Το ταχίνι μαζί με τα όσπρια σε συνδυασμό με τη βιταμίνη C μπορούν με σωστή προσαρμογή να καλύψουν το κενό σιδήρου από τη βασική πηγή πρόσληψής του, που είναι το κρέας.
Και?'καλή' καρδιά
Όμως το ταχίνι συμβάλλει και στην καλή υγεία της καρδιάς. Τα λιπαρά του, που αποτελούν και τη βάση της σύνθεσής του, είναι κυρίως μονοακόρεστα και πολυακόρεστα, ενώ τα επικίνδυνα κορεσμένα είναι ελάχιστα. Πολυάριθμες μελέτες έχουν συσχετίσει την πρόσληψη μονοακόρεστων και πολυακόρεστων με μείωση των επιπέδων λιπιδίων στο αίμα, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες εμφάνισης καρδιοαγγειακών νοσημάτων.
Επιπρόσθετα, το ταχίνι περιέχει και μικρές ποσότητες από τις πολύτιμες ουσίες που ονομάζονται φυτοστερόλες και όπως έχει αποδειχθεί πλέον σήμερα μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα. Συνεπώς, η κάλυψη των ημερήσιων αναγκών τους θεωρείται σημαντική για τη σωστή λειτουργία του μεταβολισμού και του οργανισμού μας.
Πηγές: www.nutrimed.gr
ΛΙΝΑΡΙ ?ΛΙΝΑΡΟΣΠΟΡΟΣ- Linumusitatissimum-Linaceae
Γράφει: Η κα Τσαμπούρη Περιστέρα συνταξιούχος εκπαιδευτικός Οικιακής Οικονομίας
Ένα φάρμακο από τη φύση Ένας αρωματικός σπόρος.
Είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο φυτό, ανήκει στην τάξη γερανιώδη και στην οικογένεια λινίδες με 230 περίπου είδη φυτών των εύκρατων περιοχών και των περιοχών της Μεσογείου.
Περισσότερα: ΛΙΝΑΡΙ ?ΛΙΝΑΡΟΣΠΟΡΟΣ- Linumusitatissimum-Linaceae
Κολοκυθόσπορος ή και ... πασατέμπος
Γράφει: Η κα Τσαμπούρη Περιστέρα συνταξιούχος εκπαιδευτικός Οικιακής Οικονομίας
Τα κολοκυθόσπορα (ή Κολοκυθόσπορος) είναι τα γνωστά σε όλους μας άσπρα σπόρια ή αλλιώς Πασατέμπος! Τρώγονται ψημένα και αλατισμένα ή ακόμα και ωμά. Όπως και να προτιμάτε τα κολοκυθόσπορα, είναι ένα φυσικό, νοστιμότατο snack, κατάλληλο ακόμα και υγιεινή διατροφή. Η αγγλική ονομασία για τα κολοκυθόσπορα είναι <pumpkin seeds>. Μπορεί να μην είναι ευρέως γνωστό, αλλά η λέξη <pumpkin>, που σημαίνει <κολοκύθα> στα αγγλικά, πιστεύεται ότι προέρχεται από την ελληνική λέξη <πεπόνι>, η οποία παραλλάχθηκε από τους Γάλλους σε <pompon>, από τους Βρετανούς σε <pumpion> και τελικά οριστικοποιήθηκε από τους Αμερικανούς αποίκους σε <pumpkin>. Να λοιπόν ένας λόγος για αυτόν που ψάχνει για Κολοκυθόσπορα να τα αναζητήσει πρώτα απ' όλα στην Ελλάδα! Περιέργως, εμείς οι Έλληνες, εκτός από τη δική μας λέξη <σπόρια>, χρησιμοποιούμε και τη λατινικής προέλευσης λέξη <πασατέμπος>, που σημαίνει <περνάω τον καιρό μου> (τρώγοντας σπόρια...).
Θρεπτικά συστατικά:
Τα κολοκυθόσπορα προέρχονται από την οικογένεια cucurbita (cucurbita pepo) και είναι ένα φυσικό και πολύ θρεπτικό προϊόν. Είναι το πιο θρεπτικό κομμάτι της κολοκύθας. Το λάδι, που περιέχουν, μεταξύ 40-50%, είναι πλούσιο σε ακόρεστα λιπαρά οξέα. Ο πασατέμπος περιέχει πολύτιμα λιπαρά οξέα, ω-6 και κυρίως λινολεϊκό οξύ. Το ποσοστό πρωτεϊνών τους κυμαίνεται στα 30-40%, ενώ παρουσιάζουν την υψηλότερη περιεκτικότητα σε σίδηρο από οποιοδήποτε άλλο είδος σπόρων. Περιέχουν επίσης, ψευδάργυρο, χαλκό, μαγνήσιο, μαγγάνιο και φώσφορο. Επιπλέον περιέχουν βιταμίνες E, C, Κ, ορισμένες από τις Βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως το φυλλικό οξύ και Βιταμίνη Α. Στην Κίνα μάλιστα θεωρείται ότι μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Οι σπόροι είναι μία από τις καλύτερες πηγές μαγνησίου, που βοηθά στη χαλάρωση και την ελάττωση της πίεσης, καθώς και ψευδαργύρου. Τέλος περιέχουν Φυτοστερόλες.
Όταν οι σπόροι γίνουν καφέ έχουν ταγγίσει. Οι κολοκυθόσποροι διατηρούνται σε γυάλινο δοχείο στο ψυγείο, ενώ αν αλεστούν διατηρούνται στο ψυγείο για μία εβδομάδα. Η μάσησή τους πρέπει να είναι σχολαστική γι? αυτό τους μουσκεύουμε από το βράδυ, πράγμα που μας βοηθά στην απορρόφηση των συστατικών τους. Αλέθονται μόνο όταν είναι στεγνοί.
Θεραπευτικές ιδιότητες:
Μασάτε πασατέμπο. Οι παραδοσιακές ιατρικές πρακτικές, τα γιατροσόφια, που είχαν καθιερωθεί με την πείρα πάρα πολλών ετών, ξαναζούν τις παλιές τους δόξες. Ο κόσμος αναζητεί τις λύσεις που προσφέρει η Φύση, λύσεις συγκεκριμένες, σίγουρες, σωστές. Οι κολοκυθόσποροι έχουν από καιρό αποδείξει την αξία τους, κερδίζοντας μια θέση με τις απλές πλην αποτελεσματικές θεραπείες στο οπλοστάσιο της <ιατρικής> του σπιτιού. Το καλύτερο φάρμακο ήταν οι φρέσκοι σπόροι που έβγαζαν από τη νεροκολοκύθα και αφού τους καβούρδιζαν, τους τσιμπολογούσαν τις χειμωνιάτικες νύχτες, διώχνοντας τις αρρώστιες. Μπορείτε να τον δοκιμάσετε άφοβα, αν δεν τον έχετε απολαύσει μέχρι σήμερα. Και αυτό γιατί είναι αποδεδειγμένο ότι διαθέτει ευεργετική δράση και επιπλέον προσφέρει ευχάριστη απασχόληση σε όσους αναζητούν μια ασχολία, ένα υποκατάστατο δράσης ή λίγη λιχουδιά. Το τσιμπολόγημα ίσως δεν είναι εντελώς αθόρυβο, αλλά δεν υπάρχουν κρούσματα υπερβολικής δόσης πασατέμπου. Συνδυάστε το τερπνό με το ευχάριστο! Απίστευτο, αλλά αληθινό: οι κολοκυθόσποροι έχουν σημαντικό ρόλο στην υγιεινή διατροφή, όπως:
Υπερτροφία του προστάτη:
Ίσως έχετε παρατηρήσει ότι η προστατίτιδα και η υπερτροφία του προστάτη αποτελούν όλο και πιο συχνό πρόβλημα. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται ίσως στην κακή διατροφή. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάποτε ο κόσμος έτρωγε πολύ περισσότερους σπόρους ή φαγητά που περιείχαν σπόρους, οι οποίοι με τον καιρό εξαφανίστηκαν από τη διατροφή μας, όπως συνέβη και με τους κολοκυθόσπορους. Όσο τους έτρωγαν τακτικά, οι ασθένειες αυτές εμφανίζονταν πολύ σπανιότερα.Έχει διαπιστωθεί ότι τα κολοκυθόσπορα επιδρούν καταπραϋντικά σε προβλήματα του προστάτη, ενώ εξομαλύνουν τη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος. Μια χούφτα κολοκυθόσπορων αποδίδει 154 θερμίδες. Μελέτες έδειξαν οι κολοκυθόσποροι επιδρούν καταπραϋντικά σε προβλήματα του προστάτη, ενώ εξομαλύνουν τη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος. Λόγω των υψηλών ποσοστών λινολεϊκού οξέος (45%) και φυτοστερόλης είναι γνωστό προπαντός σαν φάρμακο των παθήσεων της ουροδόχου κύστης και του προστάτη. Επίσης ο ψευδάργυρος, που έχουν βοηθά στα προβλήματα του προστάτη.
O ψευδάργυρος τους καθιστά ευεργετικούς στα προβλήματα της ανδρική στειρότητας.
- Οι κολοκυθόσποροι είναι διουρητικοί, ενώ όταν αναμειχθούν αλεσμένοι με ίση ποσότητα μελιού, 6 κουταλιές του γλυκού από το μείγμα, πριν το πρόγευμα μας, βοηθούν να αποβάλλουμε τα σκουλήκια από το έντερο σε 3 εβδομάδες. Επίσης, έχουν υπακτική δράση.
- Η υψηλή περιεκτικότητα σε ουσιώδη λιπαρά οξέα προσφέρει αυξημένη προστασία και κατά της εμφάνισης εμφράγματος.
- Επιπλέον, περιέχει σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Ε και σεληνίου, που δρουν σαν αντιοξειδωτικά ή αντιφλεγμονώδη στον οργανισμό.
- Οι κολοκυθόσποροι περιέχουν ακόμη αναστολείς πρωτεάσης που εμποδίζουν την δραστηριοποίηση των ιών και μικροβίων στον εντερικό σωλήνα. (Το πρασινίζον λάδι που εξάγεται με έκθλιψη από τους ωμούς κολοκυθόσπορους είναι εκλεκτό και αρωματικό. Το 57% των λιπαρών του αποτελούνται από πολυακόρεστα).
- Καρκίνος: Οι φυτοστερόλες, που περιέχουν ανταγωνίζονται την χοληστερόλη στην απορρόφηση από το έντερο. Οι φυτοστερόλες υπάρχουν στους ξηρούς καρπούς και σπόρους, στα έλαια τους, στα δημητριακά και τα λαχανικά. Οι φυτοστερόλες αναστέλλουν την ανάπτυξη του καρκίνου στο έντερο, τους μαστούς και τον προστάτη.Τα υψηλά επίπεδα των ουσιωδών λιπαρών οξέων, του ψευδαργύρου και των φυτοστερολών καταπολεμούν την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη.
- Λόγω των ω-3 λιπαρών οξέων που περιέχουν έχουν αντιφλεγμονώδη δράσηκαι προστατεύουν τις αρθρώσεις όταν ασκούμαστε.
- Κολοκυθόσποροι, ανανεώνουν την επιδερμίδα:Θρέφουν την επιδερμίδα, τη διατηρούν σφριγηλή, ενώ τα κύτταρα του δέρματος αναπλάθονται γρηγορότερα. Έτσι κι αλλιώς, τα λιπαρά οξέα αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο όλων των κυτταρικών μεμβρανών του σώματος, ενώ αυτά βοηθούν στην ενυδάτωση της επιδερμίδας αλλά και στην αποβολή όλων των άχρηστων συστατικών.
- Ποδάγρα: Οι κολοκυθόσποροι οφείλουν την αιμοκαθαρτική δράση τους στην περιεκτικότητά τους σε ουσιώδη λιπαρά και για τον λόγο αυτό αποτελούν εξαιρετικό φάρμακο για την ποδάγρα.
Κολοκυθόσπορα σαν snack:
Εκτός από την αδιαμφισβήτητη θρεπτική τους αξία, τα ψημένα και αλατισμένα κολοκυθόσπορα είναι και ένα εξαιρετικό snack, πολύ δημοφιλές σε χώρες όπως η Ελλάδα (φυσικά), η Τουρκία, τα υπόλοιπα Βαλκάνια, η Ισπανία, η Ιταλία, οι χώρες της Κεντρικής Αμερικής, και αλλού. Οι Δυτικοευρωπαίοι και οι Αμερικάνοι σχετικά πρόσφατα ανακάλυψαν τη νοστιμιά των κολοκυθοσπόρων σαν snack, τα οποία γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλή. Τα Κολοκυθόσπορα αποφλοιωμένα μπορούν επιπλέον να χρησιμοποιηθούν και σε αρτοσκευάσματα (ψωμί, πίτες, κτλ.), σε δημητριακά (cereals), σε σαλάτες, ακόμα και σε γλυκά. Ποικιλίες κολοκυθοσπόρων: Σήμερα διακινούνται όλες οι ποικιλίες των κολοκυθοσπόρων, με βασικότερες τις εξής: χονδρά-shine skin (κίτρινα), νυχάκια-lady nail (κίτρινα), χιονάτα-snow white (άσπρα) και αποφλοιωμένα-pepitas (πράσινα).
Ο ηλιόσπορος ή ηλιανθόσπορος:
Στην κατηγορία των ξηρών καρπών από τα πλέον θρεπτικά και υγιεινά προϊόντα είναι οι ηλιόσποροι.Το φυτό ηλίανθος δεν μας είναι άγνωστο, αφού το βρίσκουμε σε πολλά μέρη του κόσμου και σχεδόν παντού στην Ελλάδα. Από τους σπόρους του παράγεται και ηλιέλαιο, που χρησιμοποιείται στη μαγειρική. Μεγαλύτερη όμως είναι η χρήση των σπόρων σαν ξηρός καρπός. Οι ηλιόσποροι για πολλούς είναι ένα σνακ το οποίο συνοδεύει τον χρόνο μπροστά στην τηλεόραση, αλλά τους βρίσκουμε και σε διάφορα είδη ψωμιού (πολύσπορο).Ωστόσο παράλληλα μας προσφέρουν ποικίλα και σημαντικά οφέλη για να έχουμε καλύτερη υγεία.
Θρεπτικά συστατικά:
Είναι μια τροφή πλούσια σε φυτοστερόλες και επομένως είναι ευεργετική για την καρδιά. Περιέχει τα απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό λιπαρά οξέα, ω-3 και ω-6. Από τα συνολικά τους λιπαρά περίπου το 70% είναι πολυακόρεστα, το 20% μονοακόρεστα και μόνο το 10% είναι κορεσμένα. Οι φυτικές στερόλες είναι μια κατηγορία χημικών ενώσεων των φυτών οι οποίες μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης και βελτιώνουν την καρδιακή λειτουργία. Ειδικότερα, σε έρευνα που πραγματοποίησαν επιστήμονες διαπιστώθηκε ότι οι ηλιόσποροι και τα φιστίκια Αιγίνης περιέχουν τις υψηλότερες τιμές φυτικών στερολών. Είναι πολύ πλούσιοι σε φυλλικό οξύ, χαρακτηριστικό δε είναι ότι τα 100 γραμμάρια μας δίνουν περισσότερη ποσότητα φυλλικού οξέος, από αυτή που χρειαζόμαστε καθημερινά. Αποτελούν μια από τις πλουσιότερες πηγές βιταμίνης Ε στη φύση. Η βιταμίνη Ε αποτελεί βασική αντιοξειδωτική βιταμίνη προστατεύοντας τα κύτταρά του δέρματος, της καρδιάς κ.α. από τη γήρανση και την οξείδωση. Μόλις 12 γραμμάρια ηλιόσπορου καλύπτουν σχεδόν το 30% των ημερησίων αναγκών μας σε βιταμίνη Ε. Ακόμη, περιέχουν σημαντικότατα ποσά από Βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως βιταμίνη Β1, παντοθενικού οξέος και φυλλικού οξέος. Οι βιταμίνες αυτές είναι εξαιρετικής σημασίας για τον οργανισμό, καθώς συμμετέχουν στη λειτουργία του νευρομυικού μας συστήματος, του εγκεφάλου και συμβάλουν στην καλύτερη καρδιαγγειακή λειτουργία. Είναι πλούσιοι σε Πρωτεΐνες και Φυτικές ίνες, αλλά και σε μαγνήσιο, σίδηρο, φώσφορο. Αποτελούν τέλος σημαντική πηγή και άλλων αντιοξειδωτικών συστατικών όπως το σελήνιο. Το σελήνιο δεν βρίσκεται εύκολα στις τροφές και αποτελεί συστατικό που ισχυροποιεί την αντιοξειδωτική άμυνα και το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού.
Ιδιότητες: Οι ηλιόσποροι:
? Καταπολεμούν το άσθμα και την υπέρταση.
? Οι ταπεινοί ηλιόσποροι βρέθηκαν να είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας για τη μείωση των επιπέδων της κακής χοληστερόλης. Συμβάλλουν στη μείωση της χοληστερόλης αίματος, αυξάνοντας την απομάκρυνσή της από τον οργανισμό.
? Προλαμβάνουν τις ημικρανίες
? Περιορίζουν τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις. Η κατανάλωση ακόρεστων λιπαρών και ο περιορισμός των κορεσμένων είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να προληφθεί η στεφανιαία νόσος και οι ηλιόσποροι αποτελούν για το λόγο αυτόν ιδανική τροφή.
? <Χτίζουν> γερά οστά.
? Προάγουν την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος.
? Μια χούφτα ηλιόσπορων αποδίδει 85 θερμίδες (kcal).
Νοσήματα και διατροφικές συνήθειες
Γράφει: Μοσχοβάκη Αναστασία, Ειδική παθολόγος
Κατά την άσκηση της ιατρικής στην καθημερινή κλινική πράξη, ο σύγχρονος ειδικός παθολόγος αντιμετωπίζει καθημερινώς πληθώρα νοσημάτων και παθολογικών διαταραχών, ένα μεγάλο μέρος των οποίων οφείλεται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό σε λανθασμένες διατροφικές συνήθειες του σύγχρονου έλληνα.
Στο παρόν άρθρο αναφέρονται συνοπτικά ορισμένα από τα πιο κοινά νοσήματα και παθολογικές διαταραχές, στην εμφάνιση των οποίων συντελούν σε πολλές περιπτώσεις κακές διατροφικές συνήθειες.
Aύξηση της χοληστερόλης (χοληστερίνης) του αίματος: Η άνοδος της κακής χοληστερόλης του αίματος LDL, συχνά οφείλεται στην υπερβολική κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών που βρίσκονται στο βούτυρο, στις μαργαρίνες, στην κατανάλωση λιπαρού κρέατος, στην κατάχρηση της κρέμας γάλακτος και λιπαρών τυριών, στην πρόσληψη αυξημένου συνολικού ημερήσιου φορτίου θερμίδων. Η υπερχοληστερολαιμία σε βάθος χρόνου οδηγεί σε μία πολύ σοβαρή νόσο, την αποφρακτική αγγειοπάθεια, εκδηλώσεις της οποίας είναι το έμφραγμα, το εγκεφαλικό επεισόδιο, το ανεύρυσμα, η νεφρική βλάβη, η νόσος των καρωτίδων, η ανδρική ανικανότητα, η διαλείπουσα χωλότητα των κάτω άκρων.
Aύξηση των τριγλυκεριδίων: Η υπερκατανάλωση αλκοόλ και η πολυφαγία αποτελούν τα πιο συχνά διατροφικά αίτια αύξησης των τριγλυκεριδίων. Η άνοδος των τριγλυκεριδίων είναι δυνατόν να οφείλεται στην υπερβολική κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών που βρίσκονται στο βούτυρο, στις μαργαρίνες, στην κατανάλωση λιπαρού κρέατος, στην κατάχρηση της κρέμας γάλακτος και λιπαρών τυριών. Τα αυξημένα τριγλυκερίδια προκαλούν παγκρεατίτιδα, ενώ όταν συνδυάζονται με άλλες επιβλαβείς μεταβολικές διαταραχές ή συνήθειες (π.χ. μεταβολικό σύνδρομο, υψηλή χοληστερόλη, κάπνισμα) συντελούν σε αποφράξεις αγγείων.
Υπεργλυκαιμία και διαβήτης: Η αύξηση του σακχάρου του αίματος είτε αυτή εκτείνεται σε διαβητικά είτε σε ελαφρώς υπεργλυκαιμικά επίπεδα αποκαλείται ιατρικώς υπεργλυκαιμία. Η υπεργλυκαιμία συχνά οφείλεται κυρίως σε διαταραχή του ισοζυγίου προσλαμβανόμενων αποβαλλόμενων θερμίδων.
Η υπερκατανάλωση υδατανθράκων ταχείας καύσεως, όπως αυτών που περιέχονται σε τυποποιημένα snack, σε γλυκά, στη ζάχαρη, καθώς και η υπερβολική κατανάλωση λιπαρών οδηγεί σε απορρύθμιση του σακχάρου, το οποίο με τη σειρά του δρα τοξικά σε πολλά όργανα προκαλώντας διαβητική οφθαλμοπάθεια, καρδιακή νόσο, εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική νόσο, αρτηριοσκλήρυνση.
Υπερουριχαιμία: Η αύξηση του ουρικού οξέως αποκαλείται ιατρικώς υπερουριχαιμία. Η υπερουριχαιμία μπορεί να προκαλέσει βλάβες στα νεφρά και στις αρθρώσεις. Παράγοντες της διατροφής που προκαλούν αύξηση ουρικού οξέως είναι η κατάχρηση κρέατος και λιπαρών, η μειωμένη πρόσληψη νερού, η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ.
Υπερομοκυστεϊναιμία: Η αύξηση της ομοκυστείνης αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για στεφανιαία καρδιακή νόσο. Σε ορισμένες περιπτώσεις η υπερομοκυστεϊναιμία οφείλεται σε ελαττωμένη λήψη φυλλικού οξέως, που βρίσκεται σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά, βιταμίνης Β6 που βρίσκεται στα όσπρια, τα δημητριακά, το ψωμί ολικής άλεσης, τη ζύμη και Β12 που βρίσκεται στο κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Μεταβολικό σύνδρομο: Είναι ένα επικίνδυνο οργανικό σύνδρομο, που χαρακτηρίζεται από ένα σύνολο επιμέρους μεταβολικών διαταραχών, συχνά χωρίς συμπτώματα. Συγκεκριμένα στο μεταβολικό σύνδρομο υπάρχουν ταυτόχρονα κακοήθης κατανομή υπερβάλλοντος βάρους στην κοιλιακή χώρα θώρακα και άκρα, υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων αίματος, παθολογικά χαμηλά επίπεδα ?καλής χοληστερίνης? HDL, οριακά φυσιολογική αρτηριακή πίεση αίματος, γλυκόζη (ζάχαρο) αίματος νηστείας οριακά φυσιολογική. Ακόμη και τρεις από τις παραπάνω διαταραχές αρκούν για να θέσουν τη διάγνωση του μεταβολικού συνδρόμου. Η υπερκατανάλωση υδατανθράκων ταχείας καύσεως, όπως αυτών που περιέχονται σε τυποποιημένα snack, σε γλυκά, στη ζάχαρη, η υπερβολική κατανάλωση λιπαρών, η υπερβολική πρόσληψη άλατος και θερμίδων είναι σημαντικά για την παθογένεια του τοξικού αυτού συνδρόμου που οδηγεί σε αυξημένη επίπτωση καρδιοεγκεφαλικών επεισοδίων, διαβήτη και πρόωρων θανάτων.
Δυσκοιλιότητα: Η ιατρική χαρακτηρίζει ως χρόνια δυσκοιλιότητα την κατάσταση κατά την οποία οι κενώσεις προκαλούν υπερβολική προσπάθεια κατά την αφόδευση, ή ο ασθενής έχει συστηματικά δύο ή λιγότερες κενώσεις την εβδομάδα. Επίσης δυσκοιλιότητα έχουμε όταν μειώνεται ο αριθμός των κενώσεων, που παρατηρούνται κατά τη συνήθη λειτουργία ενός συγκεκριμένου οργανισμού. Η δυσκοιλιότητα συχνά οφείλεται στην ελαττωμένη πρόσληψη φυτικών ινών και νερού με τη διατροφή. Η χρήση αποφλοιωμένων ή τροφίμων γυμνών από ?πίτουρο? (για παράδειγμα άσπρου ψωμιού και ρυζιού, αποφλοιωμένων φρούτων, ?λευκών? ζυμαρικών), είναι σημαντικοί παράγοντες στην παθογένεια της δυσκοιλιότητας.
Αναιμία της ανάπτυξης και των νέων γυναικών: Η αναιμία της ανάπτυξης και των νέων γυναικών οφείλεται συχνά σε έλλειψη σιδήρου που ελλείπει από τη διατροφή. Ο σίδηρος περιέχεται στο κόκκινο κρέας, ενώ φυτικές πηγές σιδήρου είναι τα όσπρια, η σόγια, το πιτυρούχο ψωμί, το σπανάκι, το κουνουπίδι, οι ελιές, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, το φύτρο σταριού. Ο σίδηρος των φυτικών τροφών μεταβολίζεται συνήθως πιο δύσκολα, η ικανότητα όμως του οργανισμού να τον επεξεργάζεται αυξάνεται συχνά με τη λήψη φρέσκου χυμού από πορτοκάλι, ο οποίος πρέπει να υπάρχει στο καθημερινό τραπέζι του Ελληνα.
Υπέρταση: Η αύξηση της πίεσης του αίματος προκαλεί εμφράγματα, εγκεφαλικά επεισόδια, ανευρύσματα. Πολλές φορές έχει διατροφική βάση. Συγκεκριμένα η υπερβολική πρόσληψη θερμίδων, η υπερβολική κατανάλωση καφέ και αλκοόλ, η υπερβολική πρόσληψη άλατος, η αποφυγή καθημερινής κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών ενέχονται στην ανάπτυξη υπέρτασης.
Οστεοπόρωση: H οστεοπόρωση είναι η πιο συχνή πάθηση του σκελετού, που παρουσιάζεται με την αύξηση της ηλικίας και χαρακτηρίζεται από αραίωση του οστού. Η οστεοπόρωση αποτελεί συχνή αιτία καταγμάτων και είναι σημαντική αιτία θανάτου σε μεγάλες ηλικίες. Η υπερκατανάλωση αλκοόλ, ή καφέ και αναψυκτικών τύπου cola, και η χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου είναι συχνά φαινόμενα στην Ελλάδα. Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο είναι το γάλα, πλήρες ή αποβουτυρωμένο και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Διατροφική τριχόπτωση: Η έλλειψη σιδήρου που προκαλεί την αναιμία των υπό ανάπτυξη ατόμων και των νέων γυναικών, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή τριχόπτωση. Η έλλειψη σημαντικών βιταμινών, όπως βιταμίνης Α που βρίσκεται στα καρότα, στις γλυκοπατάτες, στα βερίκοκα και στα κίτρινα λαχανικά, καθώς και στα ψάρια, βιταμινών του συμπλέγματος Β που βρίσκονται στο ψωμί ολικής άλεσης, στα πλήρη δημητριακά πρωινού, στο αυγό, στο κρέας, στη μαγιά μπύρας, στη ζύμη, στους ξηρούς καρπούς, στα λαχανικά, στα όσπρια και βιταμίνης C που βρίσκεται στα εσπεριδοειδή (π.χ. λεμόνια, πορτοκάλια), στις ντομάτες, στις φράουλες, στις φρέσκες πατάτες και γενικώς στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά ενέχονται στη διατροφική τριχόπτωση. Σημαντικό ρόλο έχει η έλλειψη ψευδαργύρου και του πολυακόρεστου λιπαρού λινολεικού οξέος που δεν πρέπει να παραβλέπεται λόγω της κακής ποιότητας λιπαρών που καταναλώνει συχνά ο Έλληνας.
Παχυσαρκία: Η παχυσαρκία συνδέεται με διαβήτη, υπέρταση, υπερχοληστερολαιμία, εμφράγματα, παθήσεις σπονδυλικής στήλης, καρκίνους ενδομητρίου, στήθους, προστάτη, εντέρου. Τα ακατάστατα γεύματα και γρήγορα ?τσιμπήματα?, η μη λήψη σωστού πρωινού, η κατανάλωση λιπαρών κρεάτων βουτύρου και τηγανητών γευμάτων, η ελαττωμένη κατανάλωση νωπών λαχανικών, η κατάχρηση αλκοόλ και ζαχαρούχων αναψυκτικών, η λήψη νυχτερινών γευμάτων και γευμάτων αμέσως προ του νυχτερινού ύπνου είναι κακές διατροφικές συνήθειες που ευθύνονται για την υψηλή συχνότητα της παχυσαρκίας στην Ελλάδα.
Στεφανιαία καρδιακή νόσος: Η παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο, η υπερχοληστερολαιμία, η υπεργλυκαιμία, ο διαβήτης, η υπερομοκυστεϊναιμία και οι διατροφικοί παράγοντες που ενέχονται στην εκδήλωση των νοσημάτων αυτών, συντελούν επίσης στην ανάπτυξη καρδιακής στεφανιαίας νόσου.
Καρκίνος: Το αλκοόλ είναι η δεύτερη μετά τον καπνό ευρέως χρησιμοποιούμενη καρκινογόνα ουσία που συνδέεται με την ανάπτυξη καρκίνων του γαστρεντερικού συστήματος, κεφαλής και τραχήλου. Το υπερβολικό λίπος στη διατροφή, η κατάχρηση κρέατος, σύμφωνα με μελέτες ενέχονται στην ανάπτυξη καρκίνου. Αντίθετα, η καθημερινή κατανάλωση καλά πλυμένων φρούτων και λαχανικών έχει προστατευτικό ρόλο.
Οι φυτικές ίνες που συχνά λείπουν από τη διατροφή του σύγχρονου Έλληνα, σύμφωνα με μελέτες, προστατεύουν από καρκινώματα του εντέρου.